Wednesday, October 6, 2010

آئین نامه مالی و معاملاتی

بانک .......

مدیریت امور مالی
( ذیحسابی)


آئین نامه مالی و معاملاتی



تهيه كننده : مدیریت امور مالی




















فهرست آئین نامه مالی و معاملاتی
بانک .......

موضوع صفحه
فصل اول : تعاریف
مواد ( 11-1 ) 5 - 3
فصل دوم : دامنه کاربرد
مواد ( 21-12 ) 6 - 5
فصل سوم : بودجه
مواد ( 44 -22 ) 10 - 6
فصل چهام : معاملات
مواد ( 75 – 45 ) 21 - 10
فصل پنجم : تنظیم حساب و نظارت
مواد ( 79-76 ) 22 - 21
فصل ششم : اموال ، ماشین آلات و تجهیزات
مواد ( 99-80 ) 24 - 22
فصل هفتم : سایر موارد مالی و معاملاتی
مواد ( 108-100 ) 25 - 24






آيين نامه مالی و معاملاتی

بانک .......






فصل اول : کليات
ماده 1- امور مالی و معاملاتی بانک ....... بر اساس این آیین نامه انجام خواهدشد.
ماده 2- بانک ....... شامل ستاد وکلیه واحدها منطبق با تشکیلات مصوب است که هر واحد عهده دار اجرای قسمتی از برنامه های بانک می باشد.
ماده 3- سال مالی بانک از اول فروردین ماه هر سال شروع و در آخر اسفند ماه همان سال پایان می یابد.
ماده 4- مدیرامور مالی بانک مکلف است با رعایت مقررات مربوطه تا پایان اردیبهشت ماه سال بعد صورتهای مالی هر سال را تهیه و تنظیم نموده و با امضاء خود به هیات مدیره و مدیر عامل بانک جهت ارائه به حسابرسان بانک تقدیم نماید.
ماده 5- کلیه اسناد و اوراق تعهدآور مالی( از جمله: قراردادهای بانک بر اساس قوانین و مقررات مربوطه با امضاء مدیر عامل (یا مقامات مجاز از طرف ایشان) و مدیر مالی (یا مقام مجاز از طرف ایشان ) معتبر خواهدبود.
.
ماده 6- به منظور تمرکز وجوهی که به عنوان سپرده وجه الضمان، وثیقه، ودیعه و یا نظایر آن برای معاملات بانک دریافت می شود، حساب بانکی خاصی توسط دبیر کمیسیون معاملات بانک در یکی از شعب افتتاح می گردد. واحدهای اجرایی مکلفند وجوهی را که تحت عناوین فوق دریافت می دارند به این حساب واریز نمایند. برداشت از حساب فوق فقط به منظور استرداد وجوه فوق الذکر به واریز کننده یا ضبط آن به نفع بانک با رعایت مفاد آیین نامه مربوطه خواهدبود.
ماده 7- مدیر امور مالی از بین کارکنان واجد صلاحیت رشته های امور مالی با ابلاغ مدیر عامل به منظور اعمال نظارت و تامین هماهنگی لازم بر اساس مفاد این آیین نامه انتخاب و به این سمت جهت انجام وظایف مشروح زیر منصوب می شود :
1- تهیه و تدوین صورتهای مالی بانک از طریق نظارت مستمر بر عملیات امور مالی و محاسباتی و نگهداری و تنظیم حسابها بر طبق این آیین نامه و مقررات حاکم بر تحریر دفاتر و ضوابط مربوطه و صحت و سلامت آنها و تهیه گزارشات موردی مدیریت.
2- هماهنگی در اجرای قوانین و مقررات حاکم بر عملیات مالی بانک و حفظ و حراست از اسناد و دفاتر مالی
3- تبادل اطلاعات مالی بانک حسب مورد با دستگاه های نظارتی قانونی با هماهنگی مدیر عامل بانک
4- نگهداری و تحویل و تحول وجوه نقد و سپرده ها و اوراق بهادارو پیگیری و نظارت مستمر بر وصول به موقع درآمد های بانک
5- نظارت برعملکرد مالی مسئولین واحد های مالی و معاملاتی بانک
6- شناسایی و نگهداری حساب مقداری و ریالی اموال، ماشین آلات و تجهیزات و دارائی های بانک
7- اطلاع و کنترل کلیه تفویض اختیارات جهت امضاء های مجاز در مصرف منابع و فراهم نمودن شرایط هماهنگی بین آنان .
8- اجرای کدینگ (طبقه بندی ) حسابها ، بر اساس شکل متحد ، به منظور ایجاد وحدت رویه و قابلیت مقایسه گزارشات مالی بین واحد های بانک
9- اجرای آن بخش از عملیات مالی بانک که در چارچوب بودجه تفصیلی مصوب بر عهده مدیرامور مالی میباشد .
تبصره 1: مدیر امورمالی می تواند وظایف تعیین شده خود را در این آئین نامه به معاونین خود یا روسای واحدهای مرتبط حسب مورد تفویض نماید.
تبصره2: در صورتیکه مدیر امور مالی از سمت خود استعفا داد ، یا به هر دلیل قادر به همکاری نبود ، فقط مدیر عامل بانک میتواند فرد واجد شرایطی را به عنوان سرپرست امور مالی منصوب نماید
تبصره 3- مدیر مالی قبلی و بعدی مکلفند حداکثرظرف یک ماه از تاریخ اشتغال مدیر مالی جدید نسبت به تنظیم صورت مجلس تحویل و تحول اقدام نمایند این صورتمجلس باید به امضای تحویل دهنده و تحویل گیرنده رسیده باشد و نسخه اول آن را به حسابرس و رونوشتی از آن به بازرسیکل بانک ارائه نمایند.در مواردی که مدیر مالی از تحویل ابواب جمعی خود استنکاف نماید یا به هر علتی حضوروی امر تحویل و تحول میسر نباشد ابواب جمعی وی با حضور حسابرس و نماینده مدیر عامل بانک و مدیر مالی جدید تحویل خواهد شد. این موارد در خصوص رئیس اداره حسابداریکل و سایر واحد های مالی و حسابداری مناطق و شعب و ادارات صادق بوده و لازم است مدیر امور مالی بانک نیز نظارت داشته باشد.
تبصره 4-بانک می تواند انجام امور مالی خود را به صورت جزئی یا کلی در قالب خدمات مشاورهای به موسسات واجد صلاحیت واگذار نماید . این بند مشمول امور درآمدی بانک نمی باشد.
ماده 8- به منظور دستیابی به قیمت تمام شده عملیات اجرایی ، بانک می تواند به تعداد واحدهای اجرایی خود عملیات مالی مجزا ایجاد نموده و صورتهای مالی مستقل جهت آن واحدها تهیه نماید.
ماده 9- رئیس اداره حسابداریکل و سایر واحد های مالی و حسابداری مناطق و شعب و ادارات فردی است دارای مدرک دانشگاهی مرتبط با امور مالی که بر اساس فرایند مندرج در بخشنامه های بانک و تایید مدیر امور مالی (ذیحسابی) بانک انتخاب و به این سمت منصوب می شود. رئیس اداره حسابداریکل و سایر واحد های مالی و حسابداری مناطق و شعب و ادارات کلیه عملیات اجرایی مالی را زیر نظر رئیس واحدذیربط وبر اساس سیا ستها و خط مشی ابلاغی مدیر امور مالی ( ذیحسابی) بانک انجام خواهدداد. رئیس اداره حسابداریکل و سایر واحد های مالی و حسابداری مناطق و شعب و ادارات در مورد وظایف و اختیاراتی که از طرف مدیر امور مالی بانک به وی محول میشود مسئول بوده و وظایف محوله را در حدود وظایف و اختیارات این آئین نامه و مقررات مربوطه انجام میدهد.
تبصره : درصورتیکه فرد صلاحیت دارو دارای مدرک دانشگاهی مرتبط در واحد اجرایی وجود نداشته باشد صرفا تا پایان سال 1390 واحد ها مجاز به بکارگیری افراد دارای تجربه کافی می باشد.
ماده 10 - حسابرس شخص حقوقی است که به پیشنهاد مجمع عمومی بانک از بین حسابداران رسمی (عضو جامعه حسابداران رسمی) انتخاب می گردد. گزارش حسابرسی سالانه در مجمع عمومی بانک قرائت و مجمع عمومی بانک نسبت به بندهای گزارش حسابرس به ازای هر بند اظهار نظر، تصمیم گیری و تعیین تکلیف خواهد نمود و با عنایت به گزارش حسابرس نسبت به تصویب صورتهای مالی بانک تصمیمات لازم اتخاذ خواهدنمود.
تبصره 1- وظایف حسابرس علاوه بر وظایف مندرج در لایحه قانونی اصلاح قانون تجارت به قرار زیر است:
الف)=نظارت در اجرای مقررات اساسنامه و آیین نامه بانک و سایر مقررات
ب)=رسیدگی و اظهار نظر نسبت به حسابها و ترازنامه سالیانه بانک و حساب سود و زیان با گواهی صحت ارقام و تهیه گزارشهای لازم جهت تقدیم به شورایعالی بانکها
پ)=رسیدگی به دفاتر و حسابهای بانک و گواهی خلاصه حسابهایی که بانک هر ماه باید به بانک مرکزی ایران بفرستد
تبصره 2- مدیر امورمالی بانک موظف به پیگیری تکالیف تعیین شده از سوی مجمع عمومی بانک در مدت مشخص شده درخصوص هر بند گزارش حسابرس بوده و نتیجه را به مجمع عمومی بانک گزارش خواهدنمود.
تبصره3- گزارش حسابرس بانک در 6 نسخه تهیه که 3 نسخه به بانک ( مدیر عامل ، مدیر امور مالی ( ذیحسابی)، اداره بازرسیکل) و بقیه به دبیرخانه مجمع عمومی بانک مستقیماٌ تحویل خواهد شد.
ماده 11- بانک موظف است کلیه عملیات مالی خود اعم از وجوه ، داراییها ، بدهیها ، هزینه ها و تعهدهای مالی در مقابل دیگران و دیگران در مقابل بانک را بر مبنای روش های متداول حسابداری در حسابهای خود ثبت ونگهداری نماید.


فصل دوم – بودجه و منابع مالی
ماده 12- بودجه برنامه مالی بانک است که برای یک سال مالی تهیه می شود و حاوی پیش بینی کلیه دریافت ها و منابع مالی بانک (هزینه ای ،درآمد ی) و از هر محل ممکن دیگر و برآورد مصارف مالی مدیریت ها و ادارات و واحدهای اجرایی می باشد که توسط مدیر عامل بانک پیشنهاد و به تصویب هییت مدیره بانک می رسد.
تبصره : واحد های بانک مجاز به جابجایی ، افزایش و کاهش درسر فصلهای بودجه نمی باشد عدول از سقف بودجه تفصیلی توسط حسابرسان بانک کنترل و به هیئت مدیره منعکس می گردد. .
ماده 13- طرح عمرانی و مخارج سرمایه ای : مجموعه عملیات و خدمات مشخص و هزینه های دوره مطالعه و یا اجرا است که در جهت دستیابی به اهداف بانک و بر اساس مطالعات توجیهی ، فنی و اقتصادی ، اجتماعی در مدت معین و با اعتبار مشخص به صورت سرمایه گذاری پس از تصویب هیئت مدیره، توسط بانک انجام و تمام یا قسمتی از هزینه های اجرایی آن از محل بودجه مصوب تامین می گردد .
ماده 14- فعالیت های سرمایه گذاری : مجموعه عملیات مشخصی است که در جهت اهداف بانک ، تجهیز و بهبود و گسترش فعالیت های بانک یا رفاه کارکنان با تعیین نرخ بازده مورد پیش بینی با تعیین بازده منافع اجتماعی ( حسب وظایف حاکمیتی ) در مطالعه توجیهی ، فنی و اقتصادی صورت می گیرد. اینگونه فعالیتهای لازم است ، به تصویب هیئت مدیره برسد.
ماده 15- منابع مالی بانک شامل اعتبارات هزینه ای منظور شده در بودجه سالانه و سایر منابع و هدایا و کمک های مردمی و تسهیلات بانکی می باشد.
تبصره1 : بودجه متمم دریافتی بانک از هر محل ممکن ( در صورتی که قوانین حاکم بر آن مغایر با مفاد این آیین نامه نباشد) به سر جمع بودجه بانک افزوده شده و در قالب مفاد این آیین نامه قابل مصرف میباشد.
ماده 16- بانک مجاز است به بمنظور افزایش درآمدها و تامین مالی بهینه نسبت به واگذاری ، مشارکت یا فروش ظرفیت بلا استفاده از فضا و امکانات و اموال منقول و غیر منقول و املاک وابنیه خودو یا فعالیت های اقتصادی پس از بازاریابی مناسب ( ملی و بین المللی ) و بررسی صرفه و صلاح بانک ، از طریق بخش غیر دولتی یا دیگر موسسات دولتی پس از کسب مجوز از هیئت مدیره اقدام نماید. به نحوی که وظایف حاکمیتی آن و خط مشی و سیاستهای بانک مخدوش نگردد.
ماده 17- بودجه تفصیلی بانک پس از تصویب هیات مدیره ، توسط مدیر امور مالی بانک جهت اجرا به واحد های بانک ابلاغ می گردد. .
ماده 18- در صورت تغییر در برنامه های اجرایی بانک و یا تغییر در منابع پیش بینی شده، تهیه و تنظیم اصلاحیه بودجه تفصیلی با در نظر گرفتن ضوابط و مقررات و تصویب هیات مدیره امکان پذیر خواهد بود. بدیهی است در کلیه پرداختها اولویت با پرداختهای پرسنلی و ماموریتهای اصلی بانک است.
ماده 19 - چنانچه در شروع سال مالی بودجه تفصیلی به تصویب هیات مدیره نرسیده باشد تا زمان تصویب به منظور جلوگیری از هرگونه وقفه ای در انجام امور بانک پس از تصویب هیات مدیره هر ماه مجوز خرج بر مبنای 12/1 بودجه مصوب سال قبل بانک صادر خواهدشد.
ماده 20- نحوه مصرف هدایا و کمکها با در نظر گرفتن نیات اهدا کننده به مصرف می رسد و از تاریخ واگذاری هدایای غیر نقدی ارزش ریالی آن شناسایی و در حساب مربوطه در دارایی های بانک ثبت و شناسایی میگردد.
ماده21- در مواقعی که پس از تصویب بودجه طرح های سرمایه ای ، به عللی رسیدن به اهداف کلیه طرح ها در زمان پیش بینی شده میسر نباشد بانک می تواند با تصویب هیات مدیره ، چند طرحی را که اولویت دارند طبق برنامه تکمیل نمایند و اعتبارات سایر طرح ها را در مورد این طرحهای اولویت دار هزینه و در بودجه تفصیلی به تأیید هیأت مدیره برساند.





فصل سوم - پرداختها و هزينه ها
ماده 22- اعتبار عبارت است از مبلغی که در جهت نیل به اهداف بانک و انجام عملیات و برنامه های بانک در چارچوب بودجه تفصیلی با تصویب هیات مدیره به مصرف میرسد. پرداخت هر گونه وجهی توسط بانک منوط به پیش بینی اعتبار لازم در بودجه تفصیلی واصلاحیهای بودجه تفصیلی، بانک می باشد.
تبصره : وجود اعتبار در بودجه بانک به خودی خود برای واحدها ایجاد حق نمی کند و استفاده از اعتبارات باید در قالب تخصیص های صادره و با رعایت مقررات این آیین نامه باشد.
ماده 23- کلیه پرداخت ها با تایید مقامات مجاز انجام می پذیرد. انواع پرداختهای بانک، عبارت است از : 1- تنخواه گردان 2- پیش پرداخت 3- علی الحساب 4- هزینه 5- خرید اموال ، ماشین آلات و تجهیزات
ماده 24- کلیه پرداخت های بانک و یا واحدهای اجرایی جز در مواردی که قوانین و مقررات ترتیب دیگری مقرر داشته اند باید از طریق حسابهای بانکی مربوطه و به وسیله چک انجام می گیرد. منوط به آنکه گواهی واحد حاکی برموارد زیر باشد:
1- انتقال وجه به حساب ذینفع
2- پرداخت وجه به ذینفع یا قائم مقام قانونی او
3- حواله در وجه ذینفع یا قائم مقام قانونی او
تبصره : در موارد استثنائی که با تشخیص مقام مجاز اخذ امضاء از گیرنده وجه مقدور یا به مصلحت نباشد ،تأیید یکی از مقامات مجاز ،دایر بر پرداخت وجه به ذینفع (بصورت چک یا نقد ) رسید دریافت کننده وجه تلقی و سند قابل احتساب به هزینه قطعی است.
ماده 25- تنخواه گردان عبارت است از وجهی که از طرف حسابداری واحدها با تایید مقامات مجاز برای انجام هزینه ها و خریدها در اختیار واحدها ( کارپرداز) قرار می گیرد. تا به تدریج هزینه شده و پس از تحویل و شناسایی اسناد مثبته هزینه ، تنخواه گردان ترمیم خواهدشد. سقف تنخواه کارپرداز تا سقف معاملات کوچک میباشد ، در موارد اضطراری سقف یا تعداد پرسنل مسئول به تشخیص مقامات مجاز قابل تغییر است.
ماده 26- پیش پرداخت ، عبارت است از پرداختی که از محل اعتبارات مربوط بر اساس احکام و قراردادها بر طبق تشخیص مقامات مجاز از طرف ایشان پیش از انجام تعهد صورت میگیرد. جهت انجام پیش پرداخت ،دریافت تضمین معتبر و کافی حسب دستورالعمل وبخشنامه های بانک الزامی خواهدبود.
ماده 27- علی الحساب ،عبارت است از پرداختی که به منظور ادای قسمتی از تعهد صورت می گیرد.
ماده 28- هزینه ، آن دسته از مخارج و پرداختهایی است که ناشی از خروج دارائی ها یا سایر موارد استفاده از دارایی ها یا ایجاد بدهی ها طی یک دوره می باشد که به منظور تولید یا ارائه خدمات یا انجام سایر فعالیت ها در اجرای عملیات اصلی و مستمر بانک صورت می گیرد.
ماده 29- خرید اموال ، ماشین آلات و تجهیزات ، آن بخش از پرداختهای بانک می باشد که ما به ازای آن دارایی با عمر مفید مشخص جهت بانک ایجاد نماید.
تبصره: هر نوع پرداخت جهت اموال ، ماشین آلات و تجهیزات که منجر به افزایش عمر مفید یا تکمیل آن گردد به بهای خرید آن دارایی افزوده و از تاریخ ایجاد ، نسبت به محاسبه استهلاک اقدام می شود.
ماده 30- حواله اجازه ای است که کتباً به وسیله مقامات مجاز برای تادیه تعهدات و بدهی های قابل پرداخت از محل بودجه مربوطه و در وجه ذینفع صادر می شود.
ماده 31- تشخیص عبارت است از تعیین و انتخاب کالا و خدمات و سایر پرداخت هایی که تحصیل یا انجام آنها برای نیل به اجرای برنامه های بانک و واحدهای اجرایی ضروری است.
ماده 32- تامین اعتبار عبارتست از تخصیص تمام یا قسمتی از اعتبارمصوب در بودجه مصوب برای هزینه معین
ماده 33- تعهد ، عبارت است از ایجاد دین بر ذمه بانک ناشی از :
الف – تحویل کالا یا خدمت
ب - اجرای قراردادهایی که با رعایت مقررات منعقد شده باشد.
ج - احکام صادر شده از مراجع قانونی و ذیصلاح
د- پیوستن به قراردادهای بین المللی و عضویت در سازمان ها یا مجامع بین المللی با اجازه قانون
ماده 34- تسجیل عبارت است از تعیین میزان بدهی قابل پرداخت به موجب اسناد و مدارک اثبات بدهی .
ماده 35- در خواست وجه، سندی است که از سوی مقام مجاز به منظور پرداخت حواله های صادر شده و سایر پرداختها که به موجب مقررات صادر می شود.
ماده 36- مسئولیت تشخیص و انجام تعهد و تسجیل و حواله به عهده بالاترین مقام مسئول در واحد های بانک و مسئولیت تامین اعتبار و تطبیق پرداخت با این آیین نامه به عهده مدیر امور مالی ( ذیحسابی ) ویا عامل ذیحساب بانک حسب مورد می باشد.
تبصره1: اختیارات و مسئولیت های موضوع این ماده حسب مورد مستقیمأ و بدون واسطه از طرف مقامات فوق به سایر مقامات دستگاه های مربوطه کلأ یا بعضأ قابل تفویض خواهد بود لکن در هیچ مورد تفویض اختیار و مسئولیت ، سلب اختیار و مسئولیت از تفویض کننده نخواهد کرد.
ماده 37- کلیه اسناد هزینه و خرید انجام شده باید مدارک مثبته زیر را حسب مورد همراه داشته باشد:
الف - خریدهای داخلی
1- درخواست خرید 2- فاکتور خرید 3- رسید انبار 4- مدارک مربوط به مناقصه یا ترک تشریفات مناقصه حسب مورد 5- دستور پرداخت 6- تاییدیه درخواست کننده مبنی بر مطابقت شرایط فنی با درخواست اولیه خرید 7- تصویر قرارداد ، در مورد خریدهای در قالب قرارداد. 8- درموارد ضروری صورتجلسه تحویل کالا مبنای صدور رسید انبار خواهد بود.

ب – خریدهای خارجی :
1- درخواست خرید 2- اعلامیه بانک و در موارد جزئی صورت حساب فروشنده 3- مدارک ترخیص کالا 4- رسید انبار( در مورد ضروری صورت مجلس تحویل کالا به منزله صدور رسید انبار می باشد)4- مدارک مربوط به مناقصه یا ترک تشریفات مناقصه حسب مورد 5 - دستور پرداخت6- تاییدیه درخواست کننده مبنی بر مطابقت شرایط فنی با درخواست اولیه خرید 7- تصویر قرارداد ، در مورد خریدهای در قالب قرارداد

ج – خدمات قراردادی :
1- صورتحساب و یا صورت وضعیت حسب مورد 2- قرارداد 3- مدارک انجام مناقصه و ترک تشریفات مناقصه حسب مورد 4- ابلاغ افزایش یا کاهش کار 5- تائیدیه رئیس واحد یا مقام مجاز مبنی بر انجام موضوع قرارداد حسب شرایط قرارداد. 6- ارائه تسویه حساب طرف قرارداد از سوی مراجع قانونی ذیربط حسب مورد ( سازمان تامین اجتماعی ، وزارت امور اقتصادی ودارایی و غیره ) 7- ارائه مستندات مبنی بر پرداخت به ذینفع

د - پرداخت های پرسنلی از جمله : ( حقوق و مزایا، اضافه کار ، حق الزحمه کار اضافه کارکنان خارج از شرح وظایف مربوطه و وقت اداری ، حق الزحمه ، حق التدریس ، حق حضور در جلسه ، ماموریتها ، کارانه و ... )
1- دستور پرداخت 2- اخذ گواهی انجام کار جهت تغییرات مقداری و ریالی ماهیانه ازسوی مقام مجاز.3- گواهی بانک حاکی از پرداخت وجه به ذینفع.

ه - هزینه های خارج از کشور مامورین اعزامی ، با امضای مقام مجاز با ارائه مدارک مستند قابل پرداخت خواهدبود.

و- سایر هزینه ها شامل: هزینه های دعوت ها ، پذیرایی ها ، هدایا، ، تشریفات بانک ، ورزشی ، مسافرت های علمی و مسابقات و کارکنان در داخل و خارج از کشور ، پروژه های تحقیقاتی، خرید کتب و مجلات (چاپی و الکترونیکی)بلیط الکترونیکی و بلیط هواپیما ، کنگره ها ، سمینارها و کارگاه های آموزشی بدون رعایت موارد مندرج در این آیین نامه و بر اساس صورتحساب ها و یا دستور العملهای اجرایی حسب مورد که به گواهی مسئولان و رئیس واحد تابعه رسیده باشد با مسئولیت رئیس واحد هزینه کننده با موافقت ذیحساب و یا عامل ذیحساب قابل پرداخت خواهدبود.

تبصره1- ذیحساب و یا عامل ذیحساب می تواند در مواردی که پیش بینی نشده مدارک مورد نیاز را تعیین نماید.
تبصره2- در طرح های پژوهشی آن قسمت از هزینه های انجام شده که در پیشبرد طرح موثر واقع شده حسب گزارش مجری طرح ، تایید ناظر و موافقت ذیحساب و یا عامل ذیحساب یا مقام مجاز از طرف ایشان به هزینه قطعی منظور خواهدشد.
ماده 38- پرداخت کمک یا اعانه به صورت نقدی یا غیر نقدی به افراد و موسسات دولتی یا غیر دولتی بلامانع است مشروط به آن که به تشخیص مدیر عامل ، خدمت فرد حقیقی یا حقوقی مورد اشاره در جهت اهداف و وظایف بانک باشد. این گونه پرداخت ها با اخذ رسید از دریافت کننده به حساب هزینه قطعی منظور خواهدشد.
ماده 39- بانک می تواند برای رفع احتیاجات سال بعد با عنایت به نقطه سفارش کالا در بانک در مواردی که موضوع جنبه فوتی و فوری داشته باشد یا این که تاخیر در انجام امری منجر به زیان و خسارت گردد با پیشنهاد واحد اجرایی مربوطه و موافقت امور مالی قراردادهای لازم برای خرید کالا و خدمات با رعایت مقررات منعقد نماید و در صورتی که قراردادهای مزبور قبل از پایان سال مالی به مرحله تعهد برسد بانک می تواند وجوه لازم را به عنوان پیش پرداخت از محل منابع همان سال تادیه کند و پس از تصویب بودجه واریز نماید.
ماده 40- کسری و اضافات حاصل در ابواب جمعی امور مالی ، اموال و دارائیها صندوقهای بانک یا موجودی انبارها اعم از نقدی و یا جنسی و اوراقی که در حکم وجه نقد است با اعلام واحد مربوطه ، به حساب کسری / اضافات دوره بسته می شود. پیگیری قانونی منوط به اظهار نظر کمیته منتخب هیئت مدیره خواهدبود.
ماده 41 - در مورد آن قسمت از هزینه ها یا خریدهایی که نوعاً انجام آن از یک سال مالی تجاوز می کند بانک می تواند برای مدت متناسب قراردادهایی که مدت اجرای آن از سال مالی تجاوز می کند منعقد نماید ( منوط به آنکه در بودجه تفصیلی سال مربوطه ، منظور شده باشد) بانک مکلف است در بودجه سالانه خود اعتبارات لازم برای پرداخت تعهدات مربوطه را مقدم بر سایر اعتبارات منظور نماید.
ماده 42- اعتبار مصوب در بودجه تفصیلی تا آخر سال مالی قابل تعهد و پرداخت است هر مقدار از تعهدات که تا آخر سال مالی مربوط ، پرداخت نشده باشد ، از محل اعتبارات بانک که در بودجه تفصیلی سال بعد بدین منظور تامین می شود پرداخت خواهد شد و تا زمان تصویب در هیات مدیره با تشخیص مدیر عامل پرداخت انجام خواهد گرفت.
تبصره : کلیه واحدهای اجرایی موظفند مبالغ تنخواه گردان دریافتی خود را که در مقابل آن اسناد هزینه ارائه ننموده اند تا آخر فروردین ماه سال بعد به امور مالی ذیربط بانک عودت دهند
ماده 43- کارپرداز ماموری است که نسبت به خرید و تدارک کالا و خدمات مورد نیاز طبق دستور مقامات مجاز با رعایت این آیین نامه اقدام می نماید. از کارپردازان قراردادی وپیمانی باید تا سقف تنخواه ایشان وثیقه معتبراخذگردد. گردش عملیات تنخواه گردانها وبالاخص تنخواه کارپردازان در پایان هر سه ماه کنترل ، تسویه و ترمیم می گردد.
تبصره- در خصوص کارپردازان رسمی تا سقف پاداش پایان خدمت ایشان وثیقه لازم نبوده و مازاد بر آن لازم است وثیقه دریافت شود.تسویه پایان خدمت تنخواه داران منوط به تسویه تنخواه ایشان خواهد بود.
ماده 44- دیون عبارت است از بدهی های قابل پرداخت سنوات گذشته که به یکی از طرق زیر بدون اختیار بانک ایجاد شده باشد.
الف : احکام قطعی صادره از طرف مراجع صالحه .
ب : انواع بدهی به وزارتخانه ها و موسسات دولتی و شرکت های دولتی ناشی از خدمات انجام شده مانند حق الاشتراک برق ، آب ، هزینه های مخابراتی ، پست و هزینه های مشابه که خارج از اختیار بانک اجرایی ایجاد شده باشد.
ج : سایر بدهی هایی که خارج از اختیار بانک ایجاد شده باشد.
د : سایر پرداختهای پرسنلی و غیر پرسنلی در صورت وجود اعتبار.






فصل چهارم - معاملات
ماده 45 – کلیه معاملات بانک اعم از خرید، فروش ، اجاره ، استجاره، پیمانکاری ، اجرت و غیره باید حسب مورد از طریق مناقصه یا مزایده انجام شود.که واحدهای ذیربط ضمن رعایت این آیین نامه موظف به رعایت کامل مفاد قانون برگزاری مناقصات میباشند
تبصره – در موارد زیر نیازی به مناقصه و یا مزایده نمی باشد:
1- در مورد معاملاتی که طرف معامله وزارتخانه یا بانک دولتی یا شرکت دولتی باشد
2- ویا موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی وموسسات تابعه که بیش از 50% سهام و یا مالکیت آنها متعلق به موسسات و نهادهای مذکور باشد.
3- در مورد خرید، اجاره به شرط تملیک یا اجاره و استجاره اموال منقول و غیر منقول که یا به تشخیص و مسئولیت رئیس بانک یا مقامات مجاز از طرف او با کسب نظر کارشناس رسمی دادگستری یا کارشناس خبره و متعهد منتخب مدیر عامل بانک یابا قیمت برابر یا کمتر از قيمت تعيين شده يا حقوقي كه نرخ هاي آنها از طرف مراجع قانوني ذيصلاح انجام شده باشد.
4- خريد خدمات مشاوره اعم از مهندسي مشاور و مشاوره فني بازرگاني مشتمل بر مطالعه ، طراحي و يا مديريت برطرح و اجرا و نظارت ويا هرنوع خدمات مشاوره اي و كارشناسي
5- خريد اموال منقول و غیر منقول، خدمات وحقوقی که به تشخیص ومسئولیت مدیر عامل ومقامات مجاز از طرف ایشان منحصر بفرد ( انحصاری ) باشد.
6- در مورد خرید کالاهای مورد مصرف روزانه که در محل از طرف دستگاه های ذیربط دولتی و یا شهرداریها برای آنها نرخ ثابتی تعیین شده باشد.
7- در مورد کرایه حمل و نقل از طریق زمینی،هوایی،دریایی که از طرف دستگاه های دولتی ذیربط برای آنها نرخ معینی تعیین شده باشد.
8- در مورد هزینه های مربوط به تعمیر ، راهبری و نگهداری و خرید قطعات یدکی جهت تعویض یا تکمیل ماشین آلات ثابت و متحرک مورد استفاده بانک و همچنین ادوات و ابزار و وسایل اندازه گیری علمی وفنی و نظائر آن برای واحدهای فنی و تحقیقاتی به تشخیص و مسئولیت رئیس واحد درخواست کننده و تأیید مدیر عامل بانک یا مقام مجاز از طرف ایشان
9- درمورد معاملات محرمانه به تشخيص هيئت مدیره و تصویب هیات وزیران با رعايت صرفه وصلاح کشور.
10- درمورد مناقصاتی که بنا به ضرورت وموافقت کتبی مدیر عامل بانک به صورت متمرکز توسط و یا به دستور وزارت متبوع برگزار می گردد.
11- خدمات فرهنگي و هنري ، آموزشي وپژوهشی ورزشي و نظاير آن با رعايت صرفه و صلاح بانک وهمچنین قراردادهای پژوهشی و قرارداد های آموزشی با اشخاص حقیقی وحقوقی باهماهنگی شورایعالی تحقیقات بانک به تشخيص و مسئوليت رئیس واحد درخواست کننده و تأیید مدیر عامل بانک و یا مقام مجاز از طرف ایشان .
12- خرید سهام و تعهدات پرداخت خسارت و جرائم ناشی از اجرای احکام قضائی .
ماده 46- واژگانی که در فصل معاملات به کار برده شده، به شرح زیر تعریف می شوند:
الف - مناقصه: فرایندی است رقابتی برای تأمین کیفیت مورد نظر (طبق اسناد مناقصه)، که در آن تعهدات موضوع معامله به مناقصه گری که کمترین قیمت متناسب را پیشنهاد کرده باشد، واگذار می شود.
ب - مناقصه گزار : بانک موضوع ماده ( 2 ) این آئین نامه که این مناقصه را برگزار می نماید.
ج - مناقصه گر: شخصی حقیقی یا حقوقی است که اسناد مناقصه را دریافت و در مناقصه شرکت می کند.
د -کمیته فنی بازرگانی : هیأتی است با حداقل سه عضو خبره فنی بازرگانی صلاحیتدار که از سوی مدیر عامل بانک مناقصه گزار انتخاب می شود و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها وسایر وظایف مقرر در این آئین نامه را بر عهده می گیرد.
ه - ارزیابی کیفی مناقصه گران : عبارت است از ارزیابی توان انجام تعهدات مناقصه گران که از سوی مناقصه گزار یا به تشخیص وی توسط کمیته فنی بازرگانی انجام می شود.
و - ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها: فرایندی است که در آن مشخصـات، استـانـداردها، کـارایـی، دوام و سایر ویژگی های فنی بازرگانی پیشنهادهای مناقصه گران بررسی، ارزیابی و پیشنهادهای قابل قبول برگزیده می شوند.
ز - ارزیابی مالی : فرایندی است که در آن مناسب ترین قیمت از بین پیشنهادهائی که از نظر فنی بازرگانی پذیرفته شده اند؛ برگزیده می شود.
ح - ارزیابی شکلی : عبارت است از بررسی کامل بودن اسناد و امضای آنها، غیر مشروط و خوانا بودن پیشنهاد قیمت.
ط - انحصار : انحصار در معامله عبارت است از يگانه بودن متقاضي شركت در معامله كه به طرق زير تعيين ميشود:
1 - اعلان هيئت وزيران براي كالاها و خدماتي كه در انحصار دولت است .
2- انتشار آگهي عمومي وقبول تنها يك متقاضي براي انجام معامله .
ي - برنامه زماني مناقصه : سندي است كه در آن زمان و مهلت برگزاري مراحل مختلف مناقصه ، مدت اعتبار پيشنهادها و زمان انعقاد قرارداد مشخص ميشود.

ماده 47 – نصاب معاملات :
الف) معاملات جزئی : معاملاتی که کمتر از 49.000.000 ریال باشد.
ب ) معاملات متوسط : معاملاتی که مبلغ مورد معامله بیش از سقف مبلغ معاملات کوچک بوده و از ده برابر سقف ارزش معاملات کوچک(490.000.000 ریال) تجاوز نکند.
ج) معاملات عمده : معاملاتی که مبلغ برآورد اولیه آنها بیش از ده برابر سقف ارزش مبلغ معاملات کوچک(490.000.000 ریال) باشد.
تبصره1- مبنای مبلغ نصاب در خرید برای معاملات جزئی و متوسط مبلغ مورد معامله و در مورد معاملات عمده مبلغ برآوردی واحد متقاضی معامله میباشد.
تبصره2- مبنای نصاب در فروش مبلغ ارزیابی و برآورد کارشناس منتخب بانک می باشد که خبره و متعهد رشته مربوطه باشد.
تبصره3- مبلغ یا برآورد معاملات مشمول هر یک از نصاب های فوق نباید با تفکیک اقلامی که به طور متعارف یک مجموعه واحد تلقی می شوند، به نصاب پایین تر برده شود.
تبصره4- همه ساله سقف نصابهاي مزبور در بندهاي فوق بر اساس شاخص عمومي قيمتهای اعلانی توسط بانك مركزي و وزارت امور اقتصادي و دارايي وهمچنين براساس قوانین مربوط به تصويب هيئت وزيران که در ابتداي هر سال تعيين و به بانک ابلاغ ميگردد تعديل خواهد گرديد.
ماده48- طبقه بندي انواع مناقصات
الف – مناقصات از نظر مراحل بررسي به انواع زيــر طبقه بنــــدي مي شوند:
1- مناقصه يك مرحله اي : مناقصه اي است كه در آن نيازي به ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها نباشد. در اين مناقصه پاكتهاي پيشنهاد مناقصه گران در يك جلسه گشوده و در همان جلسه برنده مناقصه تعيين مي شود.
2-مناقصه دو مرحله اي : مناقصه اي است كه به تشخيص مناقصه گزار ، بررسي فني بازرگاني پيشنهادها لازم باشد. در اين مناقصه ، كميته فني بازرگاني تشكيل مي شود و نتايج ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها را به كميسيون مناقصه گزارش مي كند و براساس مفاد( ماده 62) اين آیین نامه برنده مناقصه تعيين مي شود.
ب – مناقصات از نظر روش دعوت مناقصه گران به انواع زير طبقه بندي مي شوند:
1- مناقصه عمومي : مناقصه اي است كه در آن فراخوان مناقصـــه از طريــق آگهي عمومي کتبی و یا الکترونیکی به اطلاع مناقصه گران مي رسد.
2- مناقصه محدود: مناقصه اي است كه در آن به تشخيص و مسؤوليت بالاترين مقام واحد مناقصه گزار ، محدوديت برگزاري مناقصه عمومي با ذكر ادله تأييد شود. فراخوان مناقصه با تشخیص مدیر عامل بانک از طريق ارسال دعوتنامه کتبی یا الکترونیکی براي مناقصه گران صلاحيتدار ‌‌براساس ضوابط (ماده 69) اين آیین نامه به اطلاع مناقصه گران ميرسد.

ماده 49 - بمنظور اتخاذ تصمیم در مورد پیشنهادات واصله کمیسیون مناقصه از 3 نفر بشرح زیر تشکیل می شود :
1. مدیر عامل بانک یا یک نفر نماینده به انتخاب وحکم مدیر عامل بانک
2. معاون پشتیباتی یا نماینده وی
3. مدیر امور مالی بانک (ذیحسابی) یا نماینده وی
تبصره1 :کمیسیون با حضور هرسه نفر اعضا مزبور رسمیت خواهد داشت . تمام اعضا مکلف به حضور در جلسه هستند و تصمیمات کمیسیون با رای اکثریت اعضا معتبر خواهد بود.

ماده 50- وظايف كميسيون مناقصه
اهم وظايف كميسيون مناقصه به شرح زير است :
الف- تشكيل جلسات كميسيون مناقصه در موعد مقررشده در فراخوان مناقصه.
ب- بررسي پيشنهادهاي مناقصه گران از نظر كامل بودن مدارك و امضاي آنها و نيز خوانا بودن و غير مشروط بودن پيشنهادهاي قيمت ( ارزيابي شكلي ).
ج- ارزيابي پيشنهادها و تعيين پيشنهادهاي قابل قبول طبق شرايط و اسناد مناقصه
د- ارجاع بررسي فني پيشنهادها به كميته فني بازرگاني در مناقصات دو مرحله اي.
هـ- تعيين برندگان اول و دوم مناقصه.
و- تنظيم صورتجلسات مناقصه .
ز- تصميم گيري درباره تجديد يا لغومناقصه
ر- تصميم گيري درباره نحوه دریافت هزینه آگهی مناقصه ومزایده وهزینه ثبت قرارداد در دفتر خانه اسناد رسمی
ماده 51– فرايند برگزاري مناقصات به ترتيب شامل مراحل زيراست:
الف - تامين منابع مالی: انجام معامله به هر طریق مشروط به آن است که بانک به نحو مقتضی نسبت به پیش بینی منابع مالی معامله در مدت قرار داد اطمینان حاصل و مراتب در اسناد مرتبط قید شده باشد.
ب – تعيين نوع مناقصه درمعاملات بزرگ (يك مرحله اي يادو مرحله اي،عمومي يامحدود).
ج – تهيه اسنادمناقصه .
د - ارزيابي كيفي مناقصه گران درصورت لزوم.
ه - فرخوان مناقصه.
و - ارزيابي پيشنهادها.
ز- تعیین برنده مناقصه و انعقاد قرارداد
ماده 52– روشهای انجام مناقصه به شرح زیر انجام می شود:
الف-درمعاملات كوچك، كارپردازيامأمورخريدبايدباتوجه به كم وكيف موضوع معامله(كالا، خدمت ياحقوق) درباره بهاي آن تحقيق نمايدوبارعايت صرفه وصلاح واخذفاكتور مشخص وبه تشخيص ومسؤوليت خود، معامله راباتأمين كيفيت به كمترين بهاي ممكن انجام دهد
ب - درمعاملات متوسط: كارپردازيامأمورخريدبايدباتوجه به كم وكيف موضوع معامله (كالا، خدمت ياحقوق) درباره بهاي آن تحقيق نمايدوبارعايت صرفه وصلاح واخذحداقل سه فقره استعلام كتبي، ياتأمين كيفيت موردنظر، چنانچه بهاي به دست آمده موردتأييدمسئول واحدتداركاتي يامقام مسئول همترازوي باشد، معامله راباعقدقرارداد يااخذفاكتورانجام دهدوچنانچه اخذسه فقره استعلام كتبي ممكن نباشدباتأييد وموافقت مدیر عامل بانک یامقامات مجاز ازطرف او به تعدادموجود كفايت مي شود
ج - درمعاملات بزرگ : به يكي ازروش هاي زيرعمل مي شود:
1- برگزاري مناقصه عمومي ازطريق انتشارفراخوان در روزنامه هاي كثيرالانتشار و یا بصورت الکترونیکی در سایت بانک
2- برگزاري مناقصه محدود
تبصره : بانک مکلف است کلیه شرایط کیفی مورد نظر خود را در شرایط و اسناد مناقصه لحاظ نماید.
ماده 53– فراخوان مناقصه
الف – مفاد فراخوان مناقصه حداقل بايدشامل مواردزيرباشد:
1- نام ونشاني مناقصه گزار.
2- نوع، كميت وكيفيت كالایاخدمات.
3- نوع ومبلغ تضمين شركت درمناقصه.
4- محل، زمان ومهلت دريافت اسناد،تحويل وگشايش پيشنهادها.
5- مبلغ برآوردشده معامله ومباني آن (درصورتي كه تعيين آن ميسريابه مصلحت باشد). درمواردي كه فهرست بهاي پايه وجوددارد،برآوردمربوط طبق فهرست يادشده تهيه مي شود.
ب - فراخوان مناقصه عمومي بايدبه تشخيص مناقصه گزار ازیک تاسه نوبت در روزنامه ایران یا سایت الکترونیکی بانک منتشرگردد.
ج- مناقصه گزار مي تواندعلاوه برمواردمذكوردربند(ب) اين ماده ازطريق سايررسانه هاي گروهي ورسانه هاي ارتباط جمعي ياشبكه هاي اطلاع رساني نيزفراخوان رامنتشرنمايد.
د- درصورتي كه نيازبه برگزاري مناقصه بين المللي باشد،يااستفاده ازتسهيلات اعتباري خارجي مطرح باشد، بايد باكسب مجوزهاي مربوط وبارعايت موازين قانون حداكثراستفاده ازتوان فني ،مهندسي،توليدي وصنعتي واجرائي كشورمصوب 12/12/1375 آگهي مربوط دريكي ازروزنامه هاي انگليسي زبان داخل ويك مجله ياروزنامه بين المللي مرتبط باموضوع مناقصه و یا سایت الکترونیکی بانک منتشرشود.
ح - در آگهی مناقصه باید تصریح گردد که نقشه ها و برگ شرایط و اسناد مناقصه و مشخصات معامله در محل معین و یا سایت الکترونیکی بانک موجود است و پیشنهاد دهندگان باید یک نسخه از آنرا دریافت و با قید قبولی امضاء کرده و به پیشنهاد خود ضمیمه و تسلیم نمایند.

ماده 54-اسناد مناقصه
الف- تمامي اسنادمناقصه بايدبه طوريكسان به همه داوطلبان تحويل شود.
ب- اسنادمناقصه شامل و حاوی مواردزيراست:
1- نام ونشاني مناقصه گزار
2- نوع ومبلغ تضمين مناقصه
3- محل،زمان ومهلت دريافت اسناد،تحويل پيشنهادهاوگشايش آنها
4- مبلغ پيش پرداخت وتضمين حسن انجام كار
5- مدت اعتبارپيشنهادها حداکثر بیست روز به استثنای ایام تعطیل خواهد بود.
6- شرح كار،مشخصات فني بازرگاني،استانداردها،نوع، كميت وكيفيت كالاياخدمات روش تهيه ومهلت مقرر براي تسليم پيشنهادها وتعداد نسخه هاي آنها. روز و ساعت و محل قرائت پیشنهادها و همچنین مجازیا عدم مجاز بودن حضور پیشنهاد دهندگان یا نمایندگان آنها درجریان کمیسیون مناقصه
7- متن قرارداد شامل موافقتنامه شرايط عمومي وخصوصي وضمائم آنها در صورت لزوم .
8- مدت و محل و نحوه تحویل کالا یا انجام کار و ترتیب عمل و میزان خسارت در مواردی که طرف معامله در تحویل کالا یا انجام کار کلا یا بعضأ تاخیر نماید.
9- تصریح اینکه بهای پیشنهادی باید به مبلغ مشخص یا بر اساس درصد کسر یا اضافه نسبت به واحد بهای اعلام شده تعیین و در پاکت لاک و مهر شده تسلیم شود.
10- در صورتی که موضوع معامله عمده باشد ممکن است به میزان تضمین حسن انجام معامله از کالای مورد معامله دریافت شود و در این صورت باید موضوع در آگهی قید گردد.
11- تعیین زمان لازم برای بررسی پیشنهادها و تشخیص حائزمناسبترین بها و ابلاغ به برنده مناقصه ضرورت دارد.
12- میزان پیش پرداخت در صورتی که به تشخیص واحد مناقصه گزار پرداخت آن به برنده مناقصه لازم باشد و ترتیب پرداخت و واریز آن .
13- محل توزیع یا فروش نقشه ها و برگ شرایط و مشخصات در صورت لزوم
14- محل توزیع نمونه های ضمانت نامه و قرارداد برای آن( درصورتی که لازم باشد) که در این صورت ضمانت نامه عینا مطابق نمونه باید تنظیم و نمونه قرارداد نیز با قید اینکه مورد قبول است باید امضاء و ضمیمه پیشنهادگردد.
15- تصریح این نکته که شرکت در مناقصه و دادن پیشنهاد به منزله قبول اختیارات و تکالیف تعیین شده واحد مناقصه گزار می باشد.
16- تصریح این نکته که واحد مناقصه گزار مکلف است هر گونه کسور قانونی ( اعم از مالیات ، عوارض و سایر موارد ) که بابت معامله به طرف قرارداد تعلق می گیرد و بانک قانوناً مکلف به کسر آن می باشد را از بهای کارکرد یا کالای تحویلی در موقع پرداخت مطالبات او کسر نماید.
17- سايراسنادي كه به تشخيص مناقصه گزار لازم باشد.
18- واحد مناقصه گزار مکلف است سپرده شرکت در مناقصه را در صورتی که برنده مناقصه حاضر به انجام معامله نشود وهمچنین سپرده نفر دوم را در صورتی که برای انجام معامله به او رجوع شود و از انجام معامله امتناع نماید به نفع بانک ضبط کند.
19- واحد مناقصه گزار اختیار دارد مقدار کالا یا کار مورد معامله را تا بیست و پنج درصد افزایش یا کاهش دهد مشروط بر اینکه کلیه محاسبات فنی نسبت به این افزایش یا کاهش متناسب رعایت و تطبیق شود.
20- واحد مناقصه گزار مجاز نیست به پیشنهادات مبهم و مشروط و بدون سپرده و یا پیشنهاداتی که بعد از انقضای مدت مقرر در آگهی می رسد ترتیب اثر دهد.
ماده 55 - واحد مناقصه گزار در صورتی که ذکر شرایط خاصی را علاوه بر آنچه در ماده 54ذکر شده است لازم تشخیص دهد مشروط بر این که با قوانین ومفاد این آیین نامه مغایر نباشد، می تواند در متن آگهی یا در نقشه ها و برگ شرایط و مشخصات درج نماید بطوری که عموم داوطلبان قبل از تسلیم پیشنهاد آن اطلاع حاصل کنند ولی منظور داشتن امتیازات جدید برای برنده مناقصه هنگام انعقاد یا اجرای قرارداد به هر عنوان ممنوع می باشد.
ماده 56- ترتيب تهيه و تسليم پيشنهادها
الف - شركت كنندگان درمناقصه پس ازدريافت ياخريداسنادبايد پيشنهادهاي خودرابه ترتيب زيرتهيه وبه مناقصه گزارتسليم كنند:
1- تهيه وتكميل اسنادوپيشنهادها
2- تسليم پيشنهادهادرمهلت مقرردرفراخوان مناقصه.
3- دريافت رسيد تحويل پيشنهادها.
ب- مهلت قبول پيشنهادهادرموردمناقصات داخلي وبين المللي ازآخرين مهلت تحويل اسناد مناقصه به ترتيب نبايد كمترازده روز و بیشتر از 60روز باشد.

ماده 57-شرايط تسليم و تحويل پيشنهادها
الف- هيچ يك ازشركت كنندگان درمناقصه، بجزدرمواردي كه دراسناد مناقصه پيش بيني شده باشد، نمي توانند بيش ازيك پيشنهاد تسليم كنند.
ب- شركت كنندگان درمناقصه، اسناد مناقصه وپيشنهادهاي خودرابايد درپاكت هاي جداگانه لاك ومهرشده شامل تضمين (پاكت الف)،پيشنهادفني بازرگاني (پاكت ب)وپيشنهادقيمت (پاكت ج) بگذارندوهمه پاكت هارا درلفاف مناسب ولاك ومهرشده قراردهند.
ج- مناقصه گزارموظف است درمهلت مقرر همه پيشنهادهاي ارائه شده شركت كنندگان راپس ازدريافت،ثبت وتاجلسه بازگشائي، ازپاكت ها صيانت نمايند.
د- هرگونه تسليم،تحويل،اصلاح ،جايگزيني وياپس گرفتن پيشنهادهابايد به صورت قابل گواهي ودرمهلت ومكان مقرردراسنادمناقصه انجام شود.
ه - در صورتی که به تشخیص دستگاه مناقصه گزار نوع معامله ایجاب نماید که نقشه یا برگ شرایط و مشخصات و نمونه های ضمانت نامه و قرارداد ویا مدارک دیگری تهیه شود ، قبل از نشر آگهی باید آنها توسط بانک تهیه
شود.
ماده 58- گشايش پیشنهادها
الف - پيشنهادهاي مناقصه گران درزمان ومكان مقرر گشوده مي شود.
ب - مراحل گشايش پيشنهادهابه شرح زيراست:
1- تهيه فهرست اسامي دريافت كنندگان اسناد،(پيشنهاددهندگان) ، حاضران وشركت كنندگان درجلسه
2- بازكردن پاكت تضمين (پاكت الف) وكنترل آن
3- بازكردن پاكت فني بازرگاني
4- بازكردن پيشنهادقيمت وكنترل ازنظركامل بودن مدارك وامضاي آنهاوكنارگذاشتن پيشنهادهاي غيرقابل قبول درمناقصات يك مرحله اي
5- تحويل پاكت هاي فني بازرگاني به كميته فني بازرگاني درمناقصات دومرحله اي
6- تهيه وتنظيم وامضاي صورتجلسه گشايش پيشنهادهاتوسط اعضاء كميسيون مناقصه.
7 -تحويل پاكت هاي قيمت وپاكت تضمين پيشنهادهاي ردشده به مناقصه گزاربراي استرداد به ذينفع
ج - درصورت برگزاري مناقصه دومرحله اي زمان ومكان تشكيل جلسه گشايش پيشنهادهاي قيمت، درجلسه گشايش پاكت ها اعلام خواهدشد، اين مدت فقط براي يكبار تا سقف مدت اعتبار پیشنهادها قابل تمدید است . در این صورت پاکت های قیمت در یک لفاف لاک و مهر شده توسط دستگاه مناقصه گزار صیانت می شود. در مناقصات یک مرحله ای ، پیشنهادها ی قیمت بی درنگ گشوده و براساس ماده 62 این آیین نامه، برنده مناقصه تعیین می شود .
د – دستگاه مناقصه گزارمیتواند در صورت تمایل از مناقصه گران یا نمایندگان آنها جهت حضور در جلسه گشایش پیشنهادهای مالی دعوت نماید .

ماده-59 ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها
الف- در مناقصات دو مرحله ای ، مناقصه گزار موظف است بر اساس معیارها و روش های اعلام شده در اسناد مناقصه ، ارزیابی کیفی مناقصه گران و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها را انجام و اعلام نماید .
ب- در صورتی که بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها لازم باشد ، نتیجه بررسی طی مهلتی که کمیسیون مناقصه معین می کند به جلسه بعدی کمیسیون احاله می شود و بر اساس گزارش کمیته فنی بازرگانی ، پاکت های قیمت پیشنهاددهندگان که امتیاز فنی بازرگانی لازم را احراز کرده اند ، گشوده می شود .
ج- هرگونه ارزیابی فنی بازرگانی ، تنها پیش از گشودن پیشنهادهای قیمت مجاز است
د- پاکت پیشنهاد قیمت مناقصه گرانی که در ارزیابی های فنی بازرگانی پذیرفته نشده اند باید ناگشوده باز گردانده شود.
ماده 60- در صورتی که در مدت مقرر پیشنهادی نرسیده باشدو یا کمیسیون مناقصه نیز برنده ای تعیین نکرده باشد، واحد مناقصه گزار میتواند مناقصه را تجدید یا موضوع را برای اخذ تصمیم لازم به کمیسیون ترک تشریفات مناقصه مطابق قانون برگزاری مناقصات احاله کند.
ماده 61- کمیسیون مناقصه نتیجه مناقصه را همراه با نظرنماینده کمیته فنی (حسب مورد ) که در کمیسیون حضور داشته است به رئیس واحد مناقصه گزار اعلام و در صورت موافقت رئیس واحد نتیجه به برنده مناقصه ابلاغ خواهدشد در صورت عدم موافقت مقام مذکور به تشخیص مناقصه گزار مناقصه تجدید یا موضوع برای اتخاذ تصمیم به کمیسیون ترک تشریفات مناقصه ارجاع خواهد شد.
ماده 62 – ارزيابي مالي و تعيين برنده مناقصه
الف- هنگام ارزیابی مالی، مناقصه گری که مناسب ترین قیمت را حائز شده باشد، به عنوان برنده اول اعلام خواهد شد و برنده دوم در صورتی اعلام می شود که تفاوت قیمت پیشنهادی وی با برنده اول ، کمتر از مبلغ تضمین باشد
ب- پس از گشودن پاکت های قیمت ، چنانچه بررسی قیمت ها و تجزیه و کنترل مبانی آن لازم باشد ، کمیسیون مناقصه می تواند بررسی آن را به کمیته فنی بازرگانی ارجاع نماید و کمیته فنی بازرگانی حداکثر ظرف دو هفته نتیجه ارزیابی را به کمیسیون مناقصه اعلام می کند.
ج- پس از گشودن پیشنهادهای قیمت ، در مواردی که مدیر عامل بانک یا مقام مجاز از طرف او برنده مناقصه را اعلام کرده باشد تضمین برنده اول و دوم نزد مناقصه گزار نگهداری و تضمین سایر مناقصه گران بازگردانده می شود
د- در کلیه خریدها به تشخیص مدیر عامل بانک ، مناقصه گران و فروشندگان کالاهای با کیفیت داخلی نسبت به مناقصه گران و فروشندگان خارجی ترجیح دارند .
ه - مناقصه گزار در مواردی که میسر باشد باید قبل از روز افتتاح پیشنهاد، شاخص قیمتهای مربوط به مورد مناقصه را با وسایل مقتضی و مطمئن بطور محرمانه تهیه نموده در پاکت لاک و مهر شده در اختیار کمیسیون مناقصه قراردهد تا روز افتتاح پیشنهادات پس از قرائت پیشنهادات واصله اعضاء کمیسیون مناقصه در آن شاخص ها در جهت تصمیم گیری بهینه استفاده نماید.
و– در صورتی که حائز حداقل بها بیش از یک نفر باشد و نسبت به انجام معامله با یکی از آنها در مهلتی که کمیسیون تعیین خواهد کرد بین آنها توافق نشود، حق تقدم با برنده مناقصه ای خواهد بود که در محل انجام کار سکونت دارد. در صورتی که حائزین حداقل بها واجد شرایط یکسان باشند کمیسیون برنده مناقصه رااز طریق اخذ نظر هیأت مدیره بانک تعیین خواهدنمود.
ماده63 - انعقاد قرارداد :
الف- قرارداد با برنده مناقصه ، باید پیش از پایان مدت اعتبار پیشنهادها منعقد شود . این مدت حداکثر برای یک بار و برابر مدت پیش بینی شده در اسناد مناقصه قابل تمدید است . در صورت عقد قرارداد با پیشنهاددهنده اول تضمین پیشنهاد دهنده دوم مسترد می گردد.
ب - چناچه برنده اول از انعقاد قرارداد امتناع نماید و یا ضمانت انجام تعهدات ارائه ننماید ، تضمین مناقصه وی ضبط و قرارداد با برنده دوم منعقد می گردد . در صورت امتناع نفر دوم ، تضمین وی نیز ضبط و مناقصه تجدید یا موضوع جهت طرح در کمیسیون ترک تشریفات مناقصه به مدیر عامل بانک یا مقام مجاز از طرف ایشان پیشنهاد خواهد شد.
در معاملاتی که تحویل مورد معامله در مدت 15 روز میسر نباشد باید قرارداد منعقد شود . در قرارداد باید نکات زیر قید گردد:
1- نام متعاملین
2- مدت انجام تعهد و محل شرایط تحویل مورد معامله
3- ترتیب عمل ومیزان خسارت در مواردی که برنده معامله در انجام تعهدات جزئاً یا کلاً تاخیر نماید.
4- الزام تحویل کالا بر طبق نمونه ممهور در صورتی که تهیه نمونه لازم باشد در این صورت باید نمونه کالا با مهر طرفین معامله مهمور و نزد مناقصه گزار نگاهداری شود.
5- اقرار برنده معامله به این که از مشخصات کالا یا کار مورد معامله و مقتضیات محل تحویل کالا یا انجام کار اطلاع کامل دارد.
6- اختیار مناقصه گزار نسبت به افزایش یا کاهش مورد معامله در مدت قرارداد تا میزان 25% مقدار مندرج در قرارداد. مشروط بر اینکه کلیه محاسبات فنی نسبت به این افزایش یا کاهش متناسب رعایت و تطبیق شود.
7- بهای مورد معامله و ترتیب پرداخت آن ، در مواردی که انجام کار بر اساس واحد بها باشد برآورد و در قرارداد ذکر می شود ولی بهای کارهای انجام یافته بر اساس واحد بها احتساب و پرداخت خواهدشد.
8- مبلغ پیش پرداخت و ترتیب واریز آن طبق دستورالعملی خواهد بود که از سوی ستاد وزارت متبوع ابلاغ خواهد گردد.
9- اخذ حداقل تضمین حسن انجام معامله قبل از انعقاد قرارداد در مورد معاملاتی که موضوع آن انجام امور ساختمانی یا باربری یا فروش کالا و تجهیزات و ماشین آلات باشد 5% و در مورد سایر معاملات 10% مبلغ معامله می باشد و باید به صورت نقد به حساب سپرده بانکی بانک با ضمانتنامه معتبر بانکی تحویل شود در مورد معاملات ساختمانی و باربری علاوه بر 5% مذکور بانک مناقصه گزار باید از هر پرداخت معادل 10 % کسر و به حساب سپرده بابت تضمین حسن انجام کار منظور کند.
10- اقرار به عدم شمول ممنوعیت موضوع قانون راجع به منع مداخله وزرا و نمایندگان مجلسین و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری مصوب دیماه سال 1337 .
11- سایر شرایطی که مورد توافق طرفین معامله قرار گیرد مشروط بر اینکه متضمن امتیازاتی علاوه بر آنچه در شرایط مناقصه ذکر شده برای فروشنده نباشد.
ماده64-تجديد و لغو مناقصه
الف - مناقصه در شرایط زیر تجدید می گردد :
1- کم بودن تعداد مناقصه گران از حد نصاب تعیین شده در اسناد مناقصه.
2- امتناع برندگان اول ودوم مناقصه از انعقاد قرارداد.
3- پایان مدت اعتبار پیشنهادها.
4- بالابودن قیمتها به نحوی که توجیه اقتصادی طرح مرتفع شده باشد.
5- رای مراجع قانونی
ب - مناقصه در شرایط زیر لغو می شود :
1- نیاز به کالا یا خدمات موضوع مناقصه مرتفع شده باشد.
2- تغییرات زیادی در اسناد مناقصه لازم باشد که موجب تغییر در ماهیت مناقصه گردد.
3- پیش آمدهای غیر متعارف نظیر ، جنگ ، زلزله ، سیل و مانند آنها.
4- رای مراجع قانونی
5-تشخيص كميسيون مناقصه مبني بر تباني بين مناقصه گران
ج- مناقصه گزا ر باید تجدید و یا لغو مناقصه را به سمع و نظر کلیه مناقصه گران برساند.

ماده 65-نحوه رسیدگی به شکایات
الف- چنانچه هر یک از مناقصه گران نسبت به اجرا نشدن موادی از این آیین نامه اعترا ض داشته باشدمیتواند به بالاترین مقام دستگاه مناقصه گزار شکایت کند .
ب- بانک مناقصه گزار مکلف است در مهلت پانزده روز کاری از تاریخ دریافت شکایت ، رسیدگی های لازم را به عمل آورده و در صورت وارد دانستن اعتراض ، مطابق مقررات مربوط اقدام نماید و در صورتی که شکایت را وارد تشخیص ندهد ، ظرف مهلت تعیین شده جوابیه لازم را به شاکی اعلام نماید.
ماده66 - اعضای کمیته یا کمیسیون فنی ،بازرگانی و مالی در مواقع ضروری به انتخاب مدیر عامل بانک انتخاب می گردند.
ماده67- در مواردی که انجام مناقصه براساس گزارش توجیهی بانک مناقصه گزار به تشخیص یک هیأت سه نفره مرکب از مقامات مذکور در ماده 68 این آیین نامه میسر نباشد ، می توان معامله را به طریق دیگری انجام داد و در این صورت هیأت ترک تشریفات مناقصه با رعایت صرفه وصلاح بانک ترتیب انجام این گونه معاملات را با رعایت سایر مقررات مربوط در هر مورد برای یک نوع کالا یا خدمت تعیین و اعلام خواهد نمود.
ماده68 - اعضای کمیسیون ترک تشریفات مناقصه شامل :
1- مدیر امور مهندسی و پشتیبانی بانک
2- نماینده فنی مدیر عامل بانک
3- مدير امور مالي(ذیحساب) بانک
تبصره 1 : جلسات با حضور سه نفراعضاي مربوطه رسميت دارد و كليه اعضاء مكلف به حضور درجلسات هيئت و ابراز نظر خود نسبت به گزارش توجيهي واحد اجرايي مربوط در مورد تقاضاي ترك مناقصه و همچنين نحوه انجام معامله مورد نظر هستند لكن تصميمات هيئت با راي اكثريت اعضاء معتبر خواهد بود.
تبصره 2- در اجرای ماده 67در صورتي كه مبلغ معامله بيش از دویست برابر معاملات كوچك باشد ، انجام معامله پس از تصويب کمیسیون ترک تشریفات و هیئت مدیره بانک وتایید هیاتی مرکب از رییس سازمان ووزیر امور اقتصادی و دارایی مجاز خواهد بود.
ماده69- مناقصه محدود به تشخیص مدیر عامل بانک به شرح زیر برگزار می شود:
الف- وجود فهرست های مناقصه گران صلاحیتدار معرفی شده توسط مراجع ذیصلاح دولتی
ب- وجود فهرست کوتاه مناقصه گران صلاحیتدار
در مناقصه محدود نیازی به انتشار آگهی نمی باشند
تبصره1-حداقل تعدادمناقصه گران در مناقصه محدود سه مناقصه گردر صورت نرسیدن بحد نصاب یکبارفرایند ارزیابی تجدیدمیشود وبار دوم باحداقل دومناقصه گر در غیراینصورت طبق جزء6 تبصره ماده 45 این آیین نامه خواهد بود. در هر صورت نحوه دعوت مناقصه گران طبق قانون برگزاری مناقصات خواهد بود.
تبصره2 - در مورد طرح های تملک دارایی ( ساختمانی و یا ساختمانی و تاسیساتی توام ) فهرست واجدین صلاحیت سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور(معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور)یا استان ملاک خواهد بود و در مناطقی که دسترسی به پیمانکاران مزبور وجود نداشته باشدبا تشخیص مدیر عامل بانک از پیمانکاران محلی با رعایت مقررات مربوطه استفاده خواهدشد.
ماده 70- تحویل مورد معامله به شرح زیر باید انجام شود:
الف ) در مورد معاملات جزئی بوسیله و مسئولیت انبار دار و یا تحویل گیرنده کالا برحسب مورد .
ب ) در مورد معاملات متوسط بوسیله و مسئولیت انبار دار و یا تحویل گیرنده کالا و نماینده قسمت تقاضا کننده .
ج ) در مورد معاملات عمده باستثنای امور ساختمانی و سایر امور فنی ، بوسیله و مسئولیت انباردار یا تحویل گیرنده کار و نماینده قسمت تقاضا کننده و نماینده مدیر عامل بانک صورت می گیرد.. در مورد امور ساختمانی ، راه سازی و بطور کلی امور فنی یک یا دو نفر متخصص فنی حسب مورد به انتخاب مدیر عامل بانک شرکت خواهند کرد.
تبصره : تحویل مورد معامله در موارد مندرج در بند ((ب)) و ((ج)) این ماده با تنظیم صورت مجلس باید انجام شود و پس از اینکه مسلم شد کالا یا کار دارای تمام مشخصات لازم می باشد، مراتب و مقدار آن در صورتمجلس ذکر و از طرف مسئولان با ذکر نام و نام خانوادگی و سمت و تاریخ باید امضاء گرفته شود. در بند «الف» گواهی تطبیق مشخصات و مقدار کالا یا کار بعهده انبار دار یا تحویل گیرنده می باشد.
ماده71– برای کالاهای تحویل شده در تمام موارد باید قبض انبار که دارای شماره مسلسل باشد صادر گردد و به امضاء انباردار برسد و در واردات دفتر انبار و کارت مربوطه ثبت و شماره ثبت دفتر انبار در روی قبض و کارت ذکر گردد و یک نسخه از رسید انبار نیز تحویل مدیر امور مالی بانک گردد
تبصره : در مواردی که کالا در خارج از انبار تحویل می گردد و به انبار وارد نمی شود، با در نظر گرفتن مفاد مواد 71و70 اقدام خواهد شد و تحویل گیرنده کالا بجای انباردار تکالیف مربوطه را انجام خواهد داد و رسید یا صورتمجلس مربوط حسب مورد مبنای صدور قبض انبار قرار می گیرد.
ماده 72 – در صورتیکه در شرایط معامله برای تحویل مورد معامله علاوه بر آنچه در مواد 71و70 تعیین شده تکالیف دیگری توسط مدیر عامل بانک پیش بینی شده باشد لازم الاجرا می باشد.
ماده73- در مواردیکه بین مسئولان تحویل مورد معامله مذکور در بندهای ب و ج ماده 70از لحاظ مشخصات و سایر مسائل مربوط به کار یا کالائی که باید تحویل گرفته شود اختلاف نظر باشد هر یک از مسئولان مذکور نظر خود را در صورتمجلس قید خواهد کرد و ترتیب انجام مورد معامله در مراکز از طرف بانک یا واحد اجرائی مناقصه گزار طبق جلب نظر افراد بصیر و مطلع تعیین خواهدشد.
ماده74– در خصوص مزایده ضمن رعایت ماده 47 موارد زیر لازم الاجرا است :
الف - در مورد معاملات جزئی مامور فروش مکلف است به داوطلبان مراجعه و پس از تحقیق کامل از بها با رعایت صرفه دولت معامله را انجام دهد و سند مربوط را با تعهد اینکه معامله با بیشترین بهای ممکن انجام شده است و با ذکر نام و نام خانوادگی و سمت و تاریخ امضاء کند.
ب - در مورد معاملات متوسط حراج به شرح زیر انجام خواهد شد:
1- اطلاعات کلی در مورد نوع و مشخصات و مقدار مورد معامله و روز و محل و ساعت حراج و سایر شرایطی که لازم باشد با آگهی در روزنامه و در صورت ضرورت به وسایل و طرق انتشاراتی دیگر از قبیل رادیو و تلویزیون و الصاق آگهی و سایت الکترونیکی در معابر به اطلاع عموم برسد.
2- مورد معامله باید قبلا توسط کارشناس منتخب مدیر عامل بانک ارزیابی شود و حراج از بهای تعیین شده شروع گردد و به خریداری که بالاترین بها را پیشنهاد کند واگذار شود و اگر حداقل قیمت ارزیابی شده داوطلب پیدا نشود مجددا باید ارزیابی گردد
ماده 75– در مورد معاملات عمده انتشار آگهی مزایده بشرح زیر بعمل می آید:
1- در آگهی مزایده شرایطی که طبق این آئین نامه برای آگهی مناقصه پیش بینی شده در صورتیکه با عمل مزایده منطبق باشد باید رعایت شود.
2- مقرراتی که در آیین نامه در مورد ترتیب تشکیل کمیسیون مناقصه و اتخاذ تصمیم در کمیسیون مذکور و اجرای تصمیم کمیسیون و انعقاد قرارداد و تحویل مورد معامله معین شده، در صورتیکه با عمل مزایده منطبق باشد باید اجرا شود.



فصل پنجم - تنظيم حساب و نظارت
ماده 76- اعمال نظارت مالی بر مخارج بانک و واحدهای اجرایی از نظر انطباق با این آیین نامه و سایر مقررات عمومی دولت و دستورالعملهای بانک توسط حسابرس،مدیر امور مالی(ذیحساب)،عامل ذیحساب پس از هزینه انجام می گیرد .
ماده 77- به منظور وحدت رویه در شناسایی عملیات مالی بانک ، کلیه واحدها مکلفند هزینه ها و عملیات مالی را روزانه در دفاتر رسمی بانک ( روزنامه و کل )و سیستم رایانه ای و حسابهای مربوط ثبت و منظور نمایند.

ماده78 – تامین اعتبار ضروری است و هر گاه بر اثر گواهی خلاف واقع مسئولین امور مالی و با دستور مقامات مجاز دینی اضافه بر اعتبارات بر ذمه واحد اجرایی تابعه ایجاد شود ، مقام متخلف طبق مقررات عمومی مورد تعقیب قرار خواهد گرفت.
ماده79– چنانچه مدیر امور مالی یا سایر واحدهای ذیربط بانک دستوری را خلاف مقررات تشخیص دهد مکلف است مراتب را کتبأ با ذکر مورد به مقام صادر کننده دستور گزارش نماید در صورتی که صادر کننده دستور مربوط اجرای دستور صادره را بخواهد کتبأ باید دستور مجدد با قید عبارت «به مسئولیت اینجانب»صادر نماید. در این صورت مدیر امور مالی یا سایر واحدهای ذیربط مکلف به اجرای دستور بوده و حداکثر طی سه روز چگونگی امر را به طور مشروح به اداره بازرسیکل و حسابرس بانک گزارش نماید . حسابرس بانک در زمان رسیدگی به حسابها پس از بررسی گزارش مدیر امور مالی مراتب را با اظهار نظر صریح باید در گزارش خود منعکس و هیات مدیره را نسبت به موضوع مطلع سازد.
تبصره : در صورتی که رئیس یا مسئول امور مالی واحداجرایی تشخیص دهد که پرداخت وجهی مخا لف مقررات است مراتب را کتبا به رئیس واحد اجرائی اعلام می کند. هر گاه رئیس واحد اجرایی مسئولیت امر را کتبا به عهده بگیرد رئیس و مسئول امور مالی واحد اجرائی مکلف است نسبت به پرداخت وجه اقدام و موضوع را کتبا به مدیرامور مالی بانک گزارش دهد.


فصل ششم – اموال ، ماشين آلات و تجهيزات
ماده 80- كليه اموالي كه توسط بانک خريداري و يا به هر طريق قانوني ديگر به تملك بانک درآمده يا درمي‌آيد اموال بانک محسوب مي‌شود و تابع مفاد اين دستور العمل مي‌باشد.
تبصره- تعاريف اموال منقول و غير منقول موضوع اين دستورالعمل تابع تعاريف مذكور در قانون مدني خواهد بود.
ماده 81- اموال منقول و غير منقول كه از طرف دستگاه‌هاي دولتي و غير دولتي به صورت موقت در اختيار بانک قرار گرفته يا مي‌گيرد از نظر اين دستورالعمل اموال اماني محسوب مي‌شود.
ماده 82- مسئوليت حفظ و حراست اموال به عهده واحدهای استفاده کننده و نگهداري حساب آن‌ها به عهده حسابداری است.
ماده 83- اموال منقول موضوع اين دستورالعمل به سه دسته تقسيم مي‌شود:
الف)- اموال مصرفي: اموالي هستند كه بر اثر استفاده تغيير وضعيت داده يا كلاً از بين مي‌روند.
ب)- اموال غير مصرفي: اموالي هستند كه بدون تغيير محسوس و از دست دادن مشخصات اصلي بتوان آن‌ها را به طور مكرر مورد استفاده قرار داد.
ج)- اموال در حكم مصرفي: اموالي هستند كه ظاهراً با اموال غير مصرفي مشابهت داشته لكن به لحاظ طبع و ماهيت و يا قلت ارزش آن‌ها تنظيم حساب به صورت حساب اموال غير مصرفي براي آن‌ها ضرورت ندارد.
ماده 84- اموال رسيده شامل اموالي است كه تحت ابواب جمعي حسابداری واحدها( امين اموال) قرار مي‌گيرد، و اموال فرستاده شامل كليه اموالي است كه طبق مقررات اين دستورالعمل به نحوي از انحاء از ابواب جمعي حسابداری واحدها (امين اموال) خارج و دستور حذف آن صادر شده باشد.
ماده 85- با تصويب هیات مدیره بانک مي‌توان اموال منقول غيرمصرفي را به طور اماني در اختيار موسسات و نهادهاي عمومي قرار داد. ضوابط نگهداري، استفاده و چگونگي استرداد اموال واگذاري به تصويب هیات مدیره بانک خواهد رسيد.
ماده 86- اموال منقول بانک در صورتي كه مازاد بر نياز يا اسقاطي باشد، به استناد ماده 74. آيين‌نامه مالي و معاملاتي بانک قابل فروش يا تبديل به احسن مي‌باشد. درآمد حاصله به حساب درآمد بانک منظور مي‌شود.
ماده 87- انتقال اموال از ابواب جمعي يك حسابداری واحدها( امين اموال)به ابواب جمعي حسابداری واحدها( امين اموال)دیگر با صدور سند انتقال انجام خواهد شد و مراتب جهت انعکاس در دفاتر اموال به واحد امور مالي نيز اعلام مي‌گردد.
ماده 88- خروج اموال بايستي با رعايت مقررات اين دستورالعمل و با مجوز مقام مجاز و با صدور پروانه خروج، شامل مشخصات كامل اموال و تعيين واحد گيرنده به امضاي حسابداری واحدها( امين اموال)و رئيس اداره ذيربط انجام پذيرد. پروانه‌هاي مذكور بايد در دفاتري كه به همين منظور تهيه شده است ثبت گردد.

ماده 89- حساب تمام اموال غیر منقول و منقول غیر مصرفی در دفاتر اموال نگهداري مي‌شود. ذیحساب و عامل ذیحساب مكلفند تغييرات فهرست اموال مذكوررا به طور مستمر در دفاتر مرتبط اعمال نمايند.

ماده 90- واحد های ذیربط مکلفند به منظور نظارت موثر بر اموال غیر منقول و منقول غیر مصرفی و تمركز حساب آن‌ها، حسن اجراي مفاد آيين‌نامه مالي و معاملاتي و همچنين ايجاد هماهنگي و وحدت رويه اقدامات زير را انجام دهد.
الف- در اجراي دستورالعمل‌هاي مربوط به اموال غیر منقول و منقول غیر مصرفی از فرم‌هاي اموال، ضوابط و روش‌هاي روز آمد مصوب هیات مدیره بانک استفاده نمايد و تا زمان تدوين و تهيه فرم‌ها و روش‌هاي موردنظر، از سيستم موجود استفاده كند.
ب- اقدام لازم توسط اداره حسابداریکل در مورد دريافت صورت‌حساب‌هاي اموال و رسيدگي به آن‌ها و ثبت مشخصات كامل آن‌ها در دفاتر مربوط و یا سیستم نرم افزاری.
ج- اعزام مامور به منظور رسيدگي به موجودي و حساب‌هاي اموال و نحوه اجراي مقررات مربوط در مواقع لزوم، و همچنین حسب درخواست واحدهاي ذيربط توسط بازرسیکل و حسابرسی.
ماده 91- كليه دفاتر حساب اموال (سیستم نرم افزاری) و دفاتر ثبت پروانه‌هاي خروجي بايد قبل از ثبت مشخصات اموال، به طور مسلسل شماره‌گذاري و پلمپ (قفل نرم افزاری) شود و در اولين صفحه هر دفتر تعداد صفحات آن و نام واحد مربوط قيد شود و مراتب با درج نام و نام‌خانوادگي و تاريخ به امضاء‌ عامل ذیحساب و يا فرد مجاز از طرف وي و امين اموال مربوط رسيده و به مهر حسابداری ممهور گردد.
ماده 92- حفظ و حراست و نگهداري حساب اموالي كه براي مصرف خاص از طرف اشخاص به بانک اهداء شده يا مي‌شود ضمن رعايت نظر اهداء‌كنندگان اموال، مشمول اين مقررات خواهد بود.
ماده 93- اداره حقوقی مكلف است در صورت سرقت، مفقود شدن و يا از بين رفتن اموال ناشي از سرقت،‌ آتش‌سوزي و يا هر علت ديگر و همچنين در موارد تسامح در حفظ و نگهداري اموال غیر منقول و منقول غیر مصرفی و استفاده غير مجاز از اموال مذكور نسبت به اعلام موضوع، حسب مورد به مراجع ذيصلاح و پيگيري امر تا حصول نتيجه نهايي، اقدام به عمل آورد.
ماده 94- اموال مسروقه، مفقود و يا از بين رفته در موارد زير از دفاتر مربوط حذف خواهد شد.
الف- در صورت دستگيري سارق و بدست نيامدن مورد سرقت پس از طي مراحل نهايي رسيدگي به موضوع در مراجع صلاحيتدار.
ب- در صورت پيدا نشدن اموال مفقوده، سارق يا اموال سرقت شده و اعلام بي‌گناهي و عدم سوء نيت متصديان امر توسط حراست و بازرسیکل و حسابرسی
تبصره 1- هرگاه مال سرقت شده يا مفقود شده بعد از حذف از دفاتر پيدا و مسترد شود بايد مانند اموال رسيده دوباره در دفاتر مربوط ثبت گردد.
تبصره 2- در مواردي كه اموال اموال غیر منقول و منقول غیر مصرفی بر اثر حوادث ناگهاني از قبيل سيل، زلزله، جنگ يا حوادث مشابه از بين برود، با تصويب هیات مدیره و تنظيم صورتجلسه اموال مذكور از دفاتر اموال حذف خواهد شد.
ماده 95- اموال منقولي كه با توجه به اهداف بانک. به منظور كمك يا اعانه و يا جهت اهداء از محل اعتبارات مربوط خريداري مي‌شود از لحاظ واگذاري به دريافت‌كنندگان كمك و يا اهداء، مشمول مقررات اين دستورالعمل نمي‌باشد و تابع ضوابط و مقررات مربوط به خود خواهد بود.
ماده 96- كليه كالاهاي وارده به انبار بانک از جمله كالاي موضوع ماده 95 اين دستورالعمل تا زماني كه در انبار نگهداري مي‌شوند مشخصات آن‌ها صرفاً در دفاتر انبار ثبت خواهد شد و ضرورتي به الصاق برچسب و نگهداري حساب اموال نخواهد داشت.
ماده97 – بانک می تواند اموال( منقول و غیر منقول) و لوازم مازاد بر احتیاج و اثاث فرسوده خود را به تشخیص و تایید دو نفر از کارشناسان منتخب مدیر عامل بانک به موسسات دولتی ، فرهنگی یا خیریه به نحو مقتضی اهدا نماید و یا به فروش برساند (به استثنای اموالی که جز نفائس علمی یا آثار و بناهای تاریخی است) و اگر فاسد شده باشد ، معدوم نماید و آثار آن را در حسابها شناسایی نماید. عواید حاصل از فروش یا تهاتر اموال مزبور به حساب درآمد اختصاصی بانک منظور خواهد شد و همچنین دریافت هر گونه اموال، ماشین آلات و تجهیزات ( اعم از منقول و غیر منقول ) از سایر وزارتخانه ها یا موسسات و نهادها ( دولتی و غیر دولتی ) و افراد حقیقی یا حقوقی بلامانع بوده و پس از ارزیابی کارشناس رسمی به حساب دارایی های بانک منظور و ثبت خواهد شد.
ماده98– کلیه دارائی ها و اموال ، ماشین آلات و تجهیزات بانک دارای شناسنامه ای می باشند که نشان دهنده قیمت تمام شده تاریخی ، عمر مفید ، نرخ استهلاک ، روش محاسبه استهلاک ، استهلاک انباشته ، ارزش دفتری ، ارزش اسقاط ، محل استقرار ، شماره سند حسابداری خرید، محل تامین اعتبار، محل خرید، دوره گارانتی است ،ثبت دفاتر رسمی بانک مبنای تکمیل اطلاعات این شناسنامه خواهدبود.
ماده99- مسئولیت حفظ اموال منقول وغیرمنقول که در اختیار واحدهای اجرایی بانک است به عهده مسئولین واحدها است نگهداری حساب ریالی و مقداری اموال نیز به عهده حسابداری بانک است.

فصل هفتم – ساير موارد
ماده100 – اختلاف ناشی از معاملات موضوع این آیین نامه که بین طرفین معامله ایجاد می شود در کمیسیونی مرکب از حداقل سه نفر که از طرف مدیر عامل بانک تعیین خواهد شد بعلاوه ذیحسابی مطرح می گردد و تصمیم حداکثر افراد کمیسیون لازم الاجرا است.
ماده 101 – دریافت ضمانتنامه بانکی یا اسناد خزانه یا اوراق قرضه دولتی ،سفته و یا هر یک از انواع تضمینات مصوب هیئت وزیران مورد عمل سایر دستگاه ها ، به عنوان سپرده شرکت در مناقصه یا مزایده و یا حسن انجام معامله بلامانع می باشد مشروط بر اینکه متعهد تضمینات بانک ....... نباشد و درهر صورت به تشخیص هیئت مدیره بانک درهرزمان قابل تبدیل به یکدیگر خواهدبود.
ماده 102 - حقوقی که بر اثر تخلف از شرایط مندرج در قراردادها برای بانک ایجاد می شود جز در مورد احکام قطعی محاکم دادگستری که لازم الاجرا خواهدبود کلا یا بعضا قابل بخشودن نیست مگر به موجب مقررات و بخشنامه های ادارات ذیربط
ماده 103- مطالبات بانک از اشخاصی که به موجب احکام و اسناد لازم الاجرا به مرحله قطعیت رسیده است بر طبق مقررات اجرایی قانون اجرای احکام و آیین نامه اجرای اسناد رسمی قابل وصول خواهدبود.
ماده 104- تقسیط بدهی اشخاص به بانک و یا دادن مهلت به بدهکاران مزبور و نیز بخشودن جریمه های نقدی ناشی از استنکاف و یا عدم پرداخت به موقع بدهی به موجب دستور العملی است که توسط بانک تهیه و پس از تصویب هیات مدیره به مورد اجرا گذارده می شود.
ماده 105- اعضا هیئت مدیره بانک و وابستگان درجه اول ایشان ( همسران ، فرزندان ، والدین ، خواهر، برادر) اجازه معامله با بانک را نداشته و در صورت وجود این گونه معاملات ، لازم است صورت مقداری و ریالی آن را با ذکر دلائل به هیئت مدیره گزارش گردد .
ماده 106- نقصان و تفريط حاصل در ابواب جمعي امور مالي اعم از نقدي و يا جنسي و اوراقي كه در حكم وجه نقد است با اعلام واحد مربوط و با نظر كميته مالي منتخب هيأت مدیرهء از محل اعتباري كه به تصویب هیات مدیره بانک میرسد منظور مي شود، تأمين مي‌گردد. اين اقدام مانع از تعقيب قانوني مسئولان امر نخواهد بود.
تبصره: وجوهي كه بر اثر تعقيب مسئولان امر از اين بابت وصول مي‌شود به حساب درآمد بانک منظور مي‌گردد.
ماده 107- بانک می تواند در موارد خاص ناشی از کسر مدارک ، سرقت ، آتش سوزی و ساير حوادث که دسترسی به اصل اسناد و مدارک اثبات کننده خرج در حسابها ميسر نباشد به تشخيص کميته ای مرکب از 3 نفر به انتخاب رئيس واحد بانک موضوع را براساس قرائن وشواهد موجود بررسی و درصورت صلاحديد با تنظيم صورتمجلس پس از تصويب هيات مدیره به هزينه قطعی منظور و درصورتهای مالی اعمال و تسويه گردد.

ماده 108- در مواردی که در تفسیر این آیین نامه اختلاف نظر وجود داشته باشد مرجع تعیین کننده مدیر امور مالی و ذیحسابی و مدیرحقوقی خواهدبود. این آیین نامه در 108 ماده و36 تبصره ذیل شماره.......................مورخ....../......../..... به تصویب هیئت مدیره ی بانک ....... رسیده است وجهت اجرا ابلاغ می گردد.






مدیریت امور مالی

Sunday, September 12, 2010

بهای تمام شده پول در بانکها

  • بهای تمام شده پول در بانکها

    - قیمت تمام شده پول به میانگین نرخ بهره پولی که قادر به قرض گرفتن هستیم اشاره دارد می توان گفت مثل هزینه اجاره ای است که به ازای دریافت یک کالا پرداخت می نمائیم .
    البته زمانی که فقط از پول خودمان نیز بطور کامل استفاده می نمائیم ( بدون قرض گرفتن ) باز هم بهای تمام شده پول وجود دارد بدین مضمون که می توانستیم پولمان را در بانک سپرده کنیم و یا اوراق مشارکت بخریم که نرخی تقریباً معادل 16 درصد سود داشته باشیم بنابراین بهای تمام شده پول 16% خواهد بود اصطلاحاً به این بها، هزینه فرصت یا عدم نفع می گوئیم .
    آنچه که موجب اهمیت تعیین و محاسبه قیمت تمام شده پول می گردد عبارت است از :
    1- انتخاب منابع قرض : سپرده ( کوتاه مدت و بلند مدت ) ، وام ، اعتبار در حساب جاری ، منابع شخصی ( سرمایه) ، اوراق مشارکت و ...... )
    2- انتخاب یا تعیین محل مصرف منابع : ( تسهیلات مشارکتی ، تسهیلات غیرمشارکتی ، خرید دارایی ثابت ، سرمایه گذاری در سهام و .... )
    3- تعیین حداکثر سقف منابع مسکوت : ( موجودی منابع غیر قابل عرضه )
    بطور خلاصه می توان گفت هدف از تعیین بهای تمام شده عبارت است از: مدیریت اعتبار بانک .بنابراین بهای تمام شده پول میزان علاقه بانک به قرض گرفتن از محل منابع های مختلف را نشان می دهد یا می توان گفت چقدر حاضریم برای منابع دریافتی هزینه پرداخت نمائیم .
    بنابراین به منظور محاسبه بهای تمام شده پول بشرح ذیل اقدام می نمائیم .
    معمولاً برای بدست آوردن منابع بایستی متحمل هزینه هایی شد که عبارتند از:
    1- هزینه های مستقیم ( عملیاتی )
    2- هزینه های غیرمستقیم ( غیر عملیاتی )
    3- هزینه فرصت از دست رفته ( عدم نفع )

    1- هزینه های عملیاتی که بطور مستقیم با منابع مرتبط بوده و براساس نرخ مورد انتظار قرض دهنده حاصل می گردد که در حال حاضر براساس نرخ های مصوب و ابلاغی بانک مرکزی می باشد که بشرح زیر اعلام گردیده است .
    سپرده کوتاه مدت 6%
    سپرده بلند مدت 5 ساله 17%
    صدور گواهی سپرده 15%
    بنابراین هزینه های عملیاتی منابع ، از حاصل ضرب نرخ سود در مبلغ منابع حاصل شده که بشرح زیر محاسبه می گردد:
    ردیف
    نوع منابع
    مبلغ منابع
    نرخ سود
    مبلغ هزینه عملیاتی
    1
    سپرده کوتاه مدت
    000ر100
    6%
    00ر6
    2
    بلند مدت 5 ساله
    000ر85
    17%
    450ر14
    3
    صدور گواهی سپرده
    000ر45
    15%
    750ر6
    جمع کل هزینه های عملیاتی
    200ر27

    2- هزینه های غیرعملیاتی که بطور غیرمستقیم بر هزینه های کسب منابع ، تأثیر گذارند عبارتند از هزینه های اداری ، پرسنلی واستهلاک و ... که بشرح زیر برای هر نوع از منابع قابل محاسبه می باشد فرض براین است که کل هزینه های غیرعملیاتی معادل 000ر50 ریال شده است . در این قسمت ابتدا سهم هریک از منابع را از هزینه های غیرعملیاتی بدست می آوریم .
    ردیف
    نوع منابع
    هزینه غیر عملیاتی
    نرخ سهم از منابع
    مبلغ سهم از هزینه غیرعملیاتی
    1
    سپرده کوتاه مدت
    000ر50
    4%
    000ر2
    2
    بلند مدت 5 ساله
    000ر50
    10%
    000ر5
    3
    صدور گواهی سپرده
    000ر50
    6%
    000ر3
    جمع هزینه های غیر عملیاتی
    20%
    000ر10

    3- هزینه فرصت که معمولاً برای منابع در اختیار ( بدون قرض ) در نظر گرفته می شود و منظور این است که چنانچه این منابع را در جایی سرمایه گذاری کنیم تا چند درصد می توانیم سود کسب نمائیم که در این خصوص معمولاً سود اوراق سپرده و یا نزدیک به آن را مدنظر می گیرند در حال حاضر تقریباً معادل 16% درنظر گرفته شده است و نحوه محاسبه آن بشرح زیر می باشد .

    ردیف
    نوع منابع
    مبلغ
    نرخ فرصت
    هزینه فرصت
    1
    سرمایه (آورده )
    000ر150
    16%
    000ر24


    بنابراین کل هزینه های منابع در اختیار بشرح زیر محاسبه می شود .

    ردیف
    نوع منابع
    مبلغ
    هزینه عملیاتی
    سهم از غیر عملیاتی
    هزینه فرصت
    نرخ
    مبلغ
    نرخ
    مبلغ
    نرخ
    مبلغ
    1
    سپرده کوتاه مدت
    000ر100
    6%
    000ر6
    4%
    000ر2
    -
    -
    2
    سپرده بلند مدت 5 ساله
    000ر85
    17%
    450ر14
    10%
    000ر5
    -
    -
    3
    صدور گواهی سپرده عام
    000ر45
    15%
    750ر6
    6%
    000ر3
    -
    -
    4
    سرمایه
    000ر150
    ــــ
    ــــ
    ـــــ
    ــــــ
    16%
    000ر24

    جمع کل
    000ر380

    200ر27

    000ر10

    000ر24

    هزینه عملیاتی + هزینه غیرعملیاتی + هزینه فرصت = جمع کل هزینه پول
    جمع کل هزینه = 200ر61= 200ر27 + 000ر10+ 000ر24

    چنانچه کل هزینه را به منابع تقسیم کرده و در 100 ضرب نمائیم بهای تمام شده پول به دست می آید .
    جمع کل هزینه منابع
    کل منابع
    یعنی بهای تمام شده پول 10/16% = 000ر380 ÷ 200ر61 = بهای تمام شده پول

    همانطورکه مشاهده می گردد بهای تمام شده پول 10/16 درصد می باشد به این معنا که بهای تمام شده پول میانگین وزنی نرخ پولی است که برای بانک عرضه شده است .
    نکته حائز اهمیت این است که قسمتی از منابع تحت عنوان الزامات قانونی و ... ممکن است در اختیار بانک نبوده و به نرخهای مشخص و معینی سپرده و یا سرمایه گذاری شود. بنابراین برای قیمت تمام شده پول یا منابع قابل عرضه میبایست منابع قابل عرضه را محاسبه و سپس کل هزینه ها(عملیاتی، غیرعملیاتی، فرصت) را بر منابع قابل عرضه تقسیم نمائیم ، و چنانچه از محل منابع غیرقابل عرضه درآمدی حاصل شود بایستی از محل هزینه ذیربط کسر گردد .
    بطور مثال: فرض می شود از محل منابع کوتاه مدت، بلندمدت و گواهی سپرده به ترتیب بایستی 17%، 17% و 6% نزد بانک مرکزی تودیع و از قٍبَل آن 1% سود اخذ نماییم و همچنین فرض شود حداکثر 2% سپرده های کوتاه مدت، بلندمدت بعنوان ضریب نقدینگی درنظر گرفته شده و از سپرده قانونی نزد بانک مرکزی قابل تعدیل باشد. بنابراین ابتدا بایستی منابع قابل عرضه را از فرمول زیر بدست آورده سپس هزینه ها را به منابع قابل عرضه تقسیم نماییم یعنی:
    منابع مسدودی- کل منابع(منابع فاقد ضریب+ منابع دارای ضریب) = منابع قابل عرضه
    (وجوه در راه + صندوق) – (2% × منابع کل دارای ضریب) + (2%- 17%) کل منابع دارای ضریب = منابع مسدودی

    همانطوریکه که اشاره شد منابع دارای ضریب محدودیت و فاقد ضریب محدودیت بشرح زیر طبقه بندی میشوند.
    ردیف
    نوع منابع
    مبلغ
    ضریب ذخیره
    مبلغ ذخیره
    منابع آزاد
    ضریب نقدینگی
    حداکثر مبلغ نقدینگی
    1
    سپرده کوتاه مدت
    000ر100
    17
    000ر17
    000ر83
    2%
    2000
    2
    سپرده بلندمدت یک ساله
    000ر85
    17
    450ر14
    550ر70
    2%
    1700
    3
    صدور گواهی سپرده عام
    000ر45
    0
    0
    000ر45
    0

    4
    سرمایه
    000ر150
    0
    0
    000ر150
    0


    جمع کل
    000ر380

    450ر31
    550ر348

    3700

    بنابراین منابع دارای ضریب برابر است با : 185000 = 000ر100 + 000ر85

    و منابع مسدودی ( غیرقابل عرضه ) عبارت است از :
    ( موجودی صندوق و وجوه در راه 3000 ریال در نظر گرفته شده است . ) .

    (3000-(2% × 000ر185)) + (2% - 17%) 000ر185 = منابع مسدودی
    450 ر28 = 700 + 750ر27 = منابع مسدودی
    450ر28 – 000ر380 = منابع قابل عرضه منابع مسدودی – کل منابع = منابع قابل عرضه( آزاد )
    550ر351= منابع قابل عرضه ( آزاد )

    بنابراین بهای تمام شده منابع قابل عرضه عبارت است از:

    منابع قابل عرضه / (درآمد سپرده غیر قابل عرضه – کل هزینه) = بهای تمام شده منابع قابل عرضه

    ( فرض شده که بابت میزان ذخیره معادل 1% سود دریافت نموده ایم )

    5ر314= 1% (450ر14 + 000ر17) = نرخ سپرده × مبلغ ذخیره = درآمد سپرده غیر قابل عرضه
    5ر314 = درآمد سپرده غیر قابل عرضه
    31ر17 = 550ر351 / 5ر885ر60 = 550ر351 /( 5ر314-200ر61) = بهای تمام شده منابع قابل عرضه

    31ر17 = بهای تمام شده منابع قابل عرض

    همانطورکه مشاهده می شود با اعمال ذخیره نزد بانک مرکزی و ضریب نقدینگی بهای تمام شده پول از 10/16 به 31/17 افزایش پیدا می کند.
    بنابراین می توانیم با اعمال محدودیتهای لازم برای هر منابع دریافتی اقدام به محاسبه بهای تمام شده منابع قابل عرضه نموده و براساس آن سیاستهای لازم را در چگونگی مصرف منابع اعمال نماییم.


    مدیر امور مالی
    عباس شورانی

Saturday, August 28, 2010

آئین نامه مالی و معاملاتی بانکها

بانک .......

مدیریت امور مالی
( ذیحسابی)


آئین نامه مالی و معاملاتی



تهيه كننده : مدیریت امور مالی




















فهرست آئین نامه مالی و معاملاتی
بانک .......

موضوع صفحه
فصل اول : تعاریف
مواد ( 11-1 ) 5 - 3
فصل دوم : دامنه کاربرد
مواد ( 21-12 ) 6 - 5
فصل سوم : بودجه
مواد ( 44 -22 ) 10 - 6
فصل چهام : معاملات
مواد ( 75 – 45 ) 21 - 10
فصل پنجم : تنظیم حساب و نظارت
مواد ( 79-76 ) 22 - 21
فصل ششم : اموال ، ماشین آلات و تجهیزات
مواد ( 99-80 ) 24 - 22
فصل هفتم : سایر موارد مالی و معاملاتی
مواد ( 108-100 ) 25 - 24






آيين نامه مالی و معاملاتی

بانک .......






فصل اول : کليات
ماده 1- امور مالی و معاملاتی بانک ....... بر اساس این آیین نامه انجام خواهدشد.
ماده 2- بانک ....... شامل ستاد وکلیه واحدها منطبق با تشکیلات مصوب است که هر واحد عهده دار اجرای قسمتی از برنامه های بانک می باشد.
ماده 3- سال مالی بانک از اول فروردین ماه هر سال شروع و در آخر اسفند ماه همان سال پایان می یابد.
ماده 4- مدیرامور مالی بانک مکلف است با رعایت مقررات مربوطه تا پایان اردیبهشت ماه سال بعد صورتهای مالی هر سال را تهیه و تنظیم نموده و با امضاء خود به هیات مدیره و مدیر عامل بانک جهت ارائه به حسابرسان بانک تقدیم نماید.
ماده 5- کلیه اسناد و اوراق تعهدآور مالی( از جمله: قراردادهای بانک بر اساس قوانین و مقررات مربوطه با امضاء مدیر عامل (یا مقامات مجاز از طرف ایشان) و مدیر مالی (یا مقام مجاز از طرف ایشان ) معتبر خواهدبود.
.
ماده 6- به منظور تمرکز وجوهی که به عنوان سپرده وجه الضمان، وثیقه، ودیعه و یا نظایر آن برای معاملات بانک دریافت می شود، حساب بانکی خاصی توسط دبیر کمیسیون معاملات بانک در یکی از شعب افتتاح می گردد. واحدهای اجرایی مکلفند وجوهی را که تحت عناوین فوق دریافت می دارند به این حساب واریز نمایند. برداشت از حساب فوق فقط به منظور استرداد وجوه فوق الذکر به واریز کننده یا ضبط آن به نفع بانک با رعایت مفاد آیین نامه مربوطه خواهدبود.
ماده 7- مدیر امور مالی از بین کارکنان واجد صلاحیت رشته های امور مالی با ابلاغ مدیر عامل به منظور اعمال نظارت و تامین هماهنگی لازم بر اساس مفاد این آیین نامه انتخاب و به این سمت جهت انجام وظایف مشروح زیر منصوب می شود :
1- تهیه و تدوین صورتهای مالی بانک از طریق نظارت مستمر بر عملیات امور مالی و محاسباتی و نگهداری و تنظیم حسابها بر طبق این آیین نامه و مقررات حاکم بر تحریر دفاتر و ضوابط مربوطه و صحت و سلامت آنها و تهیه گزارشات موردی مدیریت.
2- هماهنگی در اجرای قوانین و مقررات حاکم بر عملیات مالی بانک و حفظ و حراست از اسناد و دفاتر مالی
3- تبادل اطلاعات مالی بانک حسب مورد با دستگاه های نظارتی قانونی با هماهنگی مدیر عامل بانک
4- نگهداری و تحویل و تحول وجوه نقد و سپرده ها و اوراق بهادارو پیگیری و نظارت مستمر بر وصول به موقع درآمد های بانک
5- نظارت برعملکرد مالی مسئولین واحد های مالی و معاملاتی بانک
6- شناسایی و نگهداری حساب مقداری و ریالی اموال، ماشین آلات و تجهیزات و دارائی های بانک
7- اطلاع و کنترل کلیه تفویض اختیارات جهت امضاء های مجاز در مصرف منابع و فراهم نمودن شرایط هماهنگی بین آنان .
8- اجرای کدینگ (طبقه بندی ) حسابها ، بر اساس شکل متحد ، به منظور ایجاد وحدت رویه و قابلیت مقایسه گزارشات مالی بین واحد های بانک
9- اجرای آن بخش از عملیات مالی بانک که در چارچوب بودجه تفصیلی مصوب بر عهده مدیرامور مالی میباشد .
تبصره 1: مدیر امورمالی می تواند وظایف تعیین شده خود را در این آئین نامه به معاونین خود یا روسای واحدهای مرتبط حسب مورد تفویض نماید.
تبصره2: در صورتیکه مدیر امور مالی از سمت خود استعفا داد ، یا به هر دلیل قادر به همکاری نبود ، فقط مدیر عامل بانک میتواند فرد واجد شرایطی را به عنوان سرپرست امور مالی منصوب نماید
تبصره 3- مدیر مالی قبلی و بعدی مکلفند حداکثرظرف یک ماه از تاریخ اشتغال مدیر مالی جدید نسبت به تنظیم صورت مجلس تحویل و تحول اقدام نمایند این صورتمجلس باید به امضای تحویل دهنده و تحویل گیرنده رسیده باشد و نسخه اول آن را به حسابرس و رونوشتی از آن به بازرسیکل بانک ارائه نمایند.در مواردی که مدیر مالی از تحویل ابواب جمعی خود استنکاف نماید یا به هر علتی حضوروی امر تحویل و تحول میسر نباشد ابواب جمعی وی با حضور حسابرس و نماینده مدیر عامل بانک و مدیر مالی جدید تحویل خواهد شد. این موارد در خصوص رئیس اداره حسابداریکل و سایر واحد های مالی و حسابداری مناطق و شعب و ادارات صادق بوده و لازم است مدیر امور مالی بانک نیز نظارت داشته باشد.
تبصره 4-بانک می تواند انجام امور مالی خود را به صورت جزئی یا کلی در قالب خدمات مشاورهای به موسسات واجد صلاحیت واگذار نماید . این بند مشمول امور درآمدی بانک نمی باشد.
ماده 8- به منظور دستیابی به قیمت تمام شده عملیات اجرایی ، بانک می تواند به تعداد واحدهای اجرایی خود عملیات مالی مجزا ایجاد نموده و صورتهای مالی مستقل جهت آن واحدها تهیه نماید.
ماده 9- رئیس اداره حسابداریکل و سایر واحد های مالی و حسابداری مناطق و شعب و ادارات فردی است دارای مدرک دانشگاهی مرتبط با امور مالی که بر اساس فرایند مندرج در بخشنامه های بانک و تایید مدیر امور مالی (ذیحسابی) بانک انتخاب و به این سمت منصوب می شود. رئیس اداره حسابداریکل و سایر واحد های مالی و حسابداری مناطق و شعب و ادارات کلیه عملیات اجرایی مالی را زیر نظر رئیس واحدذیربط وبر اساس سیا ستها و خط مشی ابلاغی مدیر امور مالی ( ذیحسابی) بانک انجام خواهدداد. رئیس اداره حسابداریکل و سایر واحد های مالی و حسابداری مناطق و شعب و ادارات در مورد وظایف و اختیاراتی که از طرف مدیر امور مالی بانک به وی محول میشود مسئول بوده و وظایف محوله را در حدود وظایف و اختیارات این آئین نامه و مقررات مربوطه انجام میدهد.
تبصره : درصورتیکه فرد صلاحیت دارو دارای مدرک دانشگاهی مرتبط در واحد اجرایی وجود نداشته باشد صرفا تا پایان سال 1390 واحد ها مجاز به بکارگیری افراد دارای تجربه کافی می باشد.
ماده 10 - حسابرس شخص حقوقی است که به پیشنهاد مجمع عمومی بانک از بین حسابداران رسمی (عضو جامعه حسابداران رسمی) انتخاب می گردد. گزارش حسابرسی سالانه در مجمع عمومی بانک قرائت و مجمع عمومی بانک نسبت به بندهای گزارش حسابرس به ازای هر بند اظهار نظر، تصمیم گیری و تعیین تکلیف خواهد نمود و با عنایت به گزارش حسابرس نسبت به تصویب صورتهای مالی بانک تصمیمات لازم اتخاذ خواهدنمود.
تبصره 1- وظایف حسابرس علاوه بر وظایف مندرج در لایحه قانونی اصلاح قانون تجارت به قرار زیر است:
الف)=نظارت در اجرای مقررات اساسنامه و آیین نامه بانک و سایر مقررات
ب)=رسیدگی و اظهار نظر نسبت به حسابها و ترازنامه سالیانه بانک و حساب سود و زیان با گواهی صحت ارقام و تهیه گزارشهای لازم جهت تقدیم به شورایعالی بانکها
پ)=رسیدگی به دفاتر و حسابهای بانک و گواهی خلاصه حسابهایی که بانک هر ماه باید به بانک مرکزی ایران بفرستد
تبصره 2- مدیر امورمالی بانک موظف به پیگیری تکالیف تعیین شده از سوی مجمع عمومی بانک در مدت مشخص شده درخصوص هر بند گزارش حسابرس بوده و نتیجه را به مجمع عمومی بانک گزارش خواهدنمود.
تبصره3- گزارش حسابرس بانک در 6 نسخه تهیه که 3 نسخه به بانک ( مدیر عامل ، مدیر امور مالی ( ذیحسابی)، اداره بازرسیکل) و بقیه به دبیرخانه مجمع عمومی بانک مستقیماٌ تحویل خواهد شد.
ماده 11- بانک موظف است کلیه عملیات مالی خود اعم از وجوه ، داراییها ، بدهیها ، هزینه ها و تعهدهای مالی در مقابل دیگران و دیگران در مقابل بانک را بر مبنای روش های متداول حسابداری در حسابهای خود ثبت ونگهداری نماید.


فصل دوم – بودجه و منابع مالی
ماده 12- بودجه برنامه مالی بانک است که برای یک سال مالی تهیه می شود و حاوی پیش بینی کلیه دریافت ها و منابع مالی بانک (هزینه ای ،درآمد ی) و از هر محل ممکن دیگر و برآورد مصارف مالی مدیریت ها و ادارات و واحدهای اجرایی می باشد که توسط مدیر عامل بانک پیشنهاد و به تصویب هییت مدیره بانک می رسد.
تبصره : واحد های بانک مجاز به جابجایی ، افزایش و کاهش درسر فصلهای بودجه نمی باشد عدول از سقف بودجه تفصیلی توسط حسابرسان بانک کنترل و به هیئت مدیره منعکس می گردد. .
ماده 13- طرح عمرانی و مخارج سرمایه ای : مجموعه عملیات و خدمات مشخص و هزینه های دوره مطالعه و یا اجرا است که در جهت دستیابی به اهداف بانک و بر اساس مطالعات توجیهی ، فنی و اقتصادی ، اجتماعی در مدت معین و با اعتبار مشخص به صورت سرمایه گذاری پس از تصویب هیئت مدیره، توسط بانک انجام و تمام یا قسمتی از هزینه های اجرایی آن از محل بودجه مصوب تامین می گردد .
ماده 14- فعالیت های سرمایه گذاری : مجموعه عملیات مشخصی است که در جهت اهداف بانک ، تجهیز و بهبود و گسترش فعالیت های بانک یا رفاه کارکنان با تعیین نرخ بازده مورد پیش بینی با تعیین بازده منافع اجتماعی ( حسب وظایف حاکمیتی ) در مطالعه توجیهی ، فنی و اقتصادی صورت می گیرد. اینگونه فعالیتهای لازم است ، به تصویب هیئت مدیره برسد.
ماده 15- منابع مالی بانک شامل اعتبارات هزینه ای منظور شده در بودجه سالانه و سایر منابع و هدایا و کمک های مردمی و تسهیلات بانکی می باشد.
تبصره1 : بودجه متمم دریافتی بانک از هر محل ممکن ( در صورتی که قوانین حاکم بر آن مغایر با مفاد این آیین نامه نباشد) به سر جمع بودجه بانک افزوده شده و در قالب مفاد این آیین نامه قابل مصرف میباشد.
ماده 16- بانک مجاز است به بمنظور افزایش درآمدها و تامین مالی بهینه نسبت به واگذاری ، مشارکت یا فروش ظرفیت بلا استفاده از فضا و امکانات و اموال منقول و غیر منقول و املاک وابنیه خودو یا فعالیت های اقتصادی پس از بازاریابی مناسب ( ملی و بین المللی ) و بررسی صرفه و صلاح بانک ، از طریق بخش غیر دولتی یا دیگر موسسات دولتی پس از کسب مجوز از هیئت مدیره اقدام نماید. به نحوی که وظایف حاکمیتی آن و خط مشی و سیاستهای بانک مخدوش نگردد.
ماده 17- بودجه تفصیلی بانک پس از تصویب هیات مدیره ، توسط مدیر امور مالی بانک جهت اجرا به واحد های بانک ابلاغ می گردد. .
ماده 18- در صورت تغییر در برنامه های اجرایی بانک و یا تغییر در منابع پیش بینی شده، تهیه و تنظیم اصلاحیه بودجه تفصیلی با در نظر گرفتن ضوابط و مقررات و تصویب هیات مدیره امکان پذیر خواهد بود. بدیهی است در کلیه پرداختها اولویت با پرداختهای پرسنلی و ماموریتهای اصلی بانک است.
ماده 19 - چنانچه در شروع سال مالی بودجه تفصیلی به تصویب هیات مدیره نرسیده باشد تا زمان تصویب به منظور جلوگیری از هرگونه وقفه ای در انجام امور بانک پس از تصویب هیات مدیره هر ماه مجوز خرج بر مبنای 12/1 بودجه مصوب سال قبل بانک صادر خواهدشد.
ماده 20- نحوه مصرف هدایا و کمکها با در نظر گرفتن نیات اهدا کننده به مصرف می رسد و از تاریخ واگذاری هدایای غیر نقدی ارزش ریالی آن شناسایی و در حساب مربوطه در دارایی های بانک ثبت و شناسایی میگردد.
ماده21- در مواقعی که پس از تصویب بودجه طرح های سرمایه ای ، به عللی رسیدن به اهداف کلیه طرح ها در زمان پیش بینی شده میسر نباشد بانک می تواند با تصویب هیات مدیره ، چند طرحی را که اولویت دارند طبق برنامه تکمیل نمایند و اعتبارات سایر طرح ها را در مورد این طرحهای اولویت دار هزینه و در بودجه تفصیلی به تأیید هیأت مدیره برساند.





فصل سوم - پرداختها و هزينه ها
ماده 22- اعتبار عبارت است از مبلغی که در جهت نیل به اهداف بانک و انجام عملیات و برنامه های بانک در چارچوب بودجه تفصیلی با تصویب هیات مدیره به مصرف میرسد. پرداخت هر گونه وجهی توسط بانک منوط به پیش بینی اعتبار لازم در بودجه تفصیلی واصلاحیهای بودجه تفصیلی، بانک می باشد.
تبصره : وجود اعتبار در بودجه بانک به خودی خود برای واحدها ایجاد حق نمی کند و استفاده از اعتبارات باید در قالب تخصیص های صادره و با رعایت مقررات این آیین نامه باشد.
ماده 23- کلیه پرداخت ها با تایید مقامات مجاز انجام می پذیرد. انواع پرداختهای بانک، عبارت است از : 1- تنخواه گردان 2- پیش پرداخت 3- علی الحساب 4- هزینه 5- خرید اموال ، ماشین آلات و تجهیزات
ماده 24- کلیه پرداخت های بانک و یا واحدهای اجرایی جز در مواردی که قوانین و مقررات ترتیب دیگری مقرر داشته اند باید از طریق حسابهای بانکی مربوطه و به وسیله چک انجام می گیرد. منوط به آنکه گواهی واحد حاکی برموارد زیر باشد:
1- انتقال وجه به حساب ذینفع
2- پرداخت وجه به ذینفع یا قائم مقام قانونی او
3- حواله در وجه ذینفع یا قائم مقام قانونی او
تبصره : در موارد استثنائی که با تشخیص مقام مجاز اخذ امضاء از گیرنده وجه مقدور یا به مصلحت نباشد ،تأیید یکی از مقامات مجاز ،دایر بر پرداخت وجه به ذینفع (بصورت چک یا نقد ) رسید دریافت کننده وجه تلقی و سند قابل احتساب به هزینه قطعی است.
ماده 25- تنخواه گردان عبارت است از وجهی که از طرف حسابداری واحدها با تایید مقامات مجاز برای انجام هزینه ها و خریدها در اختیار واحدها ( کارپرداز) قرار می گیرد. تا به تدریج هزینه شده و پس از تحویل و شناسایی اسناد مثبته هزینه ، تنخواه گردان ترمیم خواهدشد. سقف تنخواه کارپرداز تا سقف معاملات کوچک میباشد ، در موارد اضطراری سقف یا تعداد پرسنل مسئول به تشخیص مقامات مجاز قابل تغییر است.
ماده 26- پیش پرداخت ، عبارت است از پرداختی که از محل اعتبارات مربوط بر اساس احکام و قراردادها بر طبق تشخیص مقامات مجاز از طرف ایشان پیش از انجام تعهد صورت میگیرد. جهت انجام پیش پرداخت ،دریافت تضمین معتبر و کافی حسب دستورالعمل وبخشنامه های بانک الزامی خواهدبود.
ماده 27- علی الحساب ،عبارت است از پرداختی که به منظور ادای قسمتی از تعهد صورت می گیرد.
ماده 28- هزینه ، آن دسته از مخارج و پرداختهایی است که ناشی از خروج دارائی ها یا سایر موارد استفاده از دارایی ها یا ایجاد بدهی ها طی یک دوره می باشد که به منظور تولید یا ارائه خدمات یا انجام سایر فعالیت ها در اجرای عملیات اصلی و مستمر بانک صورت می گیرد.
ماده 29- خرید اموال ، ماشین آلات و تجهیزات ، آن بخش از پرداختهای بانک می باشد که ما به ازای آن دارایی با عمر مفید مشخص جهت بانک ایجاد نماید.
تبصره: هر نوع پرداخت جهت اموال ، ماشین آلات و تجهیزات که منجر به افزایش عمر مفید یا تکمیل آن گردد به بهای خرید آن دارایی افزوده و از تاریخ ایجاد ، نسبت به محاسبه استهلاک اقدام می شود.
ماده 30- حواله اجازه ای است که کتباً به وسیله مقامات مجاز برای تادیه تعهدات و بدهی های قابل پرداخت از محل بودجه مربوطه و در وجه ذینفع صادر می شود.
ماده 31- تشخیص عبارت است از تعیین و انتخاب کالا و خدمات و سایر پرداخت هایی که تحصیل یا انجام آنها برای نیل به اجرای برنامه های بانک و واحدهای اجرایی ضروری است.
ماده 32- تامین اعتبار عبارتست از تخصیص تمام یا قسمتی از اعتبارمصوب در بودجه مصوب برای هزینه معین
ماده 33- تعهد ، عبارت است از ایجاد دین بر ذمه بانک ناشی از :
الف – تحویل کالا یا خدمت
ب - اجرای قراردادهایی که با رعایت مقررات منعقد شده باشد.
ج - احکام صادر شده از مراجع قانونی و ذیصلاح
د- پیوستن به قراردادهای بین المللی و عضویت در سازمان ها یا مجامع بین المللی با اجازه قانون
ماده 34- تسجیل عبارت است از تعیین میزان بدهی قابل پرداخت به موجب اسناد و مدارک اثبات بدهی .
ماده 35- در خواست وجه، سندی است که از سوی مقام مجاز به منظور پرداخت حواله های صادر شده و سایر پرداختها که به موجب مقررات صادر می شود.
ماده 36- مسئولیت تشخیص و انجام تعهد و تسجیل و حواله به عهده بالاترین مقام مسئول در واحد های بانک و مسئولیت تامین اعتبار و تطبیق پرداخت با این آیین نامه به عهده مدیر امور مالی ( ذیحسابی ) ویا عامل ذیحساب بانک حسب مورد می باشد.
تبصره1: اختیارات و مسئولیت های موضوع این ماده حسب مورد مستقیمأ و بدون واسطه از طرف مقامات فوق به سایر مقامات دستگاه های مربوطه کلأ یا بعضأ قابل تفویض خواهد بود لکن در هیچ مورد تفویض اختیار و مسئولیت ، سلب اختیار و مسئولیت از تفویض کننده نخواهد کرد.
ماده 37- کلیه اسناد هزینه و خرید انجام شده باید مدارک مثبته زیر را حسب مورد همراه داشته باشد:
الف - خریدهای داخلی
1- درخواست خرید 2- فاکتور خرید 3- رسید انبار 4- مدارک مربوط به مناقصه یا ترک تشریفات مناقصه حسب مورد 5- دستور پرداخت 6- تاییدیه درخواست کننده مبنی بر مطابقت شرایط فنی با درخواست اولیه خرید 7- تصویر قرارداد ، در مورد خریدهای در قالب قرارداد. 8- درموارد ضروری صورتجلسه تحویل کالا مبنای صدور رسید انبار خواهد بود.

ب – خریدهای خارجی :
1- درخواست خرید 2- اعلامیه بانک و در موارد جزئی صورت حساب فروشنده 3- مدارک ترخیص کالا 4- رسید انبار( در مورد ضروری صورت مجلس تحویل کالا به منزله صدور رسید انبار می باشد)4- مدارک مربوط به مناقصه یا ترک تشریفات مناقصه حسب مورد 5 - دستور پرداخت6- تاییدیه درخواست کننده مبنی بر مطابقت شرایط فنی با درخواست اولیه خرید 7- تصویر قرارداد ، در مورد خریدهای در قالب قرارداد

ج – خدمات قراردادی :
1- صورتحساب و یا صورت وضعیت حسب مورد 2- قرارداد 3- مدارک انجام مناقصه و ترک تشریفات مناقصه حسب مورد 4- ابلاغ افزایش یا کاهش کار 5- تائیدیه رئیس واحد یا مقام مجاز مبنی بر انجام موضوع قرارداد حسب شرایط قرارداد. 6- ارائه تسویه حساب طرف قرارداد از سوی مراجع قانونی ذیربط حسب مورد ( سازمان تامین اجتماعی ، وزارت امور اقتصادی ودارایی و غیره ) 7- ارائه مستندات مبنی بر پرداخت به ذینفع

د - پرداخت های پرسنلی از جمله : ( حقوق و مزایا، اضافه کار ، حق الزحمه کار اضافه کارکنان خارج از شرح وظایف مربوطه و وقت اداری ، حق الزحمه ، حق التدریس ، حق حضور در جلسه ، ماموریتها ، کارانه و ... )
1- دستور پرداخت 2- اخذ گواهی انجام کار جهت تغییرات مقداری و ریالی ماهیانه ازسوی مقام مجاز.3- گواهی بانک حاکی از پرداخت وجه به ذینفع.

ه - هزینه های خارج از کشور مامورین اعزامی ، با امضای مقام مجاز با ارائه مدارک مستند قابل پرداخت خواهدبود.

و- سایر هزینه ها شامل: هزینه های دعوت ها ، پذیرایی ها ، هدایا، ، تشریفات بانک ، ورزشی ، مسافرت های علمی و مسابقات و کارکنان در داخل و خارج از کشور ، پروژه های تحقیقاتی، خرید کتب و مجلات (چاپی و الکترونیکی)بلیط الکترونیکی و بلیط هواپیما ، کنگره ها ، سمینارها و کارگاه های آموزشی بدون رعایت موارد مندرج در این آیین نامه و بر اساس صورتحساب ها و یا دستور العملهای اجرایی حسب مورد که به گواهی مسئولان و رئیس واحد تابعه رسیده باشد با مسئولیت رئیس واحد هزینه کننده با موافقت ذیحساب و یا عامل ذیحساب قابل پرداخت خواهدبود.

تبصره1- ذیحساب و یا عامل ذیحساب می تواند در مواردی که پیش بینی نشده مدارک مورد نیاز را تعیین نماید.
تبصره2- در طرح های پژوهشی آن قسمت از هزینه های انجام شده که در پیشبرد طرح موثر واقع شده حسب گزارش مجری طرح ، تایید ناظر و موافقت ذیحساب و یا عامل ذیحساب یا مقام مجاز از طرف ایشان به هزینه قطعی منظور خواهدشد.
ماده 38- پرداخت کمک یا اعانه به صورت نقدی یا غیر نقدی به افراد و موسسات دولتی یا غیر دولتی بلامانع است مشروط به آن که به تشخیص مدیر عامل ، خدمت فرد حقیقی یا حقوقی مورد اشاره در جهت اهداف و وظایف بانک باشد. این گونه پرداخت ها با اخذ رسید از دریافت کننده به حساب هزینه قطعی منظور خواهدشد.
ماده 39- بانک می تواند برای رفع احتیاجات سال بعد با عنایت به نقطه سفارش کالا در بانک در مواردی که موضوع جنبه فوتی و فوری داشته باشد یا این که تاخیر در انجام امری منجر به زیان و خسارت گردد با پیشنهاد واحد اجرایی مربوطه و موافقت امور مالی قراردادهای لازم برای خرید کالا و خدمات با رعایت مقررات منعقد نماید و در صورتی که قراردادهای مزبور قبل از پایان سال مالی به مرحله تعهد برسد بانک می تواند وجوه لازم را به عنوان پیش پرداخت از محل منابع همان سال تادیه کند و پس از تصویب بودجه واریز نماید.
ماده 40- کسری و اضافات حاصل در ابواب جمعی امور مالی ، اموال و دارائیها صندوقهای بانک یا موجودی انبارها اعم از نقدی و یا جنسی و اوراقی که در حکم وجه نقد است با اعلام واحد مربوطه ، به حساب کسری / اضافات دوره بسته می شود. پیگیری قانونی منوط به اظهار نظر کمیته منتخب هیئت مدیره خواهدبود.
ماده 41 - در مورد آن قسمت از هزینه ها یا خریدهایی که نوعاً انجام آن از یک سال مالی تجاوز می کند بانک می تواند برای مدت متناسب قراردادهایی که مدت اجرای آن از سال مالی تجاوز می کند منعقد نماید ( منوط به آنکه در بودجه تفصیلی سال مربوطه ، منظور شده باشد) بانک مکلف است در بودجه سالانه خود اعتبارات لازم برای پرداخت تعهدات مربوطه را مقدم بر سایر اعتبارات منظور نماید.
ماده 42- اعتبار مصوب در بودجه تفصیلی تا آخر سال مالی قابل تعهد و پرداخت است هر مقدار از تعهدات که تا آخر سال مالی مربوط ، پرداخت نشده باشد ، از محل اعتبارات بانک که در بودجه تفصیلی سال بعد بدین منظور تامین می شود پرداخت خواهد شد و تا زمان تصویب در هیات مدیره با تشخیص مدیر عامل پرداخت انجام خواهد گرفت.
تبصره : کلیه واحدهای اجرایی موظفند مبالغ تنخواه گردان دریافتی خود را که در مقابل آن اسناد هزینه ارائه ننموده اند تا آخر فروردین ماه سال بعد به امور مالی ذیربط بانک عودت دهند
ماده 43- کارپرداز ماموری است که نسبت به خرید و تدارک کالا و خدمات مورد نیاز طبق دستور مقامات مجاز با رعایت این آیین نامه اقدام می نماید. از کارپردازان قراردادی وپیمانی باید تا سقف تنخواه ایشان وثیقه معتبراخذگردد. گردش عملیات تنخواه گردانها وبالاخص تنخواه کارپردازان در پایان هر سه ماه کنترل ، تسویه و ترمیم می گردد.
تبصره- در خصوص کارپردازان رسمی تا سقف پاداش پایان خدمت ایشان وثیقه لازم نبوده و مازاد بر آن لازم است وثیقه دریافت شود.تسویه پایان خدمت تنخواه داران منوط به تسویه تنخواه ایشان خواهد بود.
ماده 44- دیون عبارت است از بدهی های قابل پرداخت سنوات گذشته که به یکی از طرق زیر بدون اختیار بانک ایجاد شده باشد.
الف : احکام قطعی صادره از طرف مراجع صالحه .
ب : انواع بدهی به وزارتخانه ها و موسسات دولتی و شرکت های دولتی ناشی از خدمات انجام شده مانند حق الاشتراک برق ، آب ، هزینه های مخابراتی ، پست و هزینه های مشابه که خارج از اختیار بانک اجرایی ایجاد شده باشد.
ج : سایر بدهی هایی که خارج از اختیار بانک ایجاد شده باشد.
د : سایر پرداختهای پرسنلی و غیر پرسنلی در صورت وجود اعتبار.






فصل چهارم - معاملات
ماده 45 – کلیه معاملات بانک اعم از خرید، فروش ، اجاره ، استجاره، پیمانکاری ، اجرت و غیره باید حسب مورد از طریق مناقصه یا مزایده انجام شود.که واحدهای ذیربط ضمن رعایت این آیین نامه موظف به رعایت کامل مفاد قانون برگزاری مناقصات میباشند
تبصره – در موارد زیر نیازی به مناقصه و یا مزایده نمی باشد:
1- در مورد معاملاتی که طرف معامله وزارتخانه یا بانک دولتی یا شرکت دولتی باشد
2- ویا موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی وموسسات تابعه که بیش از 50% سهام و یا مالکیت آنها متعلق به موسسات و نهادهای مذکور باشد.
3- در مورد خرید، اجاره به شرط تملیک یا اجاره و استجاره اموال منقول و غیر منقول که یا به تشخیص و مسئولیت رئیس بانک یا مقامات مجاز از طرف او با کسب نظر کارشناس رسمی دادگستری یا کارشناس خبره و متعهد منتخب مدیر عامل بانک یابا قیمت برابر یا کمتر از قيمت تعيين شده يا حقوقي كه نرخ هاي آنها از طرف مراجع قانوني ذيصلاح انجام شده باشد.
4- خريد خدمات مشاوره اعم از مهندسي مشاور و مشاوره فني بازرگاني مشتمل بر مطالعه ، طراحي و يا مديريت برطرح و اجرا و نظارت ويا هرنوع خدمات مشاوره اي و كارشناسي
5- خريد اموال منقول و غیر منقول، خدمات وحقوقی که به تشخیص ومسئولیت مدیر عامل ومقامات مجاز از طرف ایشان منحصر بفرد ( انحصاری ) باشد.
6- در مورد خرید کالاهای مورد مصرف روزانه که در محل از طرف دستگاه های ذیربط دولتی و یا شهرداریها برای آنها نرخ ثابتی تعیین شده باشد.
7- در مورد کرایه حمل و نقل از طریق زمینی،هوایی،دریایی که از طرف دستگاه های دولتی ذیربط برای آنها نرخ معینی تعیین شده باشد.
8- در مورد هزینه های مربوط به تعمیر ، راهبری و نگهداری و خرید قطعات یدکی جهت تعویض یا تکمیل ماشین آلات ثابت و متحرک مورد استفاده بانک و همچنین ادوات و ابزار و وسایل اندازه گیری علمی وفنی و نظائر آن برای واحدهای فنی و تحقیقاتی به تشخیص و مسئولیت رئیس واحد درخواست کننده و تأیید مدیر عامل بانک یا مقام مجاز از طرف ایشان
9- درمورد معاملات محرمانه به تشخيص هيئت مدیره و تصویب هیات وزیران با رعايت صرفه وصلاح کشور.
10- درمورد مناقصاتی که بنا به ضرورت وموافقت کتبی مدیر عامل بانک به صورت متمرکز توسط و یا به دستور وزارت متبوع برگزار می گردد.
11- خدمات فرهنگي و هنري ، آموزشي وپژوهشی ورزشي و نظاير آن با رعايت صرفه و صلاح بانک وهمچنین قراردادهای پژوهشی و قرارداد های آموزشی با اشخاص حقیقی وحقوقی باهماهنگی شورایعالی تحقیقات بانک به تشخيص و مسئوليت رئیس واحد درخواست کننده و تأیید مدیر عامل بانک و یا مقام مجاز از طرف ایشان .
12- خرید سهام و تعهدات پرداخت خسارت و جرائم ناشی از اجرای احکام قضائی .
ماده 46- واژگانی که در فصل معاملات به کار برده شده، به شرح زیر تعریف می شوند:
الف - مناقصه: فرایندی است رقابتی برای تأمین کیفیت مورد نظر (طبق اسناد مناقصه)، که در آن تعهدات موضوع معامله به مناقصه گری که کمترین قیمت متناسب را پیشنهاد کرده باشد، واگذار می شود.
ب - مناقصه گزار : بانک موضوع ماده ( 2 ) این آئین نامه که این مناقصه را برگزار می نماید.
ج - مناقصه گر: شخصی حقیقی یا حقوقی است که اسناد مناقصه را دریافت و در مناقصه شرکت می کند.
د -کمیته فنی بازرگانی : هیأتی است با حداقل سه عضو خبره فنی بازرگانی صلاحیتدار که از سوی مدیر عامل بانک مناقصه گزار انتخاب می شود و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها وسایر وظایف مقرر در این آئین نامه را بر عهده می گیرد.
ه - ارزیابی کیفی مناقصه گران : عبارت است از ارزیابی توان انجام تعهدات مناقصه گران که از سوی مناقصه گزار یا به تشخیص وی توسط کمیته فنی بازرگانی انجام می شود.
و - ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها: فرایندی است که در آن مشخصـات، استـانـداردها، کـارایـی، دوام و سایر ویژگی های فنی بازرگانی پیشنهادهای مناقصه گران بررسی، ارزیابی و پیشنهادهای قابل قبول برگزیده می شوند.
ز - ارزیابی مالی : فرایندی است که در آن مناسب ترین قیمت از بین پیشنهادهائی که از نظر فنی بازرگانی پذیرفته شده اند؛ برگزیده می شود.
ح - ارزیابی شکلی : عبارت است از بررسی کامل بودن اسناد و امضای آنها، غیر مشروط و خوانا بودن پیشنهاد قیمت.
ط - انحصار : انحصار در معامله عبارت است از يگانه بودن متقاضي شركت در معامله كه به طرق زير تعيين ميشود:
1 - اعلان هيئت وزيران براي كالاها و خدماتي كه در انحصار دولت است .
2- انتشار آگهي عمومي وقبول تنها يك متقاضي براي انجام معامله .
ي - برنامه زماني مناقصه : سندي است كه در آن زمان و مهلت برگزاري مراحل مختلف مناقصه ، مدت اعتبار پيشنهادها و زمان انعقاد قرارداد مشخص ميشود.

ماده 47 – نصاب معاملات :
الف) معاملات جزئی : معاملاتی که کمتر از 49.000.000 ریال باشد.
ب ) معاملات متوسط : معاملاتی که مبلغ مورد معامله بیش از سقف مبلغ معاملات کوچک بوده و از ده برابر سقف ارزش معاملات کوچک(490.000.000 ریال) تجاوز نکند.
ج) معاملات عمده : معاملاتی که مبلغ برآورد اولیه آنها بیش از ده برابر سقف ارزش مبلغ معاملات کوچک(490.000.000 ریال) باشد.
تبصره1- مبنای مبلغ نصاب در خرید برای معاملات جزئی و متوسط مبلغ مورد معامله و در مورد معاملات عمده مبلغ برآوردی واحد متقاضی معامله میباشد.
تبصره2- مبنای نصاب در فروش مبلغ ارزیابی و برآورد کارشناس منتخب بانک می باشد که خبره و متعهد رشته مربوطه باشد.
تبصره3- مبلغ یا برآورد معاملات مشمول هر یک از نصاب های فوق نباید با تفکیک اقلامی که به طور متعارف یک مجموعه واحد تلقی می شوند، به نصاب پایین تر برده شود.
تبصره4- همه ساله سقف نصابهاي مزبور در بندهاي فوق بر اساس شاخص عمومي قيمتهای اعلانی توسط بانك مركزي و وزارت امور اقتصادي و دارايي وهمچنين براساس قوانین مربوط به تصويب هيئت وزيران که در ابتداي هر سال تعيين و به بانک ابلاغ ميگردد تعديل خواهد گرديد.
ماده48- طبقه بندي انواع مناقصات
الف – مناقصات از نظر مراحل بررسي به انواع زيــر طبقه بنــــدي مي شوند:
1- مناقصه يك مرحله اي : مناقصه اي است كه در آن نيازي به ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها نباشد. در اين مناقصه پاكتهاي پيشنهاد مناقصه گران در يك جلسه گشوده و در همان جلسه برنده مناقصه تعيين مي شود.
2-مناقصه دو مرحله اي : مناقصه اي است كه به تشخيص مناقصه گزار ، بررسي فني بازرگاني پيشنهادها لازم باشد. در اين مناقصه ، كميته فني بازرگاني تشكيل مي شود و نتايج ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها را به كميسيون مناقصه گزارش مي كند و براساس مفاد( ماده 62) اين آیین نامه برنده مناقصه تعيين مي شود.
ب – مناقصات از نظر روش دعوت مناقصه گران به انواع زير طبقه بندي مي شوند:
1- مناقصه عمومي : مناقصه اي است كه در آن فراخوان مناقصـــه از طريــق آگهي عمومي کتبی و یا الکترونیکی به اطلاع مناقصه گران مي رسد.
2- مناقصه محدود: مناقصه اي است كه در آن به تشخيص و مسؤوليت بالاترين مقام واحد مناقصه گزار ، محدوديت برگزاري مناقصه عمومي با ذكر ادله تأييد شود. فراخوان مناقصه با تشخیص مدیر عامل بانک از طريق ارسال دعوتنامه کتبی یا الکترونیکی براي مناقصه گران صلاحيتدار ‌‌براساس ضوابط (ماده 69) اين آیین نامه به اطلاع مناقصه گران ميرسد.

ماده 49 - بمنظور اتخاذ تصمیم در مورد پیشنهادات واصله کمیسیون مناقصه از 3 نفر بشرح زیر تشکیل می شود :
1. مدیر عامل بانک یا یک نفر نماینده به انتخاب وحکم مدیر عامل بانک
2. معاون پشتیباتی یا نماینده وی
3. مدیر امور مالی بانک (ذیحسابی) یا نماینده وی
تبصره1 :کمیسیون با حضور هرسه نفر اعضا مزبور رسمیت خواهد داشت . تمام اعضا مکلف به حضور در جلسه هستند و تصمیمات کمیسیون با رای اکثریت اعضا معتبر خواهد بود.

ماده 50- وظايف كميسيون مناقصه
اهم وظايف كميسيون مناقصه به شرح زير است :
الف- تشكيل جلسات كميسيون مناقصه در موعد مقررشده در فراخوان مناقصه.
ب- بررسي پيشنهادهاي مناقصه گران از نظر كامل بودن مدارك و امضاي آنها و نيز خوانا بودن و غير مشروط بودن پيشنهادهاي قيمت ( ارزيابي شكلي ).
ج- ارزيابي پيشنهادها و تعيين پيشنهادهاي قابل قبول طبق شرايط و اسناد مناقصه
د- ارجاع بررسي فني پيشنهادها به كميته فني بازرگاني در مناقصات دو مرحله اي.
هـ- تعيين برندگان اول و دوم مناقصه.
و- تنظيم صورتجلسات مناقصه .
ز- تصميم گيري درباره تجديد يا لغومناقصه
ر- تصميم گيري درباره نحوه دریافت هزینه آگهی مناقصه ومزایده وهزینه ثبت قرارداد در دفتر خانه اسناد رسمی
ماده 51– فرايند برگزاري مناقصات به ترتيب شامل مراحل زيراست:
الف - تامين منابع مالی: انجام معامله به هر طریق مشروط به آن است که بانک به نحو مقتضی نسبت به پیش بینی منابع مالی معامله در مدت قرار داد اطمینان حاصل و مراتب در اسناد مرتبط قید شده باشد.
ب – تعيين نوع مناقصه درمعاملات بزرگ (يك مرحله اي يادو مرحله اي،عمومي يامحدود).
ج – تهيه اسنادمناقصه .
د - ارزيابي كيفي مناقصه گران درصورت لزوم.
ه - فرخوان مناقصه.
و - ارزيابي پيشنهادها.
ز- تعیین برنده مناقصه و انعقاد قرارداد
ماده 52– روشهای انجام مناقصه به شرح زیر انجام می شود:
الف-درمعاملات كوچك، كارپردازيامأمورخريدبايدباتوجه به كم وكيف موضوع معامله(كالا، خدمت ياحقوق) درباره بهاي آن تحقيق نمايدوبارعايت صرفه وصلاح واخذفاكتور مشخص وبه تشخيص ومسؤوليت خود، معامله راباتأمين كيفيت به كمترين بهاي ممكن انجام دهد
ب - درمعاملات متوسط: كارپردازيامأمورخريدبايدباتوجه به كم وكيف موضوع معامله (كالا، خدمت ياحقوق) درباره بهاي آن تحقيق نمايدوبارعايت صرفه وصلاح واخذحداقل سه فقره استعلام كتبي، ياتأمين كيفيت موردنظر، چنانچه بهاي به دست آمده موردتأييدمسئول واحدتداركاتي يامقام مسئول همترازوي باشد، معامله راباعقدقرارداد يااخذفاكتورانجام دهدوچنانچه اخذسه فقره استعلام كتبي ممكن نباشدباتأييد وموافقت مدیر عامل بانک یامقامات مجاز ازطرف او به تعدادموجود كفايت مي شود
ج - درمعاملات بزرگ : به يكي ازروش هاي زيرعمل مي شود:
1- برگزاري مناقصه عمومي ازطريق انتشارفراخوان در روزنامه هاي كثيرالانتشار و یا بصورت الکترونیکی در سایت بانک
2- برگزاري مناقصه محدود
تبصره : بانک مکلف است کلیه شرایط کیفی مورد نظر خود را در شرایط و اسناد مناقصه لحاظ نماید.
ماده 53– فراخوان مناقصه
الف – مفاد فراخوان مناقصه حداقل بايدشامل مواردزيرباشد:
1- نام ونشاني مناقصه گزار.
2- نوع، كميت وكيفيت كالایاخدمات.
3- نوع ومبلغ تضمين شركت درمناقصه.
4- محل، زمان ومهلت دريافت اسناد،تحويل وگشايش پيشنهادها.
5- مبلغ برآوردشده معامله ومباني آن (درصورتي كه تعيين آن ميسريابه مصلحت باشد). درمواردي كه فهرست بهاي پايه وجوددارد،برآوردمربوط طبق فهرست يادشده تهيه مي شود.
ب - فراخوان مناقصه عمومي بايدبه تشخيص مناقصه گزار ازیک تاسه نوبت در روزنامه ایران یا سایت الکترونیکی بانک منتشرگردد.
ج- مناقصه گزار مي تواندعلاوه برمواردمذكوردربند(ب) اين ماده ازطريق سايررسانه هاي گروهي ورسانه هاي ارتباط جمعي ياشبكه هاي اطلاع رساني نيزفراخوان رامنتشرنمايد.
د- درصورتي كه نيازبه برگزاري مناقصه بين المللي باشد،يااستفاده ازتسهيلات اعتباري خارجي مطرح باشد، بايد باكسب مجوزهاي مربوط وبارعايت موازين قانون حداكثراستفاده ازتوان فني ،مهندسي،توليدي وصنعتي واجرائي كشورمصوب 12/12/1375 آگهي مربوط دريكي ازروزنامه هاي انگليسي زبان داخل ويك مجله ياروزنامه بين المللي مرتبط باموضوع مناقصه و یا سایت الکترونیکی بانک منتشرشود.
ح - در آگهی مناقصه باید تصریح گردد که نقشه ها و برگ شرایط و اسناد مناقصه و مشخصات معامله در محل معین و یا سایت الکترونیکی بانک موجود است و پیشنهاد دهندگان باید یک نسخه از آنرا دریافت و با قید قبولی امضاء کرده و به پیشنهاد خود ضمیمه و تسلیم نمایند.

ماده 54-اسناد مناقصه
الف- تمامي اسنادمناقصه بايدبه طوريكسان به همه داوطلبان تحويل شود.
ب- اسنادمناقصه شامل و حاوی مواردزيراست:
1- نام ونشاني مناقصه گزار
2- نوع ومبلغ تضمين مناقصه
3- محل،زمان ومهلت دريافت اسناد،تحويل پيشنهادهاوگشايش آنها
4- مبلغ پيش پرداخت وتضمين حسن انجام كار
5- مدت اعتبارپيشنهادها حداکثر بیست روز به استثنای ایام تعطیل خواهد بود.
6- شرح كار،مشخصات فني بازرگاني،استانداردها،نوع، كميت وكيفيت كالاياخدمات روش تهيه ومهلت مقرر براي تسليم پيشنهادها وتعداد نسخه هاي آنها. روز و ساعت و محل قرائت پیشنهادها و همچنین مجازیا عدم مجاز بودن حضور پیشنهاد دهندگان یا نمایندگان آنها درجریان کمیسیون مناقصه
7- متن قرارداد شامل موافقتنامه شرايط عمومي وخصوصي وضمائم آنها در صورت لزوم .
8- مدت و محل و نحوه تحویل کالا یا انجام کار و ترتیب عمل و میزان خسارت در مواردی که طرف معامله در تحویل کالا یا انجام کار کلا یا بعضأ تاخیر نماید.
9- تصریح اینکه بهای پیشنهادی باید به مبلغ مشخص یا بر اساس درصد کسر یا اضافه نسبت به واحد بهای اعلام شده تعیین و در پاکت لاک و مهر شده تسلیم شود.
10- در صورتی که موضوع معامله عمده باشد ممکن است به میزان تضمین حسن انجام معامله از کالای مورد معامله دریافت شود و در این صورت باید موضوع در آگهی قید گردد.
11- تعیین زمان لازم برای بررسی پیشنهادها و تشخیص حائزمناسبترین بها و ابلاغ به برنده مناقصه ضرورت دارد.
12- میزان پیش پرداخت در صورتی که به تشخیص واحد مناقصه گزار پرداخت آن به برنده مناقصه لازم باشد و ترتیب پرداخت و واریز آن .
13- محل توزیع یا فروش نقشه ها و برگ شرایط و مشخصات در صورت لزوم
14- محل توزیع نمونه های ضمانت نامه و قرارداد برای آن( درصورتی که لازم باشد) که در این صورت ضمانت نامه عینا مطابق نمونه باید تنظیم و نمونه قرارداد نیز با قید اینکه مورد قبول است باید امضاء و ضمیمه پیشنهادگردد.
15- تصریح این نکته که شرکت در مناقصه و دادن پیشنهاد به منزله قبول اختیارات و تکالیف تعیین شده واحد مناقصه گزار می باشد.
16- تصریح این نکته که واحد مناقصه گزار مکلف است هر گونه کسور قانونی ( اعم از مالیات ، عوارض و سایر موارد ) که بابت معامله به طرف قرارداد تعلق می گیرد و بانک قانوناً مکلف به کسر آن می باشد را از بهای کارکرد یا کالای تحویلی در موقع پرداخت مطالبات او کسر نماید.
17- سايراسنادي كه به تشخيص مناقصه گزار لازم باشد.
18- واحد مناقصه گزار مکلف است سپرده شرکت در مناقصه را در صورتی که برنده مناقصه حاضر به انجام معامله نشود وهمچنین سپرده نفر دوم را در صورتی که برای انجام معامله به او رجوع شود و از انجام معامله امتناع نماید به نفع بانک ضبط کند.
19- واحد مناقصه گزار اختیار دارد مقدار کالا یا کار مورد معامله را تا بیست و پنج درصد افزایش یا کاهش دهد مشروط بر اینکه کلیه محاسبات فنی نسبت به این افزایش یا کاهش متناسب رعایت و تطبیق شود.
20- واحد مناقصه گزار مجاز نیست به پیشنهادات مبهم و مشروط و بدون سپرده و یا پیشنهاداتی که بعد از انقضای مدت مقرر در آگهی می رسد ترتیب اثر دهد.
ماده 55 - واحد مناقصه گزار در صورتی که ذکر شرایط خاصی را علاوه بر آنچه در ماده 54ذکر شده است لازم تشخیص دهد مشروط بر این که با قوانین ومفاد این آیین نامه مغایر نباشد، می تواند در متن آگهی یا در نقشه ها و برگ شرایط و مشخصات درج نماید بطوری که عموم داوطلبان قبل از تسلیم پیشنهاد آن اطلاع حاصل کنند ولی منظور داشتن امتیازات جدید برای برنده مناقصه هنگام انعقاد یا اجرای قرارداد به هر عنوان ممنوع می باشد.
ماده 56- ترتيب تهيه و تسليم پيشنهادها
الف - شركت كنندگان درمناقصه پس ازدريافت ياخريداسنادبايد پيشنهادهاي خودرابه ترتيب زيرتهيه وبه مناقصه گزارتسليم كنند:
1- تهيه وتكميل اسنادوپيشنهادها
2- تسليم پيشنهادهادرمهلت مقرردرفراخوان مناقصه.
3- دريافت رسيد تحويل پيشنهادها.
ب- مهلت قبول پيشنهادهادرموردمناقصات داخلي وبين المللي ازآخرين مهلت تحويل اسناد مناقصه به ترتيب نبايد كمترازده روز و بیشتر از 60روز باشد.

ماده 57-شرايط تسليم و تحويل پيشنهادها
الف- هيچ يك ازشركت كنندگان درمناقصه، بجزدرمواردي كه دراسناد مناقصه پيش بيني شده باشد، نمي توانند بيش ازيك پيشنهاد تسليم كنند.
ب- شركت كنندگان درمناقصه، اسناد مناقصه وپيشنهادهاي خودرابايد درپاكت هاي جداگانه لاك ومهرشده شامل تضمين (پاكت الف)،پيشنهادفني بازرگاني (پاكت ب)وپيشنهادقيمت (پاكت ج) بگذارندوهمه پاكت هارا درلفاف مناسب ولاك ومهرشده قراردهند.
ج- مناقصه گزارموظف است درمهلت مقرر همه پيشنهادهاي ارائه شده شركت كنندگان راپس ازدريافت،ثبت وتاجلسه بازگشائي، ازپاكت ها صيانت نمايند.
د- هرگونه تسليم،تحويل،اصلاح ،جايگزيني وياپس گرفتن پيشنهادهابايد به صورت قابل گواهي ودرمهلت ومكان مقرردراسنادمناقصه انجام شود.
ه - در صورتی که به تشخیص دستگاه مناقصه گزار نوع معامله ایجاب نماید که نقشه یا برگ شرایط و مشخصات و نمونه های ضمانت نامه و قرارداد ویا مدارک دیگری تهیه شود ، قبل از نشر آگهی باید آنها توسط بانک تهیه
شود.
ماده 58- گشايش پیشنهادها
الف - پيشنهادهاي مناقصه گران درزمان ومكان مقرر گشوده مي شود.
ب - مراحل گشايش پيشنهادهابه شرح زيراست:
1- تهيه فهرست اسامي دريافت كنندگان اسناد،(پيشنهاددهندگان) ، حاضران وشركت كنندگان درجلسه
2- بازكردن پاكت تضمين (پاكت الف) وكنترل آن
3- بازكردن پاكت فني بازرگاني
4- بازكردن پيشنهادقيمت وكنترل ازنظركامل بودن مدارك وامضاي آنهاوكنارگذاشتن پيشنهادهاي غيرقابل قبول درمناقصات يك مرحله اي
5- تحويل پاكت هاي فني بازرگاني به كميته فني بازرگاني درمناقصات دومرحله اي
6- تهيه وتنظيم وامضاي صورتجلسه گشايش پيشنهادهاتوسط اعضاء كميسيون مناقصه.
7 -تحويل پاكت هاي قيمت وپاكت تضمين پيشنهادهاي ردشده به مناقصه گزاربراي استرداد به ذينفع
ج - درصورت برگزاري مناقصه دومرحله اي زمان ومكان تشكيل جلسه گشايش پيشنهادهاي قيمت، درجلسه گشايش پاكت ها اعلام خواهدشد، اين مدت فقط براي يكبار تا سقف مدت اعتبار پیشنهادها قابل تمدید است . در این صورت پاکت های قیمت در یک لفاف لاک و مهر شده توسط دستگاه مناقصه گزار صیانت می شود. در مناقصات یک مرحله ای ، پیشنهادها ی قیمت بی درنگ گشوده و براساس ماده 62 این آیین نامه، برنده مناقصه تعیین می شود .
د – دستگاه مناقصه گزارمیتواند در صورت تمایل از مناقصه گران یا نمایندگان آنها جهت حضور در جلسه گشایش پیشنهادهای مالی دعوت نماید .

ماده-59 ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها
الف- در مناقصات دو مرحله ای ، مناقصه گزار موظف است بر اساس معیارها و روش های اعلام شده در اسناد مناقصه ، ارزیابی کیفی مناقصه گران و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها را انجام و اعلام نماید .
ب- در صورتی که بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها لازم باشد ، نتیجه بررسی طی مهلتی که کمیسیون مناقصه معین می کند به جلسه بعدی کمیسیون احاله می شود و بر اساس گزارش کمیته فنی بازرگانی ، پاکت های قیمت پیشنهاددهندگان که امتیاز فنی بازرگانی لازم را احراز کرده اند ، گشوده می شود .
ج- هرگونه ارزیابی فنی بازرگانی ، تنها پیش از گشودن پیشنهادهای قیمت مجاز است
د- پاکت پیشنهاد قیمت مناقصه گرانی که در ارزیابی های فنی بازرگانی پذیرفته نشده اند باید ناگشوده باز گردانده شود.
ماده 60- در صورتی که در مدت مقرر پیشنهادی نرسیده باشدو یا کمیسیون مناقصه نیز برنده ای تعیین نکرده باشد، واحد مناقصه گزار میتواند مناقصه را تجدید یا موضوع را برای اخذ تصمیم لازم به کمیسیون ترک تشریفات مناقصه مطابق قانون برگزاری مناقصات احاله کند.
ماده 61- کمیسیون مناقصه نتیجه مناقصه را همراه با نظرنماینده کمیته فنی (حسب مورد ) که در کمیسیون حضور داشته است به رئیس واحد مناقصه گزار اعلام و در صورت موافقت رئیس واحد نتیجه به برنده مناقصه ابلاغ خواهدشد در صورت عدم موافقت مقام مذکور به تشخیص مناقصه گزار مناقصه تجدید یا موضوع برای اتخاذ تصمیم به کمیسیون ترک تشریفات مناقصه ارجاع خواهد شد.
ماده 62 – ارزيابي مالي و تعيين برنده مناقصه
الف- هنگام ارزیابی مالی، مناقصه گری که مناسب ترین قیمت را حائز شده باشد، به عنوان برنده اول اعلام خواهد شد و برنده دوم در صورتی اعلام می شود که تفاوت قیمت پیشنهادی وی با برنده اول ، کمتر از مبلغ تضمین باشد
ب- پس از گشودن پاکت های قیمت ، چنانچه بررسی قیمت ها و تجزیه و کنترل مبانی آن لازم باشد ، کمیسیون مناقصه می تواند بررسی آن را به کمیته فنی بازرگانی ارجاع نماید و کمیته فنی بازرگانی حداکثر ظرف دو هفته نتیجه ارزیابی را به کمیسیون مناقصه اعلام می کند.
ج- پس از گشودن پیشنهادهای قیمت ، در مواردی که مدیر عامل بانک یا مقام مجاز از طرف او برنده مناقصه را اعلام کرده باشد تضمین برنده اول و دوم نزد مناقصه گزار نگهداری و تضمین سایر مناقصه گران بازگردانده می شود
د- در کلیه خریدها به تشخیص مدیر عامل بانک ، مناقصه گران و فروشندگان کالاهای با کیفیت داخلی نسبت به مناقصه گران و فروشندگان خارجی ترجیح دارند .
ه - مناقصه گزار در مواردی که میسر باشد باید قبل از روز افتتاح پیشنهاد، شاخص قیمتهای مربوط به مورد مناقصه را با وسایل مقتضی و مطمئن بطور محرمانه تهیه نموده در پاکت لاک و مهر شده در اختیار کمیسیون مناقصه قراردهد تا روز افتتاح پیشنهادات پس از قرائت پیشنهادات واصله اعضاء کمیسیون مناقصه در آن شاخص ها در جهت تصمیم گیری بهینه استفاده نماید.
و– در صورتی که حائز حداقل بها بیش از یک نفر باشد و نسبت به انجام معامله با یکی از آنها در مهلتی که کمیسیون تعیین خواهد کرد بین آنها توافق نشود، حق تقدم با برنده مناقصه ای خواهد بود که در محل انجام کار سکونت دارد. در صورتی که حائزین حداقل بها واجد شرایط یکسان باشند کمیسیون برنده مناقصه رااز طریق اخذ نظر هیأت مدیره بانک تعیین خواهدنمود.
ماده63 - انعقاد قرارداد :
الف- قرارداد با برنده مناقصه ، باید پیش از پایان مدت اعتبار پیشنهادها منعقد شود . این مدت حداکثر برای یک بار و برابر مدت پیش بینی شده در اسناد مناقصه قابل تمدید است . در صورت عقد قرارداد با پیشنهاددهنده اول تضمین پیشنهاد دهنده دوم مسترد می گردد.
ب - چناچه برنده اول از انعقاد قرارداد امتناع نماید و یا ضمانت انجام تعهدات ارائه ننماید ، تضمین مناقصه وی ضبط و قرارداد با برنده دوم منعقد می گردد . در صورت امتناع نفر دوم ، تضمین وی نیز ضبط و مناقصه تجدید یا موضوع جهت طرح در کمیسیون ترک تشریفات مناقصه به مدیر عامل بانک یا مقام مجاز از طرف ایشان پیشنهاد خواهد شد.
در معاملاتی که تحویل مورد معامله در مدت 15 روز میسر نباشد باید قرارداد منعقد شود . در قرارداد باید نکات زیر قید گردد:
1- نام متعاملین
2- مدت انجام تعهد و محل شرایط تحویل مورد معامله
3- ترتیب عمل ومیزان خسارت در مواردی که برنده معامله در انجام تعهدات جزئاً یا کلاً تاخیر نماید.
4- الزام تحویل کالا بر طبق نمونه ممهور در صورتی که تهیه نمونه لازم باشد در این صورت باید نمونه کالا با مهر طرفین معامله مهمور و نزد مناقصه گزار نگاهداری شود.
5- اقرار برنده معامله به این که از مشخصات کالا یا کار مورد معامله و مقتضیات محل تحویل کالا یا انجام کار اطلاع کامل دارد.
6- اختیار مناقصه گزار نسبت به افزایش یا کاهش مورد معامله در مدت قرارداد تا میزان 25% مقدار مندرج در قرارداد. مشروط بر اینکه کلیه محاسبات فنی نسبت به این افزایش یا کاهش متناسب رعایت و تطبیق شود.
7- بهای مورد معامله و ترتیب پرداخت آن ، در مواردی که انجام کار بر اساس واحد بها باشد برآورد و در قرارداد ذکر می شود ولی بهای کارهای انجام یافته بر اساس واحد بها احتساب و پرداخت خواهدشد.
8- مبلغ پیش پرداخت و ترتیب واریز آن طبق دستورالعملی خواهد بود که از سوی ستاد وزارت متبوع ابلاغ خواهد گردد.
9- اخذ حداقل تضمین حسن انجام معامله قبل از انعقاد قرارداد در مورد معاملاتی که موضوع آن انجام امور ساختمانی یا باربری یا فروش کالا و تجهیزات و ماشین آلات باشد 5% و در مورد سایر معاملات 10% مبلغ معامله می باشد و باید به صورت نقد به حساب سپرده بانکی بانک با ضمانتنامه معتبر بانکی تحویل شود در مورد معاملات ساختمانی و باربری علاوه بر 5% مذکور بانک مناقصه گزار باید از هر پرداخت معادل 10 % کسر و به حساب سپرده بابت تضمین حسن انجام کار منظور کند.
10- اقرار به عدم شمول ممنوعیت موضوع قانون راجع به منع مداخله وزرا و نمایندگان مجلسین و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری مصوب دیماه سال 1337 .
11- سایر شرایطی که مورد توافق طرفین معامله قرار گیرد مشروط بر اینکه متضمن امتیازاتی علاوه بر آنچه در شرایط مناقصه ذکر شده برای فروشنده نباشد.
ماده64-تجديد و لغو مناقصه
الف - مناقصه در شرایط زیر تجدید می گردد :
1- کم بودن تعداد مناقصه گران از حد نصاب تعیین شده در اسناد مناقصه.
2- امتناع برندگان اول ودوم مناقصه از انعقاد قرارداد.
3- پایان مدت اعتبار پیشنهادها.
4- بالابودن قیمتها به نحوی که توجیه اقتصادی طرح مرتفع شده باشد.
5- رای مراجع قانونی
ب - مناقصه در شرایط زیر لغو می شود :
1- نیاز به کالا یا خدمات موضوع مناقصه مرتفع شده باشد.
2- تغییرات زیادی در اسناد مناقصه لازم باشد که موجب تغییر در ماهیت مناقصه گردد.
3- پیش آمدهای غیر متعارف نظیر ، جنگ ، زلزله ، سیل و مانند آنها.
4- رای مراجع قانونی
5-تشخيص كميسيون مناقصه مبني بر تباني بين مناقصه گران
ج- مناقصه گزا ر باید تجدید و یا لغو مناقصه را به سمع و نظر کلیه مناقصه گران برساند.

ماده 65-نحوه رسیدگی به شکایات
الف- چنانچه هر یک از مناقصه گران نسبت به اجرا نشدن موادی از این آیین نامه اعترا ض داشته باشدمیتواند به بالاترین مقام دستگاه مناقصه گزار شکایت کند .
ب- بانک مناقصه گزار مکلف است در مهلت پانزده روز کاری از تاریخ دریافت شکایت ، رسیدگی های لازم را به عمل آورده و در صورت وارد دانستن اعتراض ، مطابق مقررات مربوط اقدام نماید و در صورتی که شکایت را وارد تشخیص ندهد ، ظرف مهلت تعیین شده جوابیه لازم را به شاکی اعلام نماید.
ماده66 - اعضای کمیته یا کمیسیون فنی ،بازرگانی و مالی در مواقع ضروری به انتخاب مدیر عامل بانک انتخاب می گردند.
ماده67- در مواردی که انجام مناقصه براساس گزارش توجیهی بانک مناقصه گزار به تشخیص یک هیأت سه نفره مرکب از مقامات مذکور در ماده 68 این آیین نامه میسر نباشد ، می توان معامله را به طریق دیگری انجام داد و در این صورت هیأت ترک تشریفات مناقصه با رعایت صرفه وصلاح بانک ترتیب انجام این گونه معاملات را با رعایت سایر مقررات مربوط در هر مورد برای یک نوع کالا یا خدمت تعیین و اعلام خواهد نمود.
ماده68 - اعضای کمیسیون ترک تشریفات مناقصه شامل :
1- مدیر امور مهندسی و پشتیبانی بانک
2- نماینده فنی مدیر عامل بانک
3- مدير امور مالي(ذیحساب) بانک
تبصره 1 : جلسات با حضور سه نفراعضاي مربوطه رسميت دارد و كليه اعضاء مكلف به حضور درجلسات هيئت و ابراز نظر خود نسبت به گزارش توجيهي واحد اجرايي مربوط در مورد تقاضاي ترك مناقصه و همچنين نحوه انجام معامله مورد نظر هستند لكن تصميمات هيئت با راي اكثريت اعضاء معتبر خواهد بود.
تبصره 2- در اجرای ماده 67در صورتي كه مبلغ معامله بيش از دویست برابر معاملات كوچك باشد ، انجام معامله پس از تصويب کمیسیون ترک تشریفات و هیئت مدیره بانک وتایید هیاتی مرکب از رییس سازمان ووزیر امور اقتصادی و دارایی مجاز خواهد بود.
ماده69- مناقصه محدود به تشخیص مدیر عامل بانک به شرح زیر برگزار می شود:
الف- وجود فهرست های مناقصه گران صلاحیتدار معرفی شده توسط مراجع ذیصلاح دولتی
ب- وجود فهرست کوتاه مناقصه گران صلاحیتدار
در مناقصه محدود نیازی به انتشار آگهی نمی باشند
تبصره1-حداقل تعدادمناقصه گران در مناقصه محدود سه مناقصه گردر صورت نرسیدن بحد نصاب یکبارفرایند ارزیابی تجدیدمیشود وبار دوم باحداقل دومناقصه گر در غیراینصورت طبق جزء6 تبصره ماده 45 این آیین نامه خواهد بود. در هر صورت نحوه دعوت مناقصه گران طبق قانون برگزاری مناقصات خواهد بود.
تبصره2 - در مورد طرح های تملک دارایی ( ساختمانی و یا ساختمانی و تاسیساتی توام ) فهرست واجدین صلاحیت سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور(معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور)یا استان ملاک خواهد بود و در مناطقی که دسترسی به پیمانکاران مزبور وجود نداشته باشدبا تشخیص مدیر عامل بانک از پیمانکاران محلی با رعایت مقررات مربوطه استفاده خواهدشد.
ماده 70- تحویل مورد معامله به شرح زیر باید انجام شود:
الف ) در مورد معاملات جزئی بوسیله و مسئولیت انبار دار و یا تحویل گیرنده کالا برحسب مورد .
ب ) در مورد معاملات متوسط بوسیله و مسئولیت انبار دار و یا تحویل گیرنده کالا و نماینده قسمت تقاضا کننده .
ج ) در مورد معاملات عمده باستثنای امور ساختمانی و سایر امور فنی ، بوسیله و مسئولیت انباردار یا تحویل گیرنده کار و نماینده قسمت تقاضا کننده و نماینده مدیر عامل بانک صورت می گیرد.. در مورد امور ساختمانی ، راه سازی و بطور کلی امور فنی یک یا دو نفر متخصص فنی حسب مورد به انتخاب مدیر عامل بانک شرکت خواهند کرد.
تبصره : تحویل مورد معامله در موارد مندرج در بند ((ب)) و ((ج)) این ماده با تنظیم صورت مجلس باید انجام شود و پس از اینکه مسلم شد کالا یا کار دارای تمام مشخصات لازم می باشد، مراتب و مقدار آن در صورتمجلس ذکر و از طرف مسئولان با ذکر نام و نام خانوادگی و سمت و تاریخ باید امضاء گرفته شود. در بند «الف» گواهی تطبیق مشخصات و مقدار کالا یا کار بعهده انبار دار یا تحویل گیرنده می باشد.
ماده71– برای کالاهای تحویل شده در تمام موارد باید قبض انبار که دارای شماره مسلسل باشد صادر گردد و به امضاء انباردار برسد و در واردات دفتر انبار و کارت مربوطه ثبت و شماره ثبت دفتر انبار در روی قبض و کارت ذکر گردد و یک نسخه از رسید انبار نیز تحویل مدیر امور مالی بانک گردد
تبصره : در مواردی که کالا در خارج از انبار تحویل می گردد و به انبار وارد نمی شود، با در نظر گرفتن مفاد مواد 71و70 اقدام خواهد شد و تحویل گیرنده کالا بجای انباردار تکالیف مربوطه را انجام خواهد داد و رسید یا صورتمجلس مربوط حسب مورد مبنای صدور قبض انبار قرار می گیرد.
ماده 72 – در صورتیکه در شرایط معامله برای تحویل مورد معامله علاوه بر آنچه در مواد 71و70 تعیین شده تکالیف دیگری توسط مدیر عامل بانک پیش بینی شده باشد لازم الاجرا می باشد.
ماده73- در مواردیکه بین مسئولان تحویل مورد معامله مذکور در بندهای ب و ج ماده 70از لحاظ مشخصات و سایر مسائل مربوط به کار یا کالائی که باید تحویل گرفته شود اختلاف نظر باشد هر یک از مسئولان مذکور نظر خود را در صورتمجلس قید خواهد کرد و ترتیب انجام مورد معامله در مراکز از طرف بانک یا واحد اجرائی مناقصه گزار طبق جلب نظر افراد بصیر و مطلع تعیین خواهدشد.
ماده74– در خصوص مزایده ضمن رعایت ماده 47 موارد زیر لازم الاجرا است :
الف - در مورد معاملات جزئی مامور فروش مکلف است به داوطلبان مراجعه و پس از تحقیق کامل از بها با رعایت صرفه دولت معامله را انجام دهد و سند مربوط را با تعهد اینکه معامله با بیشترین بهای ممکن انجام شده است و با ذکر نام و نام خانوادگی و سمت و تاریخ امضاء کند.
ب - در مورد معاملات متوسط حراج به شرح زیر انجام خواهد شد:
1- اطلاعات کلی در مورد نوع و مشخصات و مقدار مورد معامله و روز و محل و ساعت حراج و سایر شرایطی که لازم باشد با آگهی در روزنامه و در صورت ضرورت به وسایل و طرق انتشاراتی دیگر از قبیل رادیو و تلویزیون و الصاق آگهی و سایت الکترونیکی در معابر به اطلاع عموم برسد.
2- مورد معامله باید قبلا توسط کارشناس منتخب مدیر عامل بانک ارزیابی شود و حراج از بهای تعیین شده شروع گردد و به خریداری که بالاترین بها را پیشنهاد کند واگذار شود و اگر حداقل قیمت ارزیابی شده داوطلب پیدا نشود مجددا باید ارزیابی گردد
ماده 75– در مورد معاملات عمده انتشار آگهی مزایده بشرح زیر بعمل می آید:
1- در آگهی مزایده شرایطی که طبق این آئین نامه برای آگهی مناقصه پیش بینی شده در صورتیکه با عمل مزایده منطبق باشد باید رعایت شود.
2- مقرراتی که در آیین نامه در مورد ترتیب تشکیل کمیسیون مناقصه و اتخاذ تصمیم در کمیسیون مذکور و اجرای تصمیم کمیسیون و انعقاد قرارداد و تحویل مورد معامله معین شده، در صورتیکه با عمل مزایده منطبق باشد باید اجرا شود.



فصل پنجم - تنظيم حساب و نظارت
ماده 76- اعمال نظارت مالی بر مخارج بانک و واحدهای اجرایی از نظر انطباق با این آیین نامه و سایر مقررات عمومی دولت و دستورالعملهای بانک توسط حسابرس،مدیر امور مالی(ذیحساب)،عامل ذیحساب پس از هزینه انجام می گیرد .
ماده 77- به منظور وحدت رویه در شناسایی عملیات مالی بانک ، کلیه واحدها مکلفند هزینه ها و عملیات مالی را روزانه در دفاتر رسمی بانک ( روزنامه و کل )و سیستم رایانه ای و حسابهای مربوط ثبت و منظور نمایند.

ماده78 – تامین اعتبار ضروری است و هر گاه بر اثر گواهی خلاف واقع مسئولین امور مالی و با دستور مقامات مجاز دینی اضافه بر اعتبارات بر ذمه واحد اجرایی تابعه ایجاد شود ، مقام متخلف طبق مقررات عمومی مورد تعقیب قرار خواهد گرفت.
ماده79– چنانچه مدیر امور مالی یا سایر واحدهای ذیربط بانک دستوری را خلاف مقررات تشخیص دهد مکلف است مراتب را کتبأ با ذکر مورد به مقام صادر کننده دستور گزارش نماید در صورتی که صادر کننده دستور مربوط اجرای دستور صادره را بخواهد کتبأ باید دستور مجدد با قید عبارت «به مسئولیت اینجانب»صادر نماید. در این صورت مدیر امور مالی یا سایر واحدهای ذیربط مکلف به اجرای دستور بوده و حداکثر طی سه روز چگونگی امر را به طور مشروح به اداره بازرسیکل و حسابرس بانک گزارش نماید . حسابرس بانک در زمان رسیدگی به حسابها پس از بررسی گزارش مدیر امور مالی مراتب را با اظهار نظر صریح باید در گزارش خود منعکس و هیات مدیره را نسبت به موضوع مطلع سازد.
تبصره : در صورتی که رئیس یا مسئول امور مالی واحداجرایی تشخیص دهد که پرداخت وجهی مخا لف مقررات است مراتب را کتبا به رئیس واحد اجرائی اعلام می کند. هر گاه رئیس واحد اجرایی مسئولیت امر را کتبا به عهده بگیرد رئیس و مسئول امور مالی واحد اجرائی مکلف است نسبت به پرداخت وجه اقدام و موضوع را کتبا به مدیرامور مالی بانک گزارش دهد.


فصل ششم – اموال ، ماشين آلات و تجهيزات
ماده 80- كليه اموالي كه توسط بانک خريداري و يا به هر طريق قانوني ديگر به تملك بانک درآمده يا درمي‌آيد اموال بانک محسوب مي‌شود و تابع مفاد اين دستور العمل مي‌باشد.
تبصره- تعاريف اموال منقول و غير منقول موضوع اين دستورالعمل تابع تعاريف مذكور در قانون مدني خواهد بود.
ماده 81- اموال منقول و غير منقول كه از طرف دستگاه‌هاي دولتي و غير دولتي به صورت موقت در اختيار بانک قرار گرفته يا مي‌گيرد از نظر اين دستورالعمل اموال اماني محسوب مي‌شود.
ماده 82- مسئوليت حفظ و حراست اموال به عهده واحدهای استفاده کننده و نگهداري حساب آن‌ها به عهده حسابداری است.
ماده 83- اموال منقول موضوع اين دستورالعمل به سه دسته تقسيم مي‌شود:
الف)- اموال مصرفي: اموالي هستند كه بر اثر استفاده تغيير وضعيت داده يا كلاً از بين مي‌روند.
ب)- اموال غير مصرفي: اموالي هستند كه بدون تغيير محسوس و از دست دادن مشخصات اصلي بتوان آن‌ها را به طور مكرر مورد استفاده قرار داد.
ج)- اموال در حكم مصرفي: اموالي هستند كه ظاهراً با اموال غير مصرفي مشابهت داشته لكن به لحاظ طبع و ماهيت و يا قلت ارزش آن‌ها تنظيم حساب به صورت حساب اموال غير مصرفي براي آن‌ها ضرورت ندارد.
ماده 84- اموال رسيده شامل اموالي است كه تحت ابواب جمعي حسابداری واحدها( امين اموال) قرار مي‌گيرد، و اموال فرستاده شامل كليه اموالي است كه طبق مقررات اين دستورالعمل به نحوي از انحاء از ابواب جمعي حسابداری واحدها (امين اموال) خارج و دستور حذف آن صادر شده باشد.
ماده 85- با تصويب هیات مدیره بانک مي‌توان اموال منقول غيرمصرفي را به طور اماني در اختيار موسسات و نهادهاي عمومي قرار داد. ضوابط نگهداري، استفاده و چگونگي استرداد اموال واگذاري به تصويب هیات مدیره بانک خواهد رسيد.
ماده 86- اموال منقول بانک در صورتي كه مازاد بر نياز يا اسقاطي باشد، به استناد ماده 74. آيين‌نامه مالي و معاملاتي بانک قابل فروش يا تبديل به احسن مي‌باشد. درآمد حاصله به حساب درآمد بانک منظور مي‌شود.
ماده 87- انتقال اموال از ابواب جمعي يك حسابداری واحدها( امين اموال)به ابواب جمعي حسابداری واحدها( امين اموال)دیگر با صدور سند انتقال انجام خواهد شد و مراتب جهت انعکاس در دفاتر اموال به واحد امور مالي نيز اعلام مي‌گردد.
ماده 88- خروج اموال بايستي با رعايت مقررات اين دستورالعمل و با مجوز مقام مجاز و با صدور پروانه خروج، شامل مشخصات كامل اموال و تعيين واحد گيرنده به امضاي حسابداری واحدها( امين اموال)و رئيس اداره ذيربط انجام پذيرد. پروانه‌هاي مذكور بايد در دفاتري كه به همين منظور تهيه شده است ثبت گردد.

ماده 89- حساب تمام اموال غیر منقول و منقول غیر مصرفی در دفاتر اموال نگهداري مي‌شود. ذیحساب و عامل ذیحساب مكلفند تغييرات فهرست اموال مذكوررا به طور مستمر در دفاتر مرتبط اعمال نمايند.

ماده 90- واحد های ذیربط مکلفند به منظور نظارت موثر بر اموال غیر منقول و منقول غیر مصرفی و تمركز حساب آن‌ها، حسن اجراي مفاد آيين‌نامه مالي و معاملاتي و همچنين ايجاد هماهنگي و وحدت رويه اقدامات زير را انجام دهد.
الف- در اجراي دستورالعمل‌هاي مربوط به اموال غیر منقول و منقول غیر مصرفی از فرم‌هاي اموال، ضوابط و روش‌هاي روز آمد مصوب هیات مدیره بانک استفاده نمايد و تا زمان تدوين و تهيه فرم‌ها و روش‌هاي موردنظر، از سيستم موجود استفاده كند.
ب- اقدام لازم توسط اداره حسابداریکل در مورد دريافت صورت‌حساب‌هاي اموال و رسيدگي به آن‌ها و ثبت مشخصات كامل آن‌ها در دفاتر مربوط و یا سیستم نرم افزاری.
ج- اعزام مامور به منظور رسيدگي به موجودي و حساب‌هاي اموال و نحوه اجراي مقررات مربوط در مواقع لزوم، و همچنین حسب درخواست واحدهاي ذيربط توسط بازرسیکل و حسابرسی.
ماده 91- كليه دفاتر حساب اموال (سیستم نرم افزاری) و دفاتر ثبت پروانه‌هاي خروجي بايد قبل از ثبت مشخصات اموال، به طور مسلسل شماره‌گذاري و پلمپ (قفل نرم افزاری) شود و در اولين صفحه هر دفتر تعداد صفحات آن و نام واحد مربوط قيد شود و مراتب با درج نام و نام‌خانوادگي و تاريخ به امضاء‌ عامل ذیحساب و يا فرد مجاز از طرف وي و امين اموال مربوط رسيده و به مهر حسابداری ممهور گردد.
ماده 92- حفظ و حراست و نگهداري حساب اموالي كه براي مصرف خاص از طرف اشخاص به بانک اهداء شده يا مي‌شود ضمن رعايت نظر اهداء‌كنندگان اموال، مشمول اين مقررات خواهد بود.
ماده 93- اداره حقوقی مكلف است در صورت سرقت، مفقود شدن و يا از بين رفتن اموال ناشي از سرقت،‌ آتش‌سوزي و يا هر علت ديگر و همچنين در موارد تسامح در حفظ و نگهداري اموال غیر منقول و منقول غیر مصرفی و استفاده غير مجاز از اموال مذكور نسبت به اعلام موضوع، حسب مورد به مراجع ذيصلاح و پيگيري امر تا حصول نتيجه نهايي، اقدام به عمل آورد.
ماده 94- اموال مسروقه، مفقود و يا از بين رفته در موارد زير از دفاتر مربوط حذف خواهد شد.
الف- در صورت دستگيري سارق و بدست نيامدن مورد سرقت پس از طي مراحل نهايي رسيدگي به موضوع در مراجع صلاحيتدار.
ب- در صورت پيدا نشدن اموال مفقوده، سارق يا اموال سرقت شده و اعلام بي‌گناهي و عدم سوء نيت متصديان امر توسط حراست و بازرسیکل و حسابرسی
تبصره 1- هرگاه مال سرقت شده يا مفقود شده بعد از حذف از دفاتر پيدا و مسترد شود بايد مانند اموال رسيده دوباره در دفاتر مربوط ثبت گردد.
تبصره 2- در مواردي كه اموال اموال غیر منقول و منقول غیر مصرفی بر اثر حوادث ناگهاني از قبيل سيل، زلزله، جنگ يا حوادث مشابه از بين برود، با تصويب هیات مدیره و تنظيم صورتجلسه اموال مذكور از دفاتر اموال حذف خواهد شد.
ماده 95- اموال منقولي كه با توجه به اهداف بانک. به منظور كمك يا اعانه و يا جهت اهداء از محل اعتبارات مربوط خريداري مي‌شود از لحاظ واگذاري به دريافت‌كنندگان كمك و يا اهداء، مشمول مقررات اين دستورالعمل نمي‌باشد و تابع ضوابط و مقررات مربوط به خود خواهد بود.
ماده 96- كليه كالاهاي وارده به انبار بانک از جمله كالاي موضوع ماده 95 اين دستورالعمل تا زماني كه در انبار نگهداري مي‌شوند مشخصات آن‌ها صرفاً در دفاتر انبار ثبت خواهد شد و ضرورتي به الصاق برچسب و نگهداري حساب اموال نخواهد داشت.
ماده97 – بانک می تواند اموال( منقول و غیر منقول) و لوازم مازاد بر احتیاج و اثاث فرسوده خود را به تشخیص و تایید دو نفر از کارشناسان منتخب مدیر عامل بانک به موسسات دولتی ، فرهنگی یا خیریه به نحو مقتضی اهدا نماید و یا به فروش برساند (به استثنای اموالی که جز نفائس علمی یا آثار و بناهای تاریخی است) و اگر فاسد شده باشد ، معدوم نماید و آثار آن را در حسابها شناسایی نماید. عواید حاصل از فروش یا تهاتر اموال مزبور به حساب درآمد اختصاصی بانک منظور خواهد شد و همچنین دریافت هر گونه اموال، ماشین آلات و تجهیزات ( اعم از منقول و غیر منقول ) از سایر وزارتخانه ها یا موسسات و نهادها ( دولتی و غیر دولتی ) و افراد حقیقی یا حقوقی بلامانع بوده و پس از ارزیابی کارشناس رسمی به حساب دارایی های بانک منظور و ثبت خواهد شد.
ماده98– کلیه دارائی ها و اموال ، ماشین آلات و تجهیزات بانک دارای شناسنامه ای می باشند که نشان دهنده قیمت تمام شده تاریخی ، عمر مفید ، نرخ استهلاک ، روش محاسبه استهلاک ، استهلاک انباشته ، ارزش دفتری ، ارزش اسقاط ، محل استقرار ، شماره سند حسابداری خرید، محل تامین اعتبار، محل خرید، دوره گارانتی است ،ثبت دفاتر رسمی بانک مبنای تکمیل اطلاعات این شناسنامه خواهدبود.
ماده99- مسئولیت حفظ اموال منقول وغیرمنقول که در اختیار واحدهای اجرایی بانک است به عهده مسئولین واحدها است نگهداری حساب ریالی و مقداری اموال نیز به عهده حسابداری بانک است.

فصل هفتم – ساير موارد
ماده100 – اختلاف ناشی از معاملات موضوع این آیین نامه که بین طرفین معامله ایجاد می شود در کمیسیونی مرکب از حداقل سه نفر که از طرف مدیر عامل بانک تعیین خواهد شد بعلاوه ذیحسابی مطرح می گردد و تصمیم حداکثر افراد کمیسیون لازم الاجرا است.
ماده 101 – دریافت ضمانتنامه بانکی یا اسناد خزانه یا اوراق قرضه دولتی ،سفته و یا هر یک از انواع تضمینات مصوب هیئت وزیران مورد عمل سایر دستگاه ها ، به عنوان سپرده شرکت در مناقصه یا مزایده و یا حسن انجام معامله بلامانع می باشد مشروط بر اینکه متعهد تضمینات بانک ....... نباشد و درهر صورت به تشخیص هیئت مدیره بانک درهرزمان قابل تبدیل به یکدیگر خواهدبود.
ماده 102 - حقوقی که بر اثر تخلف از شرایط مندرج در قراردادها برای بانک ایجاد می شود جز در مورد احکام قطعی محاکم دادگستری که لازم الاجرا خواهدبود کلا یا بعضا قابل بخشودن نیست مگر به موجب مقررات و بخشنامه های ادارات ذیربط
ماده 103- مطالبات بانک از اشخاصی که به موجب احکام و اسناد لازم الاجرا به مرحله قطعیت رسیده است بر طبق مقررات اجرایی قانون اجرای احکام و آیین نامه اجرای اسناد رسمی قابل وصول خواهدبود.
ماده 104- تقسیط بدهی اشخاص به بانک و یا دادن مهلت به بدهکاران مزبور و نیز بخشودن جریمه های نقدی ناشی از استنکاف و یا عدم پرداخت به موقع بدهی به موجب دستور العملی است که توسط بانک تهیه و پس از تصویب هیات مدیره به مورد اجرا گذارده می شود.
ماده 105- اعضا هیئت مدیره بانک و وابستگان درجه اول ایشان ( همسران ، فرزندان ، والدین ، خواهر، برادر) اجازه معامله با بانک را نداشته و در صورت وجود این گونه معاملات ، لازم است صورت مقداری و ریالی آن را با ذکر دلائل به هیئت مدیره گزارش گردد .
ماده 106- نقصان و تفريط حاصل در ابواب جمعي امور مالي اعم از نقدي و يا جنسي و اوراقي كه در حكم وجه نقد است با اعلام واحد مربوط و با نظر كميته مالي منتخب هيأت مدیرهء از محل اعتباري كه به تصویب هیات مدیره بانک میرسد منظور مي شود، تأمين مي‌گردد. اين اقدام مانع از تعقيب قانوني مسئولان امر نخواهد بود.
تبصره: وجوهي كه بر اثر تعقيب مسئولان امر از اين بابت وصول مي‌شود به حساب درآمد بانک منظور مي‌گردد.
ماده 107- بانک می تواند در موارد خاص ناشی از کسر مدارک ، سرقت ، آتش سوزی و ساير حوادث که دسترسی به اصل اسناد و مدارک اثبات کننده خرج در حسابها ميسر نباشد به تشخيص کميته ای مرکب از 3 نفر به انتخاب رئيس واحد بانک موضوع را براساس قرائن وشواهد موجود بررسی و درصورت صلاحديد با تنظيم صورتمجلس پس از تصويب هيات مدیره به هزينه قطعی منظور و درصورتهای مالی اعمال و تسويه گردد.

ماده 108- در مواردی که در تفسیر این آیین نامه اختلاف نظر وجود داشته باشد مرجع تعیین کننده مدیر امور مالی و ذیحسابی و مدیرحقوقی خواهدبود. این آیین نامه در 108 ماده و36 تبصره ذیل شماره.......................مورخ....../......../..... به تصویب هیئت مدیره ی بانک ....... رسیده است وجهت اجرا ابلاغ می گردد.






مدیریت امور مالی