اصول و مبانی نظارت و كنترل داخلي

The convention of the modern patterns in supervision of facilities and internal inspection of banks

همايش الگوهاي نوين درنظارت برتسهيلات و بازرسي داخلي بانكها








Supervision & Internal Control Basics


اصول و مبانی نظارت و كنترل داخلي








Author : Abbas Shorani

Translator : Mahnaz Akbarpour


نویسنده : عباس شورانی
مترجم : مهناز اکبرپور


مايش الگوهاي نوين درنظارت برتسهيلات و بازرسي داخلي بانكها

The convention of the modern patterns in supervision of facilities and internal inspection of banks


عنوان مقاله :
اصول و مبانی نظارت و كنترل داخلي
عباس شوراني
ليسانس حسابداري
مسئول اداره بازرسي كل وحسابرسي و امور پيگيري و مبارزه با پولشويي بانك سپه

Title of article :
Supervision And Internal Control Basics
Abbas Shorani
Bachelor's degree of accountant

Head of General Inspection and Auditing department & Director of money Laundering prevention division



چكيده :
به دنبال توسعه نهادهاي مدني و افزايش تاثير عملكرد سازمان هاي فرهنگي ، اجتماعي ، اقتصادي و سياسي برتداوم بقاي جوامع ، مقوله مراقبت ونظارت برفعاليت هاي گوناگون سازمان هاي اجتماعي مورد توجه انديشمندان و عقلاي جوامع انساني قرارگرفته كه با ملاحظه تاثير آموزه هاي ديني و تاريخي، درشرايط كنوني بحث نظارت وكنترل داخلي درهمه جوامع نهادينه و مورد پذيرش عموم قرارگرفته است.

Summary

According to development of the civil organizations and increasing the effectiveness of functions the cultural , social , economical and political organizations based on continuing of existence of society the subject of " supervision " on different activities of the social organizations is very important to philosophers . If we consider the effect of the religious and historical training in nowadays , we will believe that the supervision and internal control should be accepted by all people .




صاحب نظران درعلم مديريت ،‌نظارت را به مفهوم فراهم سازي اطلاعات جهت اثربخشي مديريت و به عنوان يكي از وظايف مهم مديرتلقي و آن را به دو نوع نظارت آشكار و پنهان تقسيم نموده و تحقق آن را منوط به تدوين مراحل چهارگانه زير مي دانند:
تعيين شاخص ها و موازين
جمع آوري اطلاعات و آمار و اندازه گيري عملكرد
مقايسه عملكرد با موازين و تعيين انحرافات
اقدامات اصلاحي

Professors in management science have defined the supervision in concept of providing the information in order to effectiveness of management and consider it as one of the main duty of manager , also they have divided it into types ; the apparent supervision and the hidden supervision , and achieving it depends on the providing the following four steps :


- To determine standards and criteria
- To collect the information , statistics and measure the function
- To compare the function with criteria and determine deviations
- To amend actions

براين اساس مديران مي توانند براي كسب اطمينان از برقراري ابزارهاي نظارتي به كار گرفته شده روش هاي زير را نيز به كارگيرند:
· بازرسي
· حسابرسي
· بازبيني
· مشاهده عيني
· مكاتبه
· پرس وجو
· سيستماتيك

On this base, directors in order to ensure the used supervisory tools , can apply the following approaches :
- Inspections
- Auditing
- Examination
- Observation
- Correspondence
- Inquiry
- Systematic


از همين رو است كه هدف از نظارت را اطمينان از حسن اجراي امور و اجراي صحيح قوانين دانسته و در نهايت تحقق آن را بايد موجب :
افزايش كارآيي و اثربخشي عمليات واحدها
ايجاد جريان دائمي ، شفاف و به موقع از كليه اطلاعات مالي و مديريتي
تطبيق رويه ها و عمليات با مقررات و قوانين
كاهش كجروي ها و تخلفات دانست.


Thereupon , purpose of the supervision is to ensure that regulations are conducted appropriately and it causes to following results :

- Increasing the efficiency and effectiveness of function units
- Setting the continuing process , obviously and timely from all financial and managing information
- Compliance procedures and functions with rules and regulations
- Decreasing mistakes and infractions


بنابراين با نگاه به اين مقدمات و توجه به تجربيات حاصله درطول روند فعاليت اركان نظارتي شبكه بانكي و بهره گيري از تحقيقات علمي انجام گرفته پيرامون ميزان آسيب پذيري ونقاط آسيب پذير نظام بانكي و اهميت لحاظ جوانب بازدارندگي و درمان در شيوه هاي نظارتي، مي توان پيشنهادات زير را براي تقويت نظارت و كاهش تخلفات درسطح شبكه بانكي كشور مطرح نمود:
1- تشكيل كميته عالي نظارت با رياست يكي از معاونين وزير امور اقتصادي و دارايي و نمايندگي از ديوان محاسبات ، سازمان حسابرسي و سازمان بازرسي كل كشور و بالاترين مقام نظارتي دستگاه.

Thereupon , according to the above summary and the experiences during the procedure of action in the basics of supervisory banking network and learning from the scientific researches conducted on the range of damaged items in the banking system and treatment in the supervisory approaches, we can strengthen the supervision and decreasing of infractions in the bank and we have provided the following suggestions :

1- Establish immediately the supreme committee of supervision with responsibility of one of assistants of minister of economy and finance affairs and delegates of supreme audit court , auditing organization and general inspection of organization and superior position of the supervisory organization .







2- ارتقاي جايگاه اداري سازمان نظارتي بانكها به عالي ترين رده سازماني بعد از هيات مديره و زيرنظر مستقيم مديرعامل.

2-Promoting the formal position of the banking supervisory organization to the supreme level of organization after board of directors and direct control of senior management .


3- بهره گيري از ابزارها و امكانات روز براي اجراي سياستهاي كنترلي

3- Using tools and the updating facilities to conduct policies of control

4- ايجاد تناسب درنيروي انساني ركن كنترلي با مسئوليت ها و اندازه سازمان

4 – Setting the relationship in staffs with responsibilities and the size of organization

5- ايجاد نظارت و كنترل داخلي يكپارچه (مطابق اصول كميته نظارت بانكي بال)

5 – Setting the supervision and integrated internal control ( comply with principles of Basel Committee )


6- تدوين ابزارهاي كنترل داخلي درهنگام طراحي خدمات و فرآيندهاي بانكي نوين با استفاده از امكانات كارشناسي واحدهاي نظارتي

6 – Providing tools of internal control during service design and processes of the modern banking by use of facilities of professional supervisory units

7- تمركز زدايي وكاهش فاصله عملياتي محل كنترل كننده با واحد كنترل شونده

7 – To decentralize and decrease the distance of operational place of controller with control unit

8- ايجاد دوره هاي آموزشي كاربردي براي رده هاي سازماني بازرسان وحسابرسان

8 – Setting the practical training courses for levels of inspectors and auditors of organization

9- تقويت اخلاق و روحيه اسلامي و ملي بازرسان

9 – Strengthening the moral and Islamic and National spirit of inspectors

10- استقلال مديريت ناظر برواحدهاي كنترل داخلي ونظارت

10 – To manage independently on internal control and supervision units

11- ايجاد بانك اطلاعات داخلي وبين بانكي

11 – Setting the bank of internal information and inter banking


12- طرح ميثاق سلامت (طرح اخذ سوگند از كاركنان ومشتريان داير بر مراعات اصول قانوني در روابط با سازمان)

12 – The health joint plan ( getting swearing plan from staffs and customers based on legal principals in the relationship with organization )

13- تقويت بنيه سازماني بانك ها براي پيشگيري از پول شويي

13 – To strengthen the base of the organizational banks in order to prevent the anti-money laundering

14- تقويت انگيزه شغلي كاركنان

14 - To strengthen working motivation in staffs

15- برون سپاري بخش هايي از امور به بخش خصوصي

15 - To privatize some parts of affairs to private part









ردیف
موضوع
صفحه
1
پیش درآمد مولف Preamble of author

8
2
مقدمه Introduction
9
3
نظارت از نظر لغوی و اصطلاح Terminology of Supervision
17
4
ضرورت و اهمیت نظارت Significance of supervision
18
5
نظارت از نظر رهبران و پیشوایان دینی Supervision in aspect of religious leaders
22
6
حدود نظارت
Supervision Scope of
27
7
انواع نظارت Kinds of supervision
30
8
روشهای نظارت Approaches of Supervision
36
9
ابزارهای نظارتی Supervisory tools
38
10
فرآیند نظارت و کنترل
Procedures of supervision and control
38
11
وظایف و اهداف
Responsibilities and Purposes
45
12
موانع تاثیر نظارت Obstacles of Supervision Effect
46
13
عوامل موثر بر تخلفات و انحرافات
Factors effecting wrongdoings and deviations
53
14
آثار و نتایج حاصل از ضعف کنترل و نظارت Effects and results of weakness of control and supervision
56
15
نظارت در بانک ها Supervision in banks
56
16
آسیب شناسی بانکی
Banking Mistakes Identification
57
17
راهکارهای مطرح شده برای تقویت نظارت به منظور کاهش تخلفات
Solutions mentioned for strengthening the supervision to reduce deviations
59
18
چگونگی تصویب و اجرای راهکارهای پیشنهادی
How to approve and conduct solutions of suggestions
61
19
منابع و مآخذ Reference materials
65
20

فهرست لغات Vocabulary

66


«نرفع درجات من نشاء و فوق كل ذي علم عليم»


پیش درآمد مولف:

با نام و ياد خداوند متعال و با استعانت از ذات اقدس حق، اين مجموعه در اداره بازرسي كل و حسابرسي بانك سپه به همت و تلاش همكاران پس از فراز و نشيب هاي فراوان، سرانجام تهيه و اكنون تقديم حضور مي گردد.
اين مجلد در خصوص فرآيند و روشهاي كنترل و نظارت در سيستم هاي اداري و عملياتي بخصوص بانك ها به بحث پرداخته است.
شايان ذكر است پژوهشي كه هم اكنون در اختيار خوانندگان محترم است، سابقاً توسط اساتيد فن مطالعه شده و برخي از مطالب آن مورد بازبيني قرار گرفته و در ارائه قسمتی از مطالب به کلیات بسنده شده است. مع الوصف به لحاظ اينكه بيم آن مي رود كماكان موارد ناملموس يا مغاير با اصول و قوانين جاريه اين پژوهش را از گزند انتقادات در امان نگذارد، از صاحبان نظران، اساتيد و دوستان صميمانه تقاضا دارد تا نظرات خود را به آدرس الكترونيكي Shorani@banksepah.ir ارسال و ما را در تكميل اين مهم ياري رسانند.

با تشكر
تیرماه 1386
عباس شوراني


Preamble of author

In the name of God , this study has been provided for you after serious efforts of all my colleagues in the General Inspection and Auditing department of Bank Sepah of Iran .It discusses about procedures and the control and supervision approaches in departmental and functional systems specially banks . Meanwhile, this study was read by academics previously and some of its materials were revised, however it is provided with the common materials.
It is possible that there are some mistakes or inconsistent with principles and the current regulations , kindly I request academics , professors and friends to send their comments and suggestions to my electronic address :
Shorani@banksepah.ir
and assist me in this regard .

Thanks,
July, 2007
Abbas Shorani




مقدمه :

با مطالعه تاریخ قبل از اسلام ، اسلام و قرون معاصر میتوان به اهمیت نظارت پی برد و میتوان ادعا نمود که نظارت ریشه در تاریخ کشور ایران دارد.
در ایران باستان وقتی به سنگ وگل نوشته های دوران هخامنشی بالاخص وصیت نامه کوروش نگاه می کنیم می بینیم در زمان کوروش برای اخذ مالیات و یا چگونگی برخورد با مردم و تامین مایحتاج اولیه مردم و همچنین پیش بینی نیاز عموم در دوران جنگ به افرادی ماموریت داده شد تا بطور مستمر به موارد اشاره شده نظارت داشته و آنها وظیفه داشتند در زمینه های فوق گزارش نمایند.

Introduction

Studying the pre-history of Islam, Islam and the contemporary era, we can realize the importance of supervision and claim that it has deep roots in Iran history as well.
In ancient Iran, when we look upon the carves written on the rocks in Hakhamaneshi periods especially Kouroush's will we can understand there were some people assigned constantly to observe and write reports for the tax collections or dealing with the people's affairs and needs or predictions for the general requirements during the wars.



در دوران داریوش زمانی که قانون اساسی کشور را تدوین کرده بود شورایی تحت عنوان شورای نظارت که متشکل از دادرسان خانواده شاهنشاهی و موبدان بودند را بمنظور اجرای قانون اساسی ایجاد نمود که این شورا گزارشهایی را که از شهربانان و ایالتهای امپراتوری اخذ میکرد به اطلاع پادشاه میرساندند.


During the Daryoush's era when the country constitutions were established there was an assembly called the supervision assembly including legal authorities for the royalty families and Mobedan to execute the laws. Their duties were to inform the received reports from the Shahrbanan and States to the king.





در دوره اسلامی با مراجعه به نامه های حضرت امیر و قرآن کریم میتوان به مواردی اشاره داشت که دلالت بر اهمیت نظارت دارد.
قسمتي از عهدنامه مكتوب حضرت امير(ع) براى مالك اشتر نَخَعى ـ رحمه اللّه ـ زمانى كه او را به امارت مصر و مناطق تابعه آن انتخاب نمود:

In the Islamic era, reading the Imam Ali and Quran, we can see that there are some evidences referring to the importance of the supervision.
This is a piece of written Ahdnameh by Imam Ali to Malek Ashtar Nakhaee when he was appointed for the governor of the Egypt .
In the history of Islam , there are letters of Imam Ali and the Holy Quran that refer to the significance of supervision . Some of the letters of Imam Ali to Maalik al- Ashtar as the governor of Egypt is as follow :


ثُمَّ انْظُرْ فى اُمُورِ عُمّالِكَ، فَاسْتَعْمِلْهُمُ اخْتِباراً، وَ لاتُوَلِّهِمْ مُحاباةً وَ اَثَرَةً، فَاِنَّهُما جِماعٌ مِنْ شُعَبِ الْجَوْرِ و الْخِيانَةِ. َ تَوَخَّ مِنْهُمْ اَهْلَ التَّجْرِبَةِ وَ الْحَياءِ، مِنْ اَهْلِ الْبُيُوتاتِ الصّالِحَةِ و وَ الْقَدَمِ فِى الاِْسْلامِ الْمُتَقَدِّمَةِ، فَاِنَّهُمْ اَكْرَمُ اَخْلاقاً، وَ اَصَحُّ اَعْراضاً، وَ اَقَلُّ فِى الْمَطامِعِ اِشْرافاً، وَ اَبْلَغُ فى عَواقِبِ الاُْمُورِ نَظَراً.

سپس درامور كارگزاران حكومتت دقت كن و آنان را پس از آزمايش به كار گير*، از راه هوا وهوس و خودرأيى* آنان را به كارگردانى مگمار، زيرا هوا و هوس و خودرأيى جامع همه شعبه هاى ستم و خيانت است .از عمّال حكومت كسانى را انتخاب كن كه اهل تجربه و حياءاند*، و از خانواده هاى شايسته* و در اسلام پيش قدم *ترند، چرا كه اخلاق آنان كريمانه تر*، و خانواده ايشان سالم تر*، و مردمى كم طمع تر*، و در ارزيابى عواقب امور دقيق ترند.

Then consider affairs of your officials .Regarding their positions , appoint each to his post after testing , not out of carelessness or self – interest and favoritism . Otherwise , grounds for tyranny and dishonesty would be established . Among them , select those who are qualified and dignified , descendants of virtuous families who had been pioneers in Islam and who are of high manners , nobler , and chaste and who would invariably have in mind the end of their deeds rather than being victimized by greed and immediate gains .

ثُمَّ اَسْبِغْ عَلَيْهِمُ الاَْرْزاقَ، فَاِنَّ ذلِكَ قُوَّةٌ لَهُمْ عَلَى اسْتِصْلاحِ اَنْفُسِهِمْ، وَ غِنًى لَهُمْ عَنْ تَناوُلِ ما تَحْتَ اَيْديهِمْ، وَ حُجَّةٌ عَلَيْهِمْ اِنْ خالَفُوا اَمْرَكَ اَوْ ثَلَمُوا اَمانَتَكَ. ثُمَّ تَفَقَّدْ اَعْمالَهُمْ، وَابْعَثِ الْعُيُونَ مِنْ اَهْلِ الصِّدْقِ وَ الْوَفاءِ عَلَيْهِمْ، فَاِنَّ تَعاهُدَكَ فِى السِّرِّ لاُِمُورِهِمْ حَدْوَةٌ لَهُمْ عَلَى اسْتِعْمالِ الاَْمانَةِ وَ الرِّفْقِ بِالرَّعِيَّةِ.

سپس جيره آنان را فراوان ده*، زيرا اين برنامه براى آنان در اصلاح وجودشان قوّت است، و ازخيانت درآنچه زيردست آنان مى باشد بى نيازكننده است، و اگر از فرمانت سر برتابند و يا در امانت خيانت كنند بر آنان حجّت است. به كارهايشان رسيدگى كن، و جاسوسانى از اهل راستى** و وفا بر آنان بگمار، زيرا بازرسى پنهانى تو از كارهاى آنان سبب امانتدارى ايشان و مداراى با رعيّت است.

Also , allow them an abundance of livelihood , as this would enable them to mature themselves , keep them from misappropriating what they have at their disposal ( the public property or funds of the Moslems entrusted to them ) and would constitute an argument against their possible dishonesty or disobedience admitting of no excuse . In addition , keep checking their activities by appointing honest and faithful but disguised inspectors; for your secret supervision of their performance would be a motivation for their trustworthiness as well as their fair treatment of the people .


ثُمَّ اُمُورٌ مِنْ اُمُورِكَ لابُدَّ لَكَ مِنْ مُباشَرَتِها. مِنْها اِجابَةُ عُمّالِكَ بِما يَعْيى عَنْهُ كُتّابُكَ.
قسمتى از امور است كه بايد خودت*** به انجام آنها برخيزى، از جمله پاسخ دادن به كارگزاران دولت آنجا كه منشيانت از پاسخ گويى ناتوانند.
Also there are certain matters that inevitably call for your own direct action . A case in point is replying to the executives when it is not within powers of your secretaries .

همچنین آن حضرت طی نامه ای به منذربن جارود عبدی كه او را در بعضى نواحى به كار گمارد و او در امانت كارگزاريش خيانت كرد چنین می نویسد:

فَاِذا اَنْتَ فيما رُقِّىَ اِلَىَّ عَنْكَ لا تَدَعُ لِهَواكَ انْقِياداً، وَ لاتُبْقى لاِخِرَتِكَ عَتاداً، تَعْمُرُ دُنْياكَ بِخَرابِ آخِرَتِكَ، وَ تَصِلُ عَشيرَتَكَ بِقَطيعَةِ دينِكَ.
پس ناگاه به من خبر رسيد كه از فرمانبرداري هوايت دست برنمي داري و ذخيره اي براي آخرتت نمي گذاري ، دنياي خود را آبادان مي كني با ويران كردن آخرتت و با خويشاوندان مي پيوندي به قيمت بريدن از دينت.


Imam Ali (a) had entrusted to Munzir bin Jarud Abdi something which he misappropriated. Thereupon Imam Ali (a) wrote the following letter to Him :
But all of a sudden I received about you news which confirms the fact that you do not check and control your inordinate desires, that you do not attach any importance to your life after death and you want to adorn and beautify you life at the cost of your salvation and that you are forsaking your religion to provide for your relatives .

وقتى به آن حضرت خبر رسيد معاويه به زياد بن ابیه (که در آن زمان حاکم فارس بود) نامه نوشته و مى خواهد او را با ملحق كردن به نسب خود بفريبد خطاب به او چنین نوشت:

When Mu'awiya came to power, he started corresponding secretly with Ziyad, inviting him to leave the side of Imam Ali (a) and to join him, offering him the bribe of being declared the son of Abu Sufyan. When Imam Ali (a) came to know of these secret messages he wrote the following letter to Ziyad :


وَ قَدْ عَرَفْتُ اَنَّ مُعاوِيَةَ كَتَبَ اِلَيْكَ يَسْتَزِلُّ لُبَّكَ، وَ يَسْتَفِلُّ غَرْبَكَ، فَاحْذَرْهُ، فَاِنَّما هُوَ الشَّيْطانُ.
آگاه شدم كه معاويه به تو نامه نوشته، مي خواهد خردت را به لغزش كشاند و در زيركي تو رخنه كند . پس از او بر حذر باش چه او شيطان است.

I am given to understand that Mu'awiya has been corresponding with you. Beware, he wants to make a fool of you, to blunt your intelligence and to harm your self-respect. Remember that it is Satan which will attack an imprudent and incautious Muslim from behind and from right and left so that finding him unwary and unwatchful, it may overpower him and may enslave his reasoning.


از نامه هاى آن حضرت است به يكى از كارگزارانش:
فَقَدْ بَلَغَنى عَنْكَ اَمْرٌ اِنْ كُنْتَ فَعَلْتَهُ فَقَدْ اَسْخَطْتَ رَبَّكَ، وَ عَصَيْتَ اِمامَكَ، وَ اَخْزَيْتَ اَمانَتَكَ.
از تو به من خبر رسيده است.**** اگر چنان كرده باشي پروردگارت را به خشم آورده اي و امام و پيشواي خود را نافرماني نموده و امانت خود را خوار گردانيده اي.

Also , he wrote a letter to the one of his governors :
I have been given to understand that you have taken possession of State-lands and that you have not only brought them under personal use but you have misappropriated State treasury also.

علاوه بر اين، آن حضرت واليان خود را سفارش مي كرد كه بر كارگزاران خود ناظران امين و درستكار برگزينند تا فعاليت ايشان را زير نظر داشته باشند:

ثُمَّ لاتَدَعْ مَعَ ذلِكَ تَفَقَّدَ اعْمالِهُم وَ بعْثَه العُيون عَلَيْهِمْ مِنْ اَهْلِ الاَمانَهِ وَ الصِّدْقِ فَاِنْ ذلِكَ يَزيدُهُمْ جِدّاً في العِمارَهَ و رفِقاً في الرَّعيَّهِ وَ كَفَّا عَنِ الظُّلمِ وَ تَحفُظاً مِنَ الاَعْوانِ.
سپس رسيدگي به كارهايشان و فرستادن ناظران امين و راستگو برايشان را وامگذار چرا كه اين نظارت كوشش آنها را در آباداني و مدارا با مردم و دوري از ستم و مرافبت از ياران افزون مي كند.
Also, Imam Ali advised his governors to select the honest and truthful supervisors for control their activities :

Do not forget the assessment of affairs and sending the honesty and trustworthy supervisors there because the supervision leads to habitable state and compromising with people , avoiding from cruelty and taking care of companies .

سورة آل عمران
كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْراً لَّهُم مِّنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ (110)
شما بهترين امتى هستيد كه ( براى اصلاح جوامع انسانى) پديدار شده ايد، به كار شايسته و پسنديده فرمان مي دهيد و از كار ناپسند و زشت بازمي داريد، و (از روى تحقيق ، معرفت، صدق و اخلاص) به خدا ايمان مي آوريد*. و اگر اهل كتاب ايمان مي آوردند قطعاً براى آنان بهتر بود ; برخى از آنان مؤمن (به قرآن و پيامبرند ) و بيشترشان فاسقند


Chapter Al- Imran

You are the best people raised for the good of mankind; you enjoin good and forbid evil and believe in ALLAH. And if the People of the Book had believed, it would have, surely, been better for them. Some of them are believers, but most of them are transgressors (110) .


سورة التوبة
وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللّهَ وَرَسُولَهُ أُوْلَـئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللّهُ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (71)

مردان و زنان با ايمان دوست و يار يكديگرند; همواره به كارهاى نيك و شايسته فرمان مي دهند و از كارهاى زشت و ناپسند باز مي دارند*، و نماز را برپا مي كنند ، و زكات مي پردازند، و از خدا و پيامبرش اطاعت مي نمايند; يقيناً خدا آنان را مورد رحمت قرار مي دهد; زيرا خدا تواناى شكست ناپذير و حكيم است .


Chapter Al- Taubah

And the believers, men and women, are friends of another. They enjoined good and forbid evil and observe Prayer and pay the Zakaat and obey ALLAH and HIS Messenger. It is these on whom ALLAH will have mercy. Surely, ALLAH is Mighty and Wise ( 71 ).


التَّائِبُونَ الْعَابِدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدونَ الآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنكَرِ وَالْحَافِظُونَ لِحُدُودِ اللّهِ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (112)

(آن مؤمنان ، همان) توبه كنندگان، عبادت كنندگان، سپاس گزاران، روزه داران، ركوع كنندگان، سجده كنندگان، فرمان دهندگان به معروف و بازدارندگان از منكر * و پاسداران حدود و مقرّرات خدايند; و مؤمنان را (به رحمت و رضوان خدا) مژده ده .


Those who turn to ALLAH in repentance, who worship HIM, who praise HIM, who go about in the land serving HIM, who bow down to HIM, who prostrate themselves in Prayer, who enjoin good and forbid evil, and who observe the limits set by ALLAH. And give glad tidings to those who believe (112).
* نظارت عام



سورة التحريم
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَائِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ (6)
اى مؤمنان! خود و خانواده خود را از آتشى كه هيزم آن انسان ها و سنگ ها است، حفظ كنيد. بر آن فرشتگانى خشن و سخت گير گمارده شده اند كه از آنچه خدا به آنان دستور داده، سرپيچى نمي كنند، و آنچه را به آن مأمورند، همواره انجام مي دهند .



Chapter Al-Tahrim


O ye who believe ! Save yourselves and your families from a Fire whose fuel is men and stones over which are appointed angels, stern and severe, who disobey not ALLAH in what HE commands them and do as they are commanded (6).



سورة الحج
الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ (41)
همانان كه اگر آنان را در زمين قدرت و تمكّن دهيم ، نماز را برپا مي دارند ، و زكات مي پردازند، و مردم را به كارهاى پسنديده وا مي دارند و از كارهاى زشت بازمي دارند; و عاقبت همه كارها فقط در اختيار خداست.

Chapter Al-Hajj

If we give them power in the earth, they will observe Prayer and pay the Zakat and enjoin good and forbid evil. And ALLAH rests the final issue of all affairs (41).





از آنچه گذشت میتوان نتیجه گرفت که نظارت در تمام دوره ها یک ارزش تلقی میشود و هدف آن چیزی جز حسن اجرای امور و اجراء صحیح قوانین نمی باشد که قطعاً نتایجی از قبیل :

As discussed above , we get a result that the supervision is an value in all periods and its aim is well done of the regulations and indeed its ending lead to :

1- کارآیی و اثربخشی عملیات واحدها (هدف عملکردی)

1 - The efficiency and effectiveness of parts ( functional objectives ).

2- ایجاد جریان دائمی، شفاف و به موقع از کلیه اطلاعات مالی و مدیریتی (هدف اطلاعاتی)
2- Setting the permanent , apparent and on time process of all financial and managing information ( informational objectives ) .

3- تطبیق رویه ها و عملیات با مقررات و قوانین مربوطه (هدف تطبیقی)

3- Adopting the processes and functions with related regulations and rules
( compliance objectives)

4- کاهش کجرویها و تخلفات (هدف بازدارندگی)
را در برخواهد داشت.

4- Reducing of misbehaviors and infractions ( preventive objectives)


بنابراین نظارت بعنوان یکی از عوامل موثر بر کجرویها و تخلفات (هدف بازدارندگی) بیشتر از سایر عوامل موثر از قبیل، مدیریت، عوامل طبیعی، عوامل ژنتیک، عامل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی/قوانین و مقررات و ابزارهای اجرایی از اهمیت برخوردار میباشد که در این مقاله فقط به بحث نظارت و کنترل داخلی و نقش آن در کاهش تخلفات اشاره خواهد شد.

So , the supervision is one of the effective factors on misconduct ions and infractions that it is more important than other factors such as managing , natural factors ,genetics factors ,cultural ,economy and socially , regulations and rules that the objective of this paper is to outline the discussion only about "supervision and internal control " and its role in reducing of infraction .
نظارت از نظر لغوی و اصطلاحی :
واژه نظارت در المعجم المقابیس الغه این گونه تعریف شده است:
«نظارت از ماده نظر می باشد که به معنای نظر افکندن و تأمل و دقت در امری است. نظر به معنای تأمل در چیزی و معاینه کردن آن نیز معنا می شود.»



Terminology of Supervision :

The definition of Supervision in Almajam- maghabis loghah is " look into things and consider the matters" .


اقرب الموارد می گوید «النظاره» کلمه ای که عجم آن را به کار می برد و منظور از آن پاکیزه نمودن باغ و بستان است. بنابراین، نظارت همان مراقبت و کنترل یک چیز، از آفت و بیماری است.

Some believe that the non Arab use the vocabulary of supervision and its meaning is "to clean the garden". Therefore, the supervision is taking care and controlling the something from plague and disease .


در فرهنگ لغت لاروس و المنجد، نظارت در عربی به معنای زیرکی و فراست و در فرهنگ فارسی عمید به معنای نظاره و نظرکردن و نگریستن آمده و در علم مدیریت، نظارت به مفهوم فراهم سازی اطلاعات جهت اثربخشی مدیریت و به عنوان یکی از وظایف مهم مدیر تلقی می گردد. از نظر اصطلاحی، نظارت فعالیتی است که «بایدها» را با «هست ها»، «مطلوب ها» را با «موجودها» و «پیش بینی ها» را با «عملکردها» مقایسه می کند و نتیجه این مقایسه، تصویر روشنی از تشابه یا تمایز بین این دو گروه از عوامل خواهد بود که در اختیار مدیران سازمان ها قرار می گیرد.

In the Larous and Almonjed dictionary , the meaning of supervision in Arabic is cleverness and in Amid Persian dictionary is look into and view and in management science is gathering the information in order to effectiveness the management and to be assumed one of the main duty of manager .In view of idiom , the supervision is activity that compare "must "with" exists" , "desires "with "existence" and "forecasts" with" functions" conclusion of this comparing ,is so clear from similarity or differences between these two groups of factors that is available to managers of organization .

تعریف های گوناگونی از نظارت و کنترل ارایه شده است که در همه آنها یک نقطه اشتراک وجود دارد و آن این است که نظارت عبارت است از «مقایسه بین آنچه است و آنچه که باید باشد.» عده ای از نویسندگان علم مدیریت، «نظارت» را چنین تعریف می کنند:
«نظارت عبارت است از سنجش و اصلاح عملکرد برای بدست آوردن این اطمینان که هدف های سازمان و طرح های اجرایی آن با کامیابی به انجام رسیده است.»


There are different definitions of supervision and control that in all there is one same point ,and it is" comparing between things that exist and things that must be present ". some authors of management science define "supervision ":

"It is the assessment and test out the function to make sure to do successfully objectives of organization and conducting its plans ".

«نظارت به مشاهده و بررسی مستمر به منظور کنترل و هدایت فعالیت اعضا و سازمان ها و یگان های تابعه در اجرای صحیح خط مشی ها، طرح ها و برنامه های ابلاغی اطلاق می گردد.»

" Supervision refers to observation and permanent consideration in order to control and leading the activities of parts , organizations ,and sub units to carry out the sound policies ,plans notified programs ".



ضرورت و اهمیت نظارت :
Significance of supervision

از حیاتی ترین ارکان هر سیستم و مجموعه سالم و کارآمد، وجود یک نظام کامل و دقیق نظارت است. البته وجود نظارت در یک سازمان به معنای نداشتن اعتماد به کارکنان نمی باشد. بلکه در یک عبارت کوتاه می توان گفت: «اعتماد در سازمان خوب است، ولی نظارت هم لازم می باشد.» و این دو با هم تضاد و منافاتی ندارند، چرا که نظارت تنها به مفهوم جست و جو برای دستیابی به نقاط ضعف و کاستی های کارکنان نیست، بلکه به دنبال نقاط قوت و توانایی های افراد نیز می باشد، زیرا شناخت و تقویت نقاط مثبت و استعدادها و توانایی های بالقوه افراد، نقش بسزایی در بالابردن کارآیی هر سازمان دارد.


The most significance foundation of any system and sound and efficient collection , existence of a complete system and accurate supervision .Definitely ,existence of the supervision does not mean non confidence to staff , but in short we can say " confidence in organization is good , but supervision is essential ".
Also , there are no differences between them , as supervision does not mean for search to get the weak points and infractions of staffs , but follow the strong points and abilities of staffs , because understanding and strengthening the positive points and talents and potential abilities of staffs , have important role for increasing the efficiency of any organization .


کلیه افراد بشر به استثنای انبیا و اولیای الهی، در معرض لغزش و اشتباه هستند. به همین دلیل در انجام وظایف مختلفی که بر عهده آنان گذاشته می شود، ممکن است دچار اشتباه و لغزش شوند. علاوه بر احتمال خطا و لغزش، ضعف، جهل و غرض ورزی نیز از جمله مواردی است که ممکن است گریبان انسان ها را بگیرد.

All people excluding the prophets , make the mistakes .For this reason ,doing the different duties people make mistakes. Furthermore , disability , ignorance and partiality are got people into troubles.


آنچه می تواند انسان را از خطا و لغزش خود، آگاه کند و ضعف او را به قوت و جهل او را به آگاهی مبدل سازد و جلوی غرض ورزی را بگیرد و اجازه ندهد انسان در مسیر باطل و غلط پیش برود، نظارت «انسان های صالح»، «دلسوز و آگاه بر کار دیگران» است.

Thing that can inform people from making mistakes , wrongdoing and change the weak points to the strong points , ignorance to awareness and prevent the bias is supervision "the good people", "sympathetic and awaring of people s duties " .


بنابراین، ضرورت «نظارت» انکارناپذیر و هر قدر این ابزار با کمال دقت، متانت، عدالت و رعایت شرایط آن، به کار رود، تاثیر و اهمیت بر ضرورت آن بیشتر مشخص خواهد شد.

As a result , significance of supervision is disclaiming and if it applies carefully and thoroughly ,will make clear the effectiveness and significance of supervision .

«نظارت» در سازمان ها نیز در جهت کمک به مدیریت و رهبری در جلوگیری از خطاها و غرض ورزی ها، اهمیت بالایی دارد.

"Supervision " is very important for organizations to assist the management and to direct the prevention for mistakes and bias .

«مسأله مدیریت و رهبری ، بدون رعایت انضباط و نظارت، هرگز به سامان نرسیده و در صورت انجام اعمال خودسرانه افراد، با وجود رهبر و مدیری لایق و شایسته، اداره امور مختل خواهد شد.»

"In management, there is not any good result without discipline and supervision , and if some conduct things willfully , by excellent leaders and managers, it will confuse some affairs" .

یکی از وظایف مهم مدیریت، نظارت و کنترل است. ضرورت و اهمیت نظارت از آن جهت است که متمم اصل های برنامه ریزی و هدایت و هماهنگی است.

One of the main tasks of management is the supervision and control . Supervision is very important because it leads to matching the main planning , directing and agreements .


بدین ترتیب، در اجرای طرح ها، نیاز مبرمی به شناسایی کیفیت استعدادهای نیروهای خود داریم تا با معرفت به آن، عملاً در تطبیق و هماهنگ کردن ملاک ها و ضوابط با استعداد موجود در تشکیلات موفق گردیم.

Thus , in conducting plans , it is essential to understand the talents of staffs and we can to be successful for matching the criteria with sound talents .

این تطبیق و تناسب بین وظایف و خط مشی تشکیلات و استعداد موجود آن، از امور بسیار با اهمیتی است که چشم پوشی و یا سهل انگاری نسبت به آن، زمینه های تضعیف و یا اضمحلال تدریجی تشکیلات را فراهم می سازد. به همین دلیل، به صراحت می توان عنوان نمود که قدرت و ضعف هر تشکیلات، بستگی عمده به کیفیت نگرش و به کارگیری این امر مهم در سیر مراحل پرورش و تکامل آن دارد.

Matching and relations between duties , policy of organization and their talents are very important that without them is lead to weaken or fail the organization . For this reason , it is clear that strengthening or weakening of any organization depends on attitude and using for all periods .



و از همین رو باید در نظر داشت که اعمال تشویق و تنبیه، متناسب با شرایط برنامه ها و فعا لیت ها و ویژگی های هدف های سازمانی، بعد از بررسی نتایج نظارت و کنترل و با لحاظ نمودن واقعیت استعدادهای سازمان قابل اعمال می باشد.



It is considered that applying encouragement and punishment should be set with states of programs and activities and characteristics of the organizational objectives after examining results of supervision and control and paying attention to the reality of talents in the organization.


براین اساس، تبعات منفی تشکیلاتی که فاقد سیستم نظارت و بررسی است و یا بدون نظارت و کنترل، برنامه ریزی و هدایت عقیم خواهد ماند. اگر نظارت و بازخواست نباشد، تعیین تکلیف و وظایف معنی ندارد.

Basically, in the organizations that there is no system of supervision and review, or without any supervision and control, accordingly planning and programs are failed. If there is no supervision, there is no meaning for duties and obligations.

روشن است که مقصود از نظارت و کنترل این است که اطمینان حاصل شود که نتایج عملیات با هدف های سازمان که در برنامه ریزی پیش بینی شده است، مطابقت داشته باشد.

It is obvious that objectives of supervision and control are to ensure the corresponding between the results of operations and objectives of organization that has estimated in programming.

یک سازمان، در روند شکل گیری و حرکت به سمت هدف های تعیین شده، همواره با موانع گوناگونی رو به رو می شود که این موانع هریک به فرا خور توان خود، در به انحراف کشاندن سازمان به سمت مسیرهای پیش بینی نشده، فعالند و گاه نیز ممکن است کار آن متوقف کنند.
In formatting procedure of an organization and moving to the certain objectives, it will encounter to different barriers and these barriers cause the deviation of organization to unexpected ways and sometimes they may stop its working.


پذیرش این واقعیت، آشکار می سازد که وجود یک سیستم کنترل کننده مبتنی بر استانداردهای خاص و مشخص، تضمین کننده و حافظ بقای هدف های سازمان می باشد.


Accepting this reality is clarified that existence of the controlling system based on specific standards guarantees objectives of the organization.





علاوه بر آن، هر سازمان در سیر مراحل پرورش و تکامل خویش، نیاز مبرم به شناسایی استعداد و توان عملی نیروها و امکانات درونی خود را دارد. بدین ترتیب که نظامات تشکیلاتی، هنگامی می تواند مبین تمامی خصیصه های وجودی خویش باشد که اولاً در تعیین ملاک ها و ضوابط و خط مش های تشکیلات، واقعیت ها و حقایق را ارایه نماید و ثانیاً در انطباق و هماهنگ کردن این ملاک ها و ضوابط تعیین شده با استعداد و توان عملی تشکیلات فوق به تعیین راه های اصولی و اساسی پرداخته و از آن بهره برداری صحیح کند.


Also, any organization in its developing procedures needs to understanding talents and the potential possibilities. Whereas the organization can point out all characteristics that the first , in the determination of criteria and policies provides the realities and facts , and the next for matching the certain criteria and standards with talents in order to specify the main and basic ways and using it very well .



نظارت از نظر رهبران و پیشوایان دینی

Supervision in aspect of religious leaders

الف- پیامر بزرگوار اسلام (ص) در زمان حکومت خود در مدینه مساءله نظارت را مدنظر قرارداده و در موارد لزوم از وجود ناظران نیز بهره گرفته است، چرا که رهبری شایسته بر هر جامعه ای نیازمند آگاهی از جریانات آن جامعه می باشد.

a) The Holy Prophet of Islam in his government in Medina has taken consideration to the Supervision and in the necessary cases he has used supervisors, because the good leadership for any society is needed the information and awareness of all things that has occurred in that society.


« کانَ رَسُولُ اللهِ (ص) إذا بَعَثَ جَیشاً فاءمَّهُم اءَمیرٌ بَعَثَ مَعَهُ مِن ثِقاتِهِ مَن یَتَجَسَّسُ لهُ خَبَرُهُ»
پیامبر هر وقت لشکری را اعزام می کرد و فرماندهی، مسئولیت آنها را به عهده می گرفت یکی از افراد مورد اعتمادش را با او می فرستاد تا کارهایش را به پیامبر گزارش کند.

When the Holy Prophet of Islam sent the army and the commander was responsible of it, so he appointed the one of his trustful companions to the commander in order to report affairs to the Prophet.

این روایت حاکی از آن است که پیامبر افراد درون تشکیلات خود را بدقت زیر نظر قرار می داد حتی کسانی را برای این کار انتخاب می کرد، که نشان دهنده اهمیت این اصل در اسلام و حکومت اسلامی است.

It indicates that the Holy Prophet of Islam considered the people in organization very carefully, even selected the special persons that it is a sign of the importance of this matter in Islam and Islamic government.

ب- مطالعه و دقت در آن بخش از نامه های امیرالؤمنان علیه السلام در نهج البلاغه که خطاب به والیان، استانداران یا کارگزاران دیگر صادر شده این مطلب را آشکار می کند که حضرت به امر نظارت اهتمام داشته و برای هر والی، ناظری انتخاب می کرده تا کارهای او را گزارش کند. به چند نمونه از این نامه ها توجه فرمائید.

b) Studying some letters of Imam Ali in Nahjul balagha to governors and agents indicates that he takes consideration to the Supervision and selects the supervisor for any governor in order to report the duties. So, pay attention to some letters:

1- حضرت طی نامه ای به منذر بن جارود عبدی چنین می نویسد:
« ... فَإذا اءَنتَ فیما رُقّیَ اِلیَّ عَنکَ لا تَدَعُ لِهَواکَ انقِیاداً وَ لا ثبقی لاَ خِرَتِکَ عَتاداً تَعمُرُ دُنیاکَ بخَرابِ اخِرَتِکَ و تَصِلُ عَشیرَتِکَ بقطیعَهِ دینِکَ»
پس ناگاه به من خبر رسید که از فرمانبرداری هوایت دست بر نمی داری و ذخیره ای برای آخرتت نمی گذاری، دنیای خود را آبادان می کنی با ویران کردن آخرتت و با خویشاوندان می پیوندی به قیمت بریدن از دینت.
1-Imam Ali wrote the letter to Munzir bin Jarud Abdi:

But all of a sudden I received about you news which confirms the fact that you do not check and control your inordinate desires, that you do not attach any importance to your life after death and you want to adorn and beautify you life at the cost of your salvation and that you are forsaking your religion to provide for your relatives.


2- وقتی به آن حضرت گزارش رسید که معاویه به زیاد بن ابیه که در آن زمان حاکم فارس بود- نامه نوشته و در صدد فریب او برآمده است، خطاب به او چنین نوشت:

2- When Mu'awiya came to power, he started corresponding secretly with Ziyad, inviting him to leave the side of Imam Ali (a) and to join him, offering him the bribe of being declared the son of Abu Sufyan. When Imam Ali (a) came to know of these secret messages he wrote the following letter to Ziyad.
« وَ قَد عَرَفتُ اءَنَّ مُعاوِیَه کَتَبَ إلَیکَ یَستَزلُّ لُبَّکَ وَ یَستَفِلُّ غربَکَ فاحذرهُ فِانَّما هُوَ الشَّیطانُ»
آگاه شدم که معاویه به تو نامه نوشته، می خواهد خردت را به لغرش کشاند و در زیرکی تو رخنه کند، پس از او برحذر باش چه او شیطان است.

I am given to understand that Mu'awiya has been corresponding with you. Beware; he wants to make a fool of you, to blunt your intelligence and to harm your self-respect. Remember that it is Satan which will attack an imprudent and incautious Muslim from behind and from right and left so that finding him unwary and unwatchful; it may overpower him and may enslave his reasoning.

3- همچنین به یکی از استانداران خود چنین می نگارد:
3 – Also, he wrote a letter to the one of his governors:

« فَقَد بَلَغَنی عَنکَ اءَمرٌ إن کُنتَ فعَلتَهُ فَقَد اءَسخَطتَ رَبَّکَ و عَصَیتَ إمامَکَ وَ اءَخزَیتَ اءَمانَتَکَ»
از تو، به من خبری رسیده است، اگر چنان کرده باشی پروردگارت را به خشم آورده ای و امام و پیشوایت را نافرمانی نموده و امانت خود را خوار گردانیده ای.

I have been given to understand that you have taken possession of State-lands and that you have not only brought them under personal use but you have misappropriated State treasury also.

علاوه بر این، آن حضرت والیان خود را نیز سفارش می کرد که بر کارگزاران خود ناظران امین و درستکار برگزینند تا فعالیت ایشان را زیر نظر داشته، موارد لازم را گزارش كند.

Also, Imam Ali advised his governors to select the honest and truthful supervisors for control their activities:


« ثُّمَ لاتَدَع مَعَ ذلِکَ تَفَقَّدَ اَعمالَهُم وَ بعثَه عَلیهِم مِن اَهل الاَمانَهِ و الصِّدق فَان ذلِکِ یَزیدُهُم جداً فی العِمارَهِ وَ رِفَقا فی الرَّعیَّهِ وَ کَفَّاً عَن الظُلمِ وَ تَحَفُظاً مِنَ الاَعوان»
سپس، رسیدگی به کارهایش و فرستادن ناظران امین و راستگو بر ایشان را وامگذار چرا که این نظارت کوشش آنها را در آبادانی و مدارا با مردم و دوری از ستم و مراقبت از یاران افزون می کند.

Do not forget the assessment of affairs and sending the honesty and trustworthy supervisors there because the supervision leads to habitable state and compromising with people, avoiding from cruelty and taking care of companies.

امام علی (ع) در نامه خود به مالک اشتر می فرماید:« ای مالک، در کارهای کارمندان کاوش کن و چشمهایی را به عنوان بازرس و ناظر که دارای دو خصوصیت صداقت و وفاداری باشند. بر آنان بگمار. زیرا بازرسی کارهای آنان در خفا، وادارشان می کند تا نسبت به امانتداری در برخورد با مردم، به نرمی و محبت رفتار نمایند.»

Imam Ali wrote to Maalik al- Ashtar : o Maalik , seek out in affairs of employees and appoint the eyes as inspector and supervisor that they are two characteristics of honesty and loyalty ,because their hidden inspection of affairs leads to treat them lovely .


چنانچه ملاحظه می گردد امام علی (ع) در این سخن گهربار، نکات ارزنده ای را درباره کنترل و نظارت خاطر نشان می سازند که عبارتند از:

Thereupon , in Imam Ali s speech , there are some main points about " control and supervision " :

1- لزوم کاوش و نظارت بر کار کارمندان و زیردستان
-Necessary to seek out and supervise affairs of employees

2- اعمال نظارت به شیوه غیرمستقیم و از طریق انتخاب بازرس و ناظر
-Indirect supervision and selection of inspector and supervisor

3- لزوم برخورداری بازرسان و ناظران از دو صفت صداقت و وفاداری
- having two characteristics of honesty and loyalty for inspectors and supervisors

4- انجام بازرسی در خفا و پنهانی به منظور حفظ اعتبار و آبروی افراد
- conducting the hidden inspection in order to keep the reputation of people

5- فایده و اثر نظارت و بازرسی که اصلاح رفتار و حرکت در جهت هدف می باشد
- the effectiveness of supervision and inspection that amendments of treatment compliance with plans


امام، همچنین نظارت و کنترل اعمال و رفتار نزدیکان به حکومت و مسئولین حکومتی را به مراتب مهمتر و واجبتر می داند و در همان نامه به مالک اشتر می فرماید:

Imam Ali gave importance the supervision and inspection of the deeds and treatments of relatives to regime and its authorities and that letter wrote to Maalik al- Ashtar again :

« و از همکاران نزدیکت سخت مراقبت کن و اگر یکی از آنان دست به خیانت زد و گزارش بازرسان تو هم آن خیانت را تائید کرد، به همین مقدار گواهی قناعت کن، او را تازیانه بزن و آنچه از اموال در اختیار دارد. از او بازپس گیر، سپس او را خوارگردان و خیانتکار بشمار و طوق بدنامی برگردنش بیفکن.»

"Take care of your near cooperators and if one of them has been disloyal and confirms the reports of your inspectors , this certification is enough , punishes him and takes all properties , then contemns him and called him disloyal ."

از این خطاب امام، مشخص می گردد که حاکم یا مدبر باید نسبت به نزدیکان و والیان خویش دقت و شدت بیشتری به خرج دهد و تمامی اعمال و رفتار آنان را تحت نظر داشته باشد و در صورت خطا، بدون ملاحظه با او برخورد نماید.

Due to the speech of Imam Ali , it is obvious that governor should pay more attention to his cooperators and companions and should consider all their deeds and treatments and if they do any things wrong , he encounters to them .

از سوی دیگر، امام علاوه بر نظارت بر اعمال و رفتار کارکنان و زیردستان، نظارت بر احوال و اوضاع معیشتی آنان را نیز از وظایف حاکم و مدیر می داند و خطاب به مالک اشتر می فرماید:
« ای مالک، از معتمدان خویش، کسی که خداترس و فروتن باشد، برای نظارت بر زندگی محرومان برگزین تا اموراتشان را به تو گزارش دهد.»

In another way , in addition to supervision for deeds and treatments of staffs , supervision for the situations of their living is duty of the governor and wrote to Maalik al- Ashtar :
" O Maalik , among your loyal companions select who is humble and fears from God that he supervises the weaken living and reports their affairs . "

این ویژگی نیز از خصیصه های منحصر به فرد مدیریت علوی است که حاکم و مدیر تنها نباید ناظر بر کار سازمانی و اداری کارکنانش باشد بلکه باید از اوضاع و احوال معیشتی کارکنان خود نیز آگاه باشد و در صورت نیاز به یاریشان بشتابد و نیازشان را مرتفع نماید.

This feature is unique and belongs to the Alavi management that governor or manager is not only supervision of organization affairs and department of staffs but also, he should be aware of the living situations of his staffs and in necessary case , he helps them and solves their problem .

ابن ابی الحدید می گوید:« امیرالمؤمنین، علی (ع) خود در این کار اهتمامی بسزا داشت تا آنجا که خانه ای به نام « بیت القصص» داشت که مردم شکایات، تقاضاها و نیازمندیهای خود را به آنجا می بردند و امام آنان را یاری می نمود.»

Ibn e Abi Alhadid said : " Imam Ali struggle more in this matter and had the place called " Beytol ghesas " that people bring their complaints , requirements and letters there , so Imam solved their problems .


در مدیریت اسلامی، نظارت تنها از بالا به پائین نیست بلکه مردم باید بر کار حاکم و مدیر نظارت داشته باشند و عملکرد او را ارزیابی نمایند لذا حضرت در نامه ای به یکی از والیان خود چنین دستور می دهد:« اما بعد، بر کار خود جانشینی قرار ده و گروهی از دوستانت را به سرزمین عراق گسیل دار تا روستا به روستا از کارهایش بپرسند و به رفتار آن والی نظارت داشته باشند.


In Islamic management , the supervision is not only from upper level to lower level , but also people must supervise affairs of the governor and manager and evaluate his functions , so Imam commanded to one of his governor in the letter : " but then , select the substitution for affairs and send a group of your friends to Iraq , so ask about affairs place to place and supervise the treatment and action of governor . "

حدود نظارت :
Scope of supervision

ممکن است با توجه به معنی و موارد نظارت این اشکال در ذهن پدید آید که نظارت نوعی تجسس است که از نظر شرع مقدس اسلام حرام و ممنوع می باشد، چنان که آیه شریفه می فرماید: «وَلاتَجَسَّسوا» «در احوال مردم» کنجکاوی نکنید.

Maybe, there is a mistake about supervision that it is a kind of investigation and according to the Holy Islamic religious Law , it is forbidden , due to Holy verse :
" ولاتجسسوا " Do not investigate in "subjects affairs ".

در جواب این اشکال باید توضیح دهیم که نظارت، یک کار تشکیلاتی یا دولتی است ولکن تجسسی که در شرع ممنوع است کار شخصی است. به همین جهت، اگر دولت نسبت به کارگزاران خود یا یک سازمان نسبت به کارمندان و نیروهای خود نظارت داشته باشد که در مسیر اهداف صحیح حرکت نموده، مقررات را بموقع و صحیح اجرا کنند، حرام نیست و جزء تجسس ممنوع به حساب نمی آید. البته ممکن است گاهی از نظارت با عنوان تجسس تعبیر شود یا به جاسوس اطلاق گردد که ناشی از کنجکاوی غیرمسئولانه در امور شخصی مردم است.

We should explain that supervision is organizational or governmental subject , but investigation that is forbidden in the Holy religious Law is private subject , for this reason if the government supervise about its agents or a organization to staffs and personals that moves to accurate aims , implement the regulations accurately, in their the right place, is not opposite of the Holy religious Law and is not forbidden . Of course , maybe that it is interpret the supervision to investigation or called secretary that it is reason of irresponsibility of curiosity in the private affairs of subjects .


اسلام اجازه دخالت در امور شخصی دیگران را به افراد نمی دهد و در اشتباهات و خطاهای غیرعلنی ایشان بنای پرده پوشی و اغماض دارد. چنان که امیرالمؤمنین (ع) به مالک اشتر توصیه می کند.

Islam does not permit the subjects to interfere to the other private affairs of subjects and command all to hide the indirect wrongdoings , so Imam Ali advised to Maalik al- Ashtar :

« وَلیَکُن اءَبعَدُ رَعِیَّتِکَ مِنکَ وَ اءَشنَؤُهُم عِندَکَ اءَطلَبَهُم لِمَعائِبِ النّاسِ فَإنَّ فِی النّاس عُیُباً الوالی اءَحَقُّ مَن سَتَرَها فَلا تَکشِفَنَّ عََمّا غابَ عَنکَ مِنها.»
و از رعیت، آن کسی را از خود دورتر دار و با او دشمن باش که عیب مردم را بیشتر جوید، که همه مردم را عیبها است، و والی از هر کس به پوشیده داشتن آنها سزاوارتر است. پس، مبادا آنچه را بر تو نهان است، آشکار گردانی.

The most contemptible and the most avoided person in your view should be one who overtakes others in finding fault with people , for people do have frailties to cover which against those who would take advantage , no one is more qualified than the ruler .Do not try to uncover the faults hidden from you as your duty consists only in rectifying the faults which have been revealed to you .


همان گونه که مشاهده می کنیم، علی علیه السلام از کنجکاوی در عیوب مردم نهی می کند و به اغماض و پرده پوشی توصیه می فرماید در حالی که در بخش دیگری از همین نامه، مالک اشتر، را به گماردن عین و بازرس نسبت به کارگزاران دستور می دهد.

As you get, Imam Ali avoided people to be inquisitive of others and advised them to cover others faults , however , in other part of this letter ordered to Maalik al- Ashtar to appoint the inspector for governors.

خلاصه اینکه آنچه در آیه قرآن از آن نهی شده تجسس در امور شخصی و عیوب مخفی افراد است که به خود آنها یا روابط خصوصی آنها با دیگران باز می گردد، مانند اینکه چه عیب اخلاقی یا معاشرتی دارد، اما تجسس در کارهایی که به امور عمومی باز می گردد نه تنها ممنوع نیست که گاهی واجب است، یک مسئول باید در حیطه مسئولیت خود مراعات حقوق عمومی و تکالیف واگذار شده را بنماید و تجسس در این حیطه ضروری است حتی خصلتهای شخصی مسئولان که آثار آن به نحوی به مسئولیت آنها سرایت می کند قابل نظارت و بررسی است.

Thereupon , the Holy Quran avoided subjects to be inquisitive of private affairs and hidden faults of others that related to themselves or private relations with others , but investigation in public affairs is not only forbidden , but also sometimes is necessary ,a director should do all his duties correctly and inquisition in this part is important , even the private characteristics of directors should be supervised and inspected .


البته باید ناظران نسبت به کار خود و محدوده آن پیوسته به بهترین شکل ممکن، توجیه شوند تا هنگام عمل دچار اشتباه نگردند و از چارچوب قوانین خارج از محدوده مسئولیتشان کاری نداشته باشند جز در موارد خاص که تشکیلات مربوطه یا جامعه در خطر باشد و چون محدوده مجاز و غیرمجاز بررسی و تشخیص آن بسیار ظریف است در انتخاب و تربیت بازرسان باید دقت کافی رعایت شود که در این خصوص "شرایط نظار" در مقدمه از نامه حضرت امیر استفاده شده است.

Of course, supervisors should pay attention to their affairs carefully ,until they don't make a mistake and disobey the regulations and rules of their responsibilities unless in certain situation that related organization or society is in danger, since consideration and recognition of legal and illegal area is very important , so in selecting and training of inspectors should be done very carefully and in this case, we can make use of supervision situations in the beginning of the letter of Imam Ali .




انواع نظارت :
Kinds of supervision
· نظارت آشکار
* OPEN SUPERVISION :

این نوع نظارت را یک مسئول می تواند به چند روش انجام دهد:
A supervisor can conduct this supervision by some ways ;

1- خود بطور مستقیم با سرکشی و بازدید از محدوده مسئولیتش نقاط ضعف و قوت را به دست آورد.
- He directly gets the strong and weakened points by inspection and supervision of the range of his responsibility .

2- گرفتن گزارش کار از نیروها و کارگزاران و بررسی آنها

- getting report by staffs , and agents and consider them

3- تعیین بازرسان آشکار یا ایجاد تشکیلاتی برای تفتیش و جستجو در چگونگی انجام کارها و گزارش آن به سرپرست سازمان

- appointing the real inspectors or setting the organizations and they can be searched and inspected in doing affairs and reported to director of organization .

نظارت آشکار از طریق روشهای سه گانه آن، علاوه بر اینکه تسلط مسئول سازمان بر نیروهای تحت امر را تامین کرده و موجب آگاهی او نسبت به نقاط ضعف و قوت سازمان می شود، خود عامل تحرک و پیشرفت در میان افراد تحت امر است. ولیکن در این نوع نظارت امکان دارد برخی از کارمندان خاطی بتوانند با ظواهر فریبنده خود را خدمتگزار و مقید به انجام وظیفه جلوه دهند. از این رو، نباید تنها به این نوع نظارت بسنده کرد.

Open supervision by three above processes , has provided the control of the director of organization to affairs and caused his awareness to the strong and weakened points of organization , also caused the progress and development in affairs . Although , in this kind of supervision it is possible that some staffs make the mistakes and do their duties flattery and inaccurately , thereupon the open supervision is not sufficient that there is supervision called " Hidden Supervision ".


· نظارت پنهانی
* HIDDEN SUPERVISION :


این نوع نظارت نیز ممکن است که طریق گماردن ناظر مخفی یا از طریق دریافت شکایتها و گزارشهای مردم انجام پذیرد که به ترتیب درباره هر کدام اندکی توضیح می دهیم.

This kind of supervision may conduct by appointing the hidden supervisor or getting the complaints and reports of people that we explain any of them shortly .



1- تعیین بازرس مخفی؛ که می تواند به صورتهای گوناگون اعمال کارگزاران را زیر نظر داشته، افراد فعال و خدمتگزار یا سهل انگار و خیانتکار را شناخته و گزارش نماید. امیرالمؤمنین (ع) در این مورد به مالک اشتر چنین دستور می دهد:

1- Appointing the hidden inspector : that can control of deeds of agents in the different forms and can distinguish active , careless and disloyal people and report about them . In this case , Imam Ali ordered to Maalik al- Ashtar :


« ثُمَّ تَفَقُّد اءَعمالَهُم وَ ابعَثِ العُیُونَ مِن اءَهلِ الصِّدق وَ الوَفاءِ عَلیهِم»
سپس بر کارهای آنان مراقبت کن و جاسوسانی راستگو و وفا پیشه بر ایشان بگمار.

Then , take care of their affairs and appoint the true and faithful secretaries .

از بررسی تاریخ و نیز نامه های آن حضرت به استانداران- چنان که گذشت- بر می آید که خود امیرالمؤمنان (ع) نسبت به کارگزارانش چنین رفتار کرده و بازرسان مخفی برای آنها گمارده است تا اطلاعات لازم را به آن حضرت برسانند.

By studying of history and letters of Imam Ali to governors , we can find that Imam Ali himself had this treatment to his agents and appointed hidden inspectors that they reported the adequate information .



2- دریافت شکایتها و گزارشهای مردم؛ این امر نیز برای کنترل ماموران و کارگزاران راه مناسبی است؛ زیرا اگر بدانند در صورت تعدی به حق مردم یا اهمال در رسیدگی به کارهایشان، مردم می توانند به مقام بالاتر مراجعه کرده، مطالب خود را به او برسانند و مقام برتر نیز به در دلهای آنها ترتیب اثر داده و در صورت صحت، اقدام مناسب به عمل می آورند طبعاً در انجام وظیفه کوتاهی نمی کنند و نسبت به زیردستان و مردم ستم روا نمی دارند.

2- Receiving the complaints and reports of people : it is accurate approach to control of agents because they knew that if they violated to the people rights or avoided to consideration of their affairs , so they reflected to top management , explained them and the top management
Considered the matter carefully and if they are right , top management did appropriately , so did not oppress to others .

حضرت علی علیه السلام وقتی لشکری را برای ماموریتی فرستاد به مردمی که در مسیر عبور این لشکر بودند چنین خبر داد:

When Imam Ali sent the army to do its responsibilities , he informed to the people that followed that army :


« وَ اءَنَا بَینَ اءَظهُر الجَیش فَارفَعُوا إلیَّ مَظالِمَکُم و ما عَراکُم مِمّا یَغلِبُکُم مِن اءَمرهِم وَ لا تُطیقونَ دَفعَهُ إلاّ بالله وَ بی فَاءَنََا اءُغَیِّرُهُ بمَعُونَهِ اللهِ إن شاءَاللهُ.»
من پشت سر سپاه هستم، پس شکایتهایی را که دارید به من برسانید و آنچه از آنان به شما می رسد و جز به وسیله خدا و من توانای برطرف کردنش را ندارید با من در میان گذارید تا من به یاری خدا ان را تغییر دهم، اگر خدا بخواهد.

I am in the back of army , so if you have the complaint , give me and whatever you get , exception God and me , nobody can not solve problems , so explain me until I will change it by supporting God , if he wants.

آن حضرت درباره رسیدگی به شکایتهای مردم و گوش کردن به درد دلهایشان، در عهدنامه مالک اشتر توصیه می کند که وقتی را برای ملاقاتهای همگانی و بدو تشریفات با مردم قرار بده:

Imam Ali in the letter of Maalik al- Ashtar advised about investigation to
Complaints of people that arranges the meeting for all people :

« وَ اجعَل لِدّوَی الحاجاتِ مِنکَ قِسماً تُفَرّعُ لَهُم فیهِ شَخصَکَ وَ تَجلِسُ لَهُم مَجلِساً عامّاً فَتَّتَّوا ضًعُ فیه لِلهِ الَّذی خَلفَکَ وَ تَفعِدُ عَنهُم جُندَکَ وَ اءعوانَکَ مِن اءَحراسِکَ وَ شُرَطِکَ حَتّی یُکَلِّمَکَ مُتَکَلَّمُهُم غَیرَ مُتَتَعتِع.»
و بخشی از وقت خود را برای کسانی قرار ده که به تو نیاز دارند، خود را برای کار آنان فارغ دار و در مجلس عمومی بنشین و در آن مجلس به خاطر خدایی که تو را آفریده فروتن باش و سپاهیان و یارانت از نگهبانان و نیروی انتظامی را از آنان بازدار تا سخنگوی آن مردم با تو بی درماندگی در گفتار سخن بگوید.

Spare part of your time and energy for those who have grievances, listening to them in public meetings , and for the sake of Allah , who brought you to existence , treat them humbly , keeping away from them your soldiers , henchmen guards , and the police so that if any of them has something to say may speak to you without fear and anxiety .

نمونه از رسیدگی به شکایتهای مردم؛
سوده دختر عماره همدانیه پس از شهادت علی علیه السلام برای طرح شکایتی با معاویه ملاقات کرد.
This is a sample of investigation of complaints of people ;
Soudeh , daughter of Amareh Hamedaniyeh , after the martyrdom of Imam Ali visited Mu' awiya to explain the complaint .


معاویه ابتدا به سرزنش وی پرداخت چرا که در صفین مردم را بر ضد او شورانیده بود. سپس پرسید حاجت تو چیست؟ سوده شکایت خود را از بسر بن ارطاه مطرح کرد و در نهایت گفت: اگر او را عزل کنی سپاسگزاریم و گرنه مطیع تو نخواهیم بود.»معاویه گفت: سوده! مرا به قوم خود تهدید می کنی؟ من تصمیم گرفته ام که تو را بر شتری سرکش سوار کرده، به سوی «بُسر» بفرستم تا او هر طور خود می خواهد با تو رفتار کند.
سوده مدتی به فکر فرو رفت سپس این اشعار را خواند.

First, Mu' awiya blamed her that why she had rebelled people against him, then he asked ? What do you want ? Soudeh explained her complaint from Basar Ibn Ertah and at last said if you remove him , I will say thank you , otherwise we will not obey you . Mu' awiya said : Soudeh , do you threat me to my tribe ? I have decided that you are ridded to the camel and send to " BOSR" until whatever he wants to treat with you.
Soudeh thought shortly then read these poems .




صَلَّی الاِ لهُ عَلی رُوحٍ تَضًمَّنَها
قبرٌ حالِفَ الحَقُّ لا یَبغی بهِ بَدَلاً
فصارَ بالحَقِّ وَ الایمانٍ مَقروُناً
درود خدا بر آن روحی که قبر اور را در برگفته و عدالت نیز به همراه او مدفون شده است. همانا او هم پیمان حق بوده و جایگزینی بر آن نمی شناخت، پس با حق و ایمان قرین و ملازم بود.
Peace be upon Him to the soul that has hidden Justice , indeed He has corporation to right and there is no substitution for Him , so there is a relation between the right and the faith .

معاویه گفت: ای سوده! این شخص کیست؟
سوده گفت: او امیرالمؤمنین، علی ابن ابیطالب علیه السلام است. به خدا سوگند برای شکایت از شخصی که او را متصدی جمع آوری صدقات قرار داده بود و او به ما ظلم می کرد نزد امیرالمؤمنین (ع) رفتم، وقتی رسیدم، به نماز ایستاده بود، چون مرا دید نمازش را تمام کرد. سپس با مهربانی، مدارا، راءفت و عطوفت رو به من کرد و فرمود: آیا کاری داری؟ گفتم: آری، و ماجرا را تعریف کردم. آن حضرت اشک ریخت و گفت: خدایا تو بر من و ایشان گواه هستی. من ستمگری نسبت به خلق تو دستور نداده ام. سپس قطعه ای پوست بیرون آورد و در آن نوشت:

Mu' awiya said : o Soudeh , who is he ?
She answered : He is Ali ebne Abitaleb .I complained to Imam Ali about a person who is responsible for collecting charities and he is cruel and I came to Imam Ali , he prayed God , so when he saw me , he finished it , then kindly asked me : what do you have problem ? I answered : " yes " , and explained the matter . He cried tears and said O lord , you know that I do not have ordered to be oppressive for people , so wrote the letter :

بسم الله الرحمن الرحیم … وقتی نامه مرا خواندی، آنچه از کارها (و اموال) که در دست توست حفظ کن تا کسی دیگر بیاید و از تو تحویل بگیرد. والسلام.
نامه را به من داده به خدام قسم! بدون اینکه مهر و موم کند، آن را به متصدی صدقات رساندم. او در حالی که معزول شده بود، مرا را ترک کرد و ما از شراو خلاص شدیم.
معاویه چون چنین دید مجبور شد رضایت سوده را جلب کند.

" In the name of God , when you read my letter , keep your affairs that you are responsible for them until the other comes and delivers your affairs , and the end " .
He gave me that letter without any covers , and I gave it to the person who is responsible for collecting charities . Thereupon , he withdrew and we became free of his oppression .
When Mu' awiya saw the condition , so he attracted the satisfaction of Soudeh .

* نظارت مستقیم
در این نوع ، عمل نظارت بدون واسطه صورت می پذیرد. مثل نظارت مدیر بر زیردستان.


DIRECT SUPERVISION

In this kind , supervision has been conducted without intermediary, for example the supervision of director for staffs .


* نظارت غیر مستقیم
در این نوع ، عمل نظارت با واسطه صورت می پذیرد. مثل نظارت توسط ماموران دستگاه ها و حتی نظارت خداوند به واسطه فرشتگان.
INDIRECT SUPERVISION

In this kind , supervision has been conducted with intermediary, for example the supervision of governors and even the supervision of God by angels .

* نظارت های عام و خاص
در يك تقسيم كلي, نظارت بر دو گونه است: نظارت عام و نظارت خاص, نظارت عام, مراقبت بيروني فراگير توسط "عموم ملت" و آحاد جامعه اسلامي است ولي نظارت خاص توسط يك "نهاد ويژه" صورت مي گيرد و بر عهده "افراد خاصي" مي باشد.

GENERAL AND SPECIFIC SUPERVISION

On the whole , there are two kinds of supervision : General supervision and Specific supervision .
General supervision is the outside care for all communities , but the Specific supervision is conducted by" particular unit "and " particular subjects " are responsible for it .

نظارت عام از آن رو صورت مي گيرد كه به هر حال عملكرد مسؤولان حكومت از ديد مردم و قهراً قضاوت آنها پنهان نيست و اگر درگذشته امكان محدود كردن شعاع اطلاع مردم وجود داشته است, ولي شرايط اجتماعي كنوني كه با گسترش خيره كننده ابزار و شبكه هاي اطلاع رساني از يك سو, و حساسيّت فراوان عامه مردم نسبت به عملكرد حكومت و موضع گيري رهبران از سوي ديگر همراه است عملاً مرزهاي محدوديّت را درهم شكسته است و دريچه هاي انديشه عموم مردم را به روي تجزيه و تحليل مسائل و قضاوت نسبت به زمامداران گشوده است.



In General supervision , function of the governors is not hidden by people and if there was possible to limit the information of people in the past , but now there is no limitation , because of the worldwide network of information and the sensitivity of people to function of the governors , therefore they can analyze the matters better .


اميرالمؤمنين(ع) به مالك اشتر متذكر مي شود كه:
"مردم در كارهاي تو تأمل مي كنند همانگونه كه تو در كارهاي فرمانروايان پيشين نظر مي كني, و درباره تو آن مي گويند كه تو درباره آنان مي گويي."
علاّمه محمدتقي جعفري اين سخن حضرت را اشاره به يك "قانون طبيعي" مي داند كه: "كردار و هدف گيري شخصيت ها, چه بخواهند و چه نخواهند به وسيله زبان و قلم نقادان حسابگر جامعه, دير يا زود منعكس خواهد شد. شخصيت هاي كوچك بزرگ نما همانند آن كبك نابخرد كوته بين اند كه سر در برف مي برند و گمان مي كنند كه كسي آنان را نمي بيند و هيچ حسابي درباره آنان صورت نمي گيرد."


Imam Ali reminded to Maalik al-Ashtar :
" People think about your doing , in the same way , you think about functions of prior governors and they say about you whatever you say about them " .
According to above-mentioned speech , the professor Mohammad taghi Jafari said " this speech refers to " natural rule " that deeds of people reflect their thoughts ."

روشهای نظارت :
برای تحقق نظارت همانند سایر پدیده های اجتماعی روش های خاصی پیش بینی شده که با ملاحظه سوابق و تحقیقات علمی روش های زیر را برای این مهم می توان در نظر گرفت:

Approaches of Supervision :

Regarding the investigation of Supervision as other social events , there are some special approaches by reviewing the records and scientific researches , we have appointed some approaches as follow :

1- بازرسی: بررسی منظم و هدف دارد براساس ماموریت قانونی سازمان به منظور تشخیص و تعیین موارد اختلاف و انحراف بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب و ارزیابی میزان اهمیت آنها و ارایه پیشنهاد به منظور اصلاح امور و رفع نقایص و بهبود رفتار و عملکرد دستگاه ها و کارکنان و پیگیری پیشنهادات ارائه شده تا حصول نتیجه.

Inspection : the regular and certain consideration on base the legal mission of organization to identify different items , change the current situation and excellent situation , evaluate their importance , recommend
In order to improve affairs , omit deficiencies , get better the treatment and function of organizations and staffs and follow the suggestions till their results .

2- حسابرسی: حسابرسی عبارت است از فرآیند منظم و با قاعده جمع آوری و ارزیابی بی طرفانه شواهد درباره ادعاهای مربوط به فعالیت ها و وقایع به منظور تعیین انطباق این ادعاها با معیارهای از پیش تعیین شده و گزارش نتایج آن به افراد ذینفع.

Auditing : the scientific process and regular collection and impartial evaluation about claims to activities and events in order to compliance these claims with prior criteria then report the results to them .

3- بازبینی: به وارسی محصول و خدمت یک رده سازمانی توسط رده های سازمان بالاتر بازبینی گفته می شود.
Examination : the results consideration and investigation of upper level of organization to lower level .

4- مشاهده عینی: به تحقیق و تفحص از طریق مراجعه به محل و ارزیابی داده ها با وقایع مشاهده عینی اطلاق می شود.
Observation : research and investigation through going to that place and evaluate data with events .

5- مکاتبه: به کسب اطلاعات از طریق نامه نگاری به منظور اعمال نظارت مکاتبه گفته می شود.
Correspondence : to get information by letter writing for supervision .

6- پرس و جو: به بررسی اطلاعات و داده های نظارتی از طریق مذاکره حضوری با عوامل ذیمدخل پرس و جو اطلاق می شود.
Inquiry : investigation of information and supervisory data by the presence discussion with main matters .

7- سیستماتیک: پردازش و مطالعه داده های آماری به منظور شناسایی انحرافات سازمانی یکی از روش های نظارتی بوده که اخیراً از اقبال عمومی برخوردار شده است.
Systematic : to study the statistics data in order to recognize the deviations of organization that it is one of the approaches of supervision and recently is used .
ابزار های نظارتی:
1- انسانی :
· حس بینایی
· حس شنوایی
· حس لامسه
2- غیر انسانی :
· سیستم های رایانه ای
· لیزر
· ابزارهای اندازه گیری قیاسی

Supervisory Tools :

Humane ; The sense of seeing
The sense of hearing
The sense of touching
Inhumane ; The computer systems
Laser
Deductive measurement means

We will explain more about supervisory means later .

.فرآیند نظارت و کنترل :
وظیفه نظارت اقتضا می کند که مقام مسئول، همه مراحل عملکردها را هم در آغاز و هم در ضمن کار و هم در پایان کار تحت نظر داشته باشد. (گذشته، حال، آینده)
سیاست نظام اسلامی و بینش مذهبی در اداره امور جامعه های بشری براین است که درصد بیشتری از تلاش و نیرو را به امر پیشگیری اختصاص دهد و درصد کمتری را صرف درمان انحراف کند زیرا علاج واقعه پیش از وقوع موفق تر است.
صاحب نظران مراحل نظارت را به چهارمرحله عمده تقسیم می کنند که عبارتند از:
1- تعیین شاخص ها و موازین
2- جمع آوری اطلاعات و آمار و اندازه گیری عملکرد
3- مقایسه عملکرد با موازین و تعیین انحرافات (تطبیق)
4- پیگیری و اقدامات اصلاحی

Procedures of supervision and control:

The responsible of supervision is that director supervises all process of functions at first , middle and end ( past, now , future ) .
The policy of Islamic system for managing communities is based on prevention , not treatment , because prevention is more important .


Process of supervision is divided to :
n To identify the items
n To collect the information , statistics and measure the function
n To compare the function with standards and identify deviation

1- تعیین شاخص ها و معیارها و موازین
استانداردها و یا معیارها و ملاک های عملکرد در واقع همان تفسیر سازمان در قالب بازده دقیق و قابل اندازه گیری است. در حقیقت آنچه که موضوع نظارت قرار میگیرد، بررسی درباره این مسئله است که آیا نتایج عملکرد و عملیات با اهداف و معیارهای پیش بینی شده تطبیق دارد یا نه؟
تعیین استاندارد عبارت است از: بیان اهداف سازمان در قالب نتایج قابل اندازه گیری و دقیق.
در تعیین استاندارها و معیار، تاکید اصلی بر این است که هدفهای سازمانی به صورت کمی و قابل سنجش بیان شود. چرا که هدفهایی که به صورت کلی بیان گردند قابل اندازه گیری و سنجش نخواهند بود و نظارت را با مشکل مواجه خواهند کرد.
لذا هدفهای کلی را باید حتی الامکان به صورت هدفهای ریز و کوچک و به صورت اعداد و ارقام ذکر کرد تا هنگام نظارت بتوان آنها را مورد ارزیابی و سنجش قرار داد.

1- Identify the items , measures and standards
Standards or measures of the function are measurable , in fact the matters are supervised their consideration and do results of function and operations comply with standards and expected measures .
In identification of Standards and measures , the organizational objectives are measurable shortly , because objectives are described generally and they are not measurable , therefore supervision becomes difficult .
So , the general objectives should divide into detail objectives and in form of numbers till we can evaluate them during supervision .

2- مرحله جمع آوری اطلاعات و اندازه گیری عملکرد
دومین مرحله از فرآیند کنترل، اندازه گیری عملکرد یک سازمان است. تا ما از مرحله «اندازه گیری عملکرد» به درستی عبور نکنیم، نمی توانیم به مرحله «ارزشیابی عملکرد» برسیم. بعضی از نویسندگان، این دو مرحله را تحت عنوان یک مرحله ذکر کرده اند، در حالی که اگر بخواهیم به طور دقیق این مطلب را مورد بحث و کنکاش قرار دهیم، در وهله اول ما عملکرد یک فرد یا واحد سازمانی را مورد اندازه گیری قرار می دهیم و سپس نتیجه کار را با استانداردها مقایسه می کنیم و بعد از این مقایسه ارزشیابی حاصل می شود.

2 - Collect the information , statistics and measure the function
To measure the function of an organization is the second step of control process , if we do not pass the step of " measure the function " correctly , we can not get the step of " evaluation of function " , whereas if we want to consider this matter seriously , first of all we should measure the function of a person or organizational unit and then compare results with standards ,therefore get the evaluation .


در بحث اندازه گیری عملکرد به سه نکته مهم باید توجه داشت که عدم توجه به این سه نکته، موجب اندازه گیری غلط و نادرست کارهای انجام شده خواهد شد که آن هم به نوبه خود موجب ارزشیابی غلط و در نتیجه منجر به عوارض سوئی در روحیه پرسنل و کارکنان سازمان خواهد گشت. یعنی ممکن است که ما برنامه های دقیق و استانداردهای درست و مناسبی را در اختیار داشته باشیم ولی در ضمن اجراء برنامه ها به علت عدم رعایت یکی از این سه نکته، در بحث اندازه گیری دچار اشتباه و خطا شده و در نهایت ارزشیابی نادرستی از کارهایی انجام شده را تهیه یا گزارش نمائیم. در نتیجه ممکن است کار ضعیفی را خوب، و یا کارهای مطلوب را بد و یا ضعیف گزارش کنیم. چنین ارزشیابی و چنین گزارشی، عوارض منفی فراوانی در روحیه و کارآیی پرسنل سازمان خواهد داشت.

There are three main points in the measure the function , if you do not pay attention to them , they will cause to the wrong measurements , incorrect evaluations and bad effect for staffs . Indeed , we have excellent programs and appropriate standards , but during programs because of ignorance of three main points in the measure the function , we make the mistakes and finally we will provide and report the incorrect evaluations .Therefore , we may report the weaken affairs in form of excellent or accurate affairs in form of wrong and incorrect . So, these evaluations and reports have very bad effects for staffs .

پس در اندازه گیری باید به نکات زیر توجه داشت:
1- چه چیزهایی را باید اندازه گیری نمود؟ (موضوع)
2- چگونه باید اندازه گیری نمود؟ (روش)
3- کی و چه زمانی باید اندازه گیری را به عمل آورد؟ (زمان)

In the measurements , should pay attention to following points :
1- What do you want to measure . ( subject)
2- How should you measure ( method )
3- When should you measure ( time )


در مرحله برنامه ریزی، اهداف کوتاه مدت و بلندمدت مورد نظر به طور صریح و یا به طور ضمنی مشخص شده اند و لذا با توجه به اهداف مورد نظر در برنامه های یک سازمان، به طور ضمنی فهمیده می شود که چه چیزی را باید اندازه گیری کرد.

In planning process , it should be determined the short and long aims obviously and according to the certain aims in the programs of an organization we can get indirectly that what we should measure.

بنابراین، سیستم کنترل باید نقاط مهمی را که بیشترین نتیجه را برای سازمان به دنبال دارند و مهم ترین نقاط را که نقش اصلی را در صحت انجام عملیات و امکان ادامه درست برنامه های مختلف سازمان دارا می باشند، مورد توجه و اندازه گیری و ارزشیابی قرار دهد که به این نقاط «نقاط استراتژیک» می گویند.

Therefore , the system of control should measure and evaluate the main points that has the most results for organization and the main points that have the major role in correct conducting the functions and continuing the accurate programs of the different organization so, we called them
"Strategic points"

از جمله نقاط استراتژیک یک سازمان عبارتند از:
- مراکزی که بیشترین توان و امکانات سازمان را به خود اختصاص می دهند.
- مراکزی که بیشترین نقش را در تامین اهداف سازمان دارند.
- مراکز حساس که می توانند موجب بحران و مسأله شوند.
- مراکزی که در ترسیم آینده سازمان موثر هستند.

Some example of the strategic points of an organization :

n Centers that they have the most abilities and capacities of the organization .
n Centers that they have the main role in the aims of organization .
n Sensitive centers that they cause to the problems and difficulties .
n Centers that they are very important for the future of the organization.


سیستم کنترل باید تمام جاهایی را که توجه مدیر و مسئولان را می طلبد تحت نظارت قرار دهد و تمام مواردی را که از برنامه های استانداردها منحرف شده اند مورد اندازه گیری و ارزشیابی قرار دهد.
در بحث چگونگی اندازه گیری کارهای انجام شده باید به موارد زیر توجه شود:
اول اینکه آیا کارهای انجام شده و نتایج حاصله به طور کامل اندازه گیری شده است یا به طور ناقص؟

The system of control should supervise all areas that they are important to directors and all matters that they are because of the standards programs should measure and evaluate .
In the matter of how to evaluate the affairs , we should consider the following items :
First , do all affairs and their results evaluate completely or not ?



اندازه گیری کارهای انجام شده باید به طور کامل صورت گیرد تا بتوان براساس آن قضاوت واقع بینانه ای انجام داد و الّا ارزشیابی اندازه گیری غلط و ناقص، ارزشیابی غیرواقعی خواهد بود. در ضمن، این مسئله قابل توجه است که در اندازه گیری کارها و عملکرد اگر فقط به بعضی از ابعاد کارهای انجام شده توجه کنیم و سایر ابعاد کار را فراموش نمائیم ممکن است باعث این روحیه در کارکنان سازمان بشود که ابعادی که اندازه گیری و ارزشیابی نمی شوند برای مسئولین سازمان مهم نیستند و موجب بی توجهی نسبت به آنها بشود.

The evaluation of all affairs should conduct entirely then we can judge , otherwise , the evaluation of wrong measurement causes to false evaluation .Meanwhile , it is very important in measurement affairs and functions if we pay attention to some aspects of affairs and ignore some other aspects they may cause problem in the spirit of staffs of organization and aspects that they don't measure and don't evaluate for directors are not important

دوم اینکه آیا اندازه گیری کارهای انجام شده و مورد کنترل عینی بوده است یا ذهنی؟
در بسیاری از موارد اندازه گیری ها به صورت برآوردهای ذهنی و دور از واقعیت صورت می گیرد مثلاً گاهی به جای اینکه در یک مجموعه بزرگ با اخذ یک نمونه که معرف آن مجموعه می باشد و اندازه گیری عملکرد آن نمونه از نظر کمی و کیفی به صرف مشاهده و اندازه گیری عملکرد چند فرد از این نمونه کل کار را مورد قضاوت قرار دهد. در حالیکه چه بسا این چند فرد معرف کل جامعه اندازه گیری نباشد.
لذا در بعضی از موارد کل کارها را اندازه گیری می کنیم و در بعضی از موارد فقط به اندازه گیری عملکرد نمونه ای از يك مجموعه بزرگ اكتفا مي كنيم.

Second , are the measurement of affairs objective or subjective ?
In some cases , the measurements are subjective and away from the reality , sometimes in the large group with its sample and measurement of the function that sample in aspect of quality and quantity by observation and measurement of the function of someone from this sample cause to judge . While someone are not the sample of whole society of measurement .So, in some case we measure affairs and in another case we
only pay attention to sample of a large group .

در بحث سوم يعني وقت و زمان اندازه گيري بايد گفت:
در بعضي از سيستم هاي كنترل، عملكرد دستگاه و سازمان را در حين اجراي برنامه ها مورد اندازه گيري قرار مي دهند. فايده عمده اين نوع اندازه گيري اين است كه مي توان اطلاعات به دست آمده را كه موجب آشكار شدن مشكلات و انحرافات است، به افراد و يا احياناً ماشين هاي كامپيوتري بازخورد نمود تا رفتار و عمليات خود را در جايي كه انحرافي نسبت به عملكرد مطلوب صورت گرفته است تعديل و اصلاح نمايد.




Third, the time of evaluation ; in some system of control , it can measure the function of organization during conducting the programs . Purpose of this measurement is the getting information that it leads to clarify problems and giving them to staffs or computers then they can modify their treatments and functions.


در بعضي سيستم ها، اندازه گيري پس از پايان عمليات صورت مي گيرد،‌ اين كار در مواردي كه داراي چند مرحله عمليات هستند،‌ مرحله به مرحله انجام مي شود. بنابراين، بايد مرحله اول كامل گردد، ‌آن گاه ميزان رضايت بخش بودن كار اندازه گيري گردد. در صورت حصول اطمينان از موفقيت آميز بودن مرحله اول، وارد عمل در مرحله بعد شويم.

In some systems , the measurement is conducted after operations and it is in cases that they have many processes of operations and it is conducting stage by stage . Therefore the first stage should complete then the satisfaction of affairs should be measured .If the first stage is done successfully then we can go to the next stage.

البته وضعيت هاي فراواني وجود دارد كه اندازه گيري عملكرد قبل از تكميل و پايان كار غير عملي است زيرا :
- عملكرد در مدت زمان بسيار كوتاهي صورت مي گيرد؛ به طوري كه فرصت بازخور اطلاعات را در ضمن كار به ما نمي دهد.
- زمان عملكرد بسيار كوتاه است، لذا فرصت تعديل كارها قبل از اتمام كار وجود ندارد.

Of course , there are many situations that they are impossible to measure
the functions before and after completion , because :
- The function is done in the short time and we don't have any time to get
information .
- The time of function is very short and there is no time for modifying affairs before their completion .

3- مقایسه عملکرد با موازین و تعیین انحرافات (تطبیق)
مرحله سوم در فرآيند نظارت، اين است كه اطلاعات مربوط به عملكرد واقعي و عمليات انجام شده را با استانداردها و معيارها مقايسه و تطبيق كنيم. مقايسه اطلاعات واقعي با شاخص ها و استانداردها بايد به گونه اي باشد كه هم قابل فهم باشد و هم امكان تصميم گيري و اقدامات اصلاحي را ممكن سازد.
در ارائه اطلاعات و مقايسه آن با استانداردها، بهتر است از جدول هايي استفاده شود كه اين مقايسه براي مسئولان و مديران آسان باشد و گزارش ها در اين مورد به گونه اي تهيه شود كه مطالعه و تجزيه و تحليل آنها كار دشواري نباشد.
در صورتي كه ارقامي كه بايد مقايسه شوند، زياد باشد و به شكل منظم ميزان انحراف از معيارها را نشان دهند،‌ بهتر است از رايانه نيز استفاده شود.

3 – To compare the function with criteria and determine the deviation ;
In supervision process , we should compare the information related to real functions and conductive operations with standards and criteria .The comparison between the real information with standards and criteria
Should be obvious and be easy for making decisions .
In getting the information and comparing them with standards
We use the tables that they are easy for directors for their comparisons , also preparing the reports for studying and analysis are not difficult .
If there are many numbers , it should be better to use the computer .


4- اقدامات اصلاحي
بعد از اينكه ميان عملكرد يا عمليات واقعي و استانداردها ، مقايسه و تطبيق انجام شد، در صورتي كه نتيجه حاصل از مقايسه حاكي از آن باشد كه پيش بيني ها به درستي عمل شده و عملكرد با استاندارد مطابقت دارد، در آن صورت هيچ اقدامي لازم نيست،‌ ليكن اگر نتيجه مقايسه حاكي از وجود انحرافات و مغايرت هاي ميان عملكرد واقعي و استانداردها باشد، بايد علت يا علت هاي اين مساله را جست و جو كرده و در جهت رفع آن ها و انجام اقدامات اصلاحي اقدام نمود.

4 –considering and modifying actions;
After the comparison between the function or real operations and standards , if their results are correct and function comply with standards, in this case , it is not necessary any action to take and we should find their reasons then solve them.



البته هدف اصلي يك سيستم موثر نظارتي اين است كه با نظارت دقيق بر كارها بتواند از هر گونه اشتباه و انحراف جلوگيري كرده و عملكرد و عمليات را با برنامه هاي پيش بيني شده و اهداف مورد نظر مطابق نمايد،‌ ولي احتمال اينكه عملكرد واقعي يا عمليات انجام شده كاملاً با استانداردها و برنامه ها منطبق باشد و داراي هيچ گونه انحراف يا تغييري نسبت به پيش بيني هاي انجام شده نباشد بسيار كم است. به همين سبب اگر اقدامات اصلاحي انجام نشود،‌ نظام نظارتي ناقص و بي اثر خواهد بود و هيچ گونه آثار مثبتي در پي نخواهد داشت. ذكر اين نكته هم لازم است كه اگر اختلاف بين نتايج بدست آمده و پيش بيني هاي برنامه خيلي زياد باشد، بهتر است خود برنامه و هدف هاي آن نيز مورد تجديد نظر قرار گيرد‌، زيرا يا توجه لازم مناسب به منابع و امكانات موجود نشده و يا اينكه پيش بيني ها و جهت گيري برنامه ريزي اشتباه بوده است كه در هر دو صورت انجام اقدامات اصلاحي و تصحيح انحرافات امري لازم و ضروري است



Of course, the main purpose of the effective system of supervision
avoids any mistakes and complying functions and operations with
programs and certain aims , it is possible to do not comply the real
functions or conductive operations with standards and programs .
If there are any modifications , the supervisory system should
be ineffective and it has not any good result .Whereas there are many
differences between results and estimate programs , it is better to review
programs and purposes , because there is no pay attention to
references and programs , therefore it is necessary to modify the actions
and correct the deviations .

وظایف و اهداف :
هدف از نظارت همان طور که در مقدمه ذکر گردید حسن اجرای امور و اجراء صحیح قوانین میباشد که موجب،
1- افزایش کارآیی و اثربخشی عملیات واحدها
2- ایجاد جریان دائمی شفاف، و به موقع از کلیه اطلاعات مالی و مدیریتی
3- تطبیق رویه ها و عملیات با مقررات و قوانین
4- کاهش کجرویها و تخلفات
خواهد شد بنابراین هدف عالی پیداکردن علت ها میباشد تا بتواند گرفتاریهای موجود را بطور ریشه ای حل کند و اگر چنین نکند و فقط به برخورد با معلول بپردازد چه بسا افراد خوب دیگری جایگزین شدند و به خاطر همان علت ها آلوده شده و بطور مستمر معلوم ایجاد شده و جامعه و ... همواره گرفتار باقی بماند.
Responsibilities and Purposes

The purpose of supervision is " to conduct the accurate rules " that it
causes to following results :
- Increasing the efficiency and the effectiveness of operations of units
- Setting the continuing process , clearly and timely from all financial and managing information
- Compliance the processes and operations with regulations and rules
- Decreasing in wrongdoings
So the ultimate aim is to find the causes to solve the problems otherwise the proper people would be replaced and contaminated for the same reasons and constantly the shaped causes stays in the society forever.



موانع تاثیر نظارت :
1- موانع درونی
خودمحوری- دنیاگرایی- انتقام طلبی- اعمال سلیقه- منافع گروهی- گرایش سیاسی
2- موانع بیرونی
موانع ساختاری- موانع قانونی- موانع اجرایی- (افراط و تفریط- نظارتهای ناهماهنگ- عدم توانایی در تنوع کنترل) سیاسی و اجتماعی
موانع را می توان به دو دسته «بیرونی» و «درونی» تقسیم کرد موانع درونی همان آفت های نفسانی و رذایل اخلاقی هستند و موانع بیرونی عبارتند از موانع ساختاری، قانونی، اجرایی، سیاسی و اجتماعی.

The Obstacles of Supervision Effect:

These obstacles can be divided to following parts:
1- Interior Obstacles:
Egocentricity – secularism – vengefulness – subjectivity – group interests – Political trend
2- Exterior Obstacles:
Structural – legal – conductive – (Extreme – incorporate supervision – inability in control variety) political and social

- اول: موانع درونی:
این موانع و عوایق، که هم در نظارت کننده هست و هم در نظارت شونده، ریشه در خودپرستی و خودخواهی دارند. اوج خودخواهی، خودکامگی است و خود را معیار قراردادن و همه امور را با منافع خود سنجیدن، منافع دیگران را فرع بر منافع خود دانستن، دچار «اثره» شدن که «اثره» ضد «ایثار» و مقدم داشتن خود بر دیگران است نه مقدم داشتن دیگران بر خود. این خود محوری که ناشی از کبر است و خود برتربینی، عایق هر نوع کنترل و نظا رتی است. گریز از نقد و خشم از ابراز عیوب و نقایص خود، چون نظارت را مجرایی برای افشای عیوب خود می داند آن را نمی پذیرد، نظارت گریز «یا نظارت ستیز» می شود. هر چه که با حفظ قدرت و جاه او مخالفت کند به سخریه می گیرد. فساد می کند. خود را مصلح می داند «وقتی به آنان گفته می شود در زمین فساد نکنید می گویند ما فقط اصلاح کننده ایم، آگاه باشید اینها همان مفسدانند ولی نمی فهمند.»
فرق نمی کند نظارت کننده هم می تواند گرفتار هوای نفس باشد قصد انتقام دارد نه انتقاد. حسادت دارد، نمی تواند کسی را برتر و خوب تر ببیند. در قالب نظارت، نمامی و همبازی می کند. عیب می چیند و تهمت می زند. غیبت می کند و سوءظن دارد. به عنوان نظارت، تجسس می کند. به هر شکل رقیب را می خواهد از صحنه بیرون کند. همه چیز را برای خود می خواهد او هم قصد اصلاح ندارد. نظارت کننده دروغ می بافد و پرونده می سازد. نظارت شونده دروغ می گوید و پرونده می سوزد و خود را بری می داند. این همان است که حافظ می گوید: «تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز» و مولوی می سراید: نفس اژدها است او کی مرده است.
لذا بعد از خودمحوری و خودکامگی، دنیاگرایی و هوی وهوس و آرزوهای دنیوی است که مناع از نظارت پذیری است و باعث نظارت غلط هم هست. در حکم عملی و اخلاق، «کتمان سر»، «اهدای عیوب»، «عیب پوشی»، «عدم تشییع فاحشه» و «عدم اذاعه اسرار» را راه کاری برای ناظر و «عدم کتمان شهادت»، «صداقت»، «ترس از خدا» و «سداد» را راه کاری برای نظارت شونده در نظر گرفته است.

Interior Obstacles:

These obstacles having roots in selfishness can be seen in both supervisor and subjects. The high point of the selfishness is Egocentricity in which one sees himself the center of everything and compares all things with his interest and considers others' interest subordinate. He escapes from criticism of his faults and deficiencies because he sees the supervision as a device to reveal his faults. Therefore he cannot accept supervision and tries to escape it as much as he can.
He ridicules everything that opposes his power. Spread corruption and considers him appropriate. And when they are told not do any wrongdoings they reply that they only wish to correct everything. And be aware that these are the wrongdoers but they do not realize it.
Even the supervisor can be entangled in his carnal desires and tries to take revenge not to criticize. He envies and can see anybody better than himself. He always finds mistakes and speaks behind others back and searches everything and struggle to take out the rivals. He wants everything for himself and doesn’t want to change and correct anything.

دوم: موانع بیرونی نظارت مؤثر
الف- موانع ساختاری
با چه ساز و کاری باید نظارت کرد «چه نظارت از بالا به پائین»، «چه پائین به بالا»و «چه نظارت هم عرض «درست است که نهادهای زیادی مثل سازمان بازرسی قوه قضائیه، دیوان محاسبات و سازمان حسابرسی و ... به عنوان ساختارهای نظارتی در نظر گرفته شده اند، ولی در برخی مواقع ابهاماتی در سازوکار وجود دارد.

Exterior Obstacles:

1- Structural Obstacles
There is the supervision in both upper level and lower level that many organizations such as the inspection organization of the judicial power and auditing organization are considered as supervisory structures, but sometimes there are ambiguous .

ب- موانع قانونی
به هر حال، قانون باید شفاف و با مبنا باشد و از جمله موارد غیرشفاف قانونی، نزاعی است که همواره بین نظارت شونده و نظارت کننده وجود خواهد داشت.

2- Legal Obstacles
However, the law should be obvious , otherwise, there is conflict between supervisor and subjects .


ج- موانع اجرایی
در جاهایی که مشکلات ساختاری و قانونی وجود ندارد یا برطرف می شود، شاهد مشکلات اجرایی خواهیم بود که عمدتاً به خاطر ضعف مدیریت، ندانم کاری، ناهماهنگی و ناکارآمدی به وجود می آید.

3 – Conductive Obstacles
In some cases, if there are not the structural and legal problems, we have conductive problems and their reasons are mismanagement and inefficiency .


- کنترل بیش از حد و کمتر از از حد
کنترل بیش از حد، مقررات افراطی را بر فعالیت ها و اجرای وظایف افراد تحمیل می کند و آزادی عمل فردی را تحدید می کند، کنترل کمتر از حد حاصل مقررات ضعیف یا عدم وجود مقررات برای اجرای فعالیت می باشد. و به آزادی عمل بیش از اندازه منجر می شود. هر دو نوع آسیب زا است کنترل بسیار زیاد مانع از ابتکار عمل می شود. مشکلات روحی ایجاد می کند. سازمان را به سوی تشریفات زاید فراوان هدایت می کند و موجب کندی تصمیم گیری و اجرا می شود. کنترل بسیار کم می تواند به هماهنگی داخلی صدمه بزند و موجب مصرف افراطی منابع یا عدم بهره برداری کافی از آن بشود. اصل مهم، یافتن تعادل درست میان کنترل ها برای پشتیبانی از عملکرد سامان است.
- The extreme control :

The extreme control imposes the extreme regulations on activities and conductive duties of subjects and threat their freedom , the extreme control is result of the weak regulations for conductive activity and leads to extreme freedom . Both of them are dangerous and more control is obstacle of new actions and causes to the spirit problems , guides the organization to more prestige and slowly decisions .
The less control can damage to internal coordination and leads to the extreme usage of reference or its misusage . The main principle is to find the accurate balance between controls to support the function of organization .


- ناهماهنگی در نظارت یا نظارت های ناهماهنگ
اگر سیستم های کنترل، به طور نامناسب طراحی شده باشند، امکان دارد پیام های نامربوطی برای کارکنان بفرستند. مدیران باید سیستم های کنترلی تهیه کنند که تا ترغیب رفتارهای مناسب در کارکنان موجب موفقیت سازمان در بلندمدت شوند مثلاً اگر بخواهیم افراد تحت کنترل بخشی از وقت خود را صرف پروژه های آینده کنند، ولی حقوق را ثابت نگهداریم، در نتیجه فرد مورد نظر بدون فکر به آینده و با خیال راحت از تأمین حقوقش در کار اجرایی صرف ادامه می دهد. این جاست که سیستم کنترل با سیستم پرداخت ناهماهنگ است.

- uncoordinated supervisions :

If the systems of control have been designed inaccurately , it may send the wrong messages to staffs . Directors should provide the systems of control and encouraging of right behaviors in staffs leads to success the organization in the long time . For example , if subjects want spend their times for future plans , but keeping the fix salary , so the certain stiff continues his process of getting his salary in conductive affairs without thinking .


- عدم توانایی در تنوع کنترل ها
استراتژیهای کنترل، غالباً انعکاس ساختار سازمان برای نمونه، یک سازمان متمرکز، احتمالاً سیستم کنترل واحد و متمرکزی دارد که مجموعه استانداردهای مشابه را برای اجرا در بخش ها و واحدها وضع می کند. برخی سازمانها پراکندگی فراوان دارند، در نقاط مختلف کشور، اینها سیستم های کنترل مختلف می خواهند، اعمال، یک نوع نظارت کار را مشکل می کند.

- Inability in variety controls :

Strategies of control , often reflexes the structure of organization for example ; for example a centre organization has a system of unit control that it determines collections of the same standards to conduct in parts and units . Some organization in different parts of country has different systems of control . Thereupon , the system of control is not coordinate to the system of payment .

- نظارت تحمیلی به جای نظارت بر خود
حقیقت این است که برای بالانگه داشتن عملکرد نمی توان صرفاً روی نظارت تکیه کرد زیرا که افراد، نظارت را از طریق غیبت، انتقال بازده با کیفیت پائین و از این قبیل کارها خنثی می کنند.
یکی از مشکلات ناشی از تاکید روی نظارتهای رسمی این است که این گونه نظارتهای اغلب به واکنش های نامطلوب منجر می شوند. احساس بیزاری، ضعف بیشتر عملکرد برای درهم شکستن سیستم منجر می شود و منجر به امور ذیل می گردد. (از دید «ادوارد لادار» و «جان راد»)

- Imposing supervision instead of the supervision on him :

It is true that we can not depend on the supervision , because staffs remove the supervision by omission , transfer the result with law quality . One of the main problems of formal supervisions is to lead the terrible reactions and causes the following items :

1. رفتار اداری غیرقابل انعطاف (خشک)
این رفتار حاکی از تمایل افراد به این است که خود را در ارتباط با سیستم نظارت، خود جلوه دهند. افراد تلاش خود را به نقاط مورد سنجش، بیشتر متوجه می کنند و اغلب هدفهای مهم تر سازمان را فراموش می کنند.
1 – Inflexible formal behavior :
In this behavior , the staff poses him in system of supervision .
They struggle to forget the main purposes of organization .


2. رفتار استراتژیک (فریب)
این رفتار عبارت است که تمایل افراد به تهیه اطلاعات، به گونه ای که این اطلاعات را در محدوده زمانی معین خوشایند جلوه کند (فریب)
2 – Strategic behavior :
In this behavior , subjects provide the information in the certain time .

3. گزارش اطلاعات نامعتبر
بعضی اوقات، افراد از طریق اطلاعات نادرست و نامعتبر سیستم را می کوبند.
همه آنچه تا به حال گفته شد، خصایص و پیامدهای غیرمؤثر و ناردست است که نوعاً ناشی از ضعف در مدیریت نظارت است که از آسیب های مهم به شمار می رود.
لذا صرف عدم وجود اشکالات ساختاری و قانونی نمی تواند نظارت را مؤثر کند. باید ناظران را آموزش داد و به جای «نظارت مدیریتی»، «مدیریت نظارتی» اعمال کرد تا ماشین نظارت خاموش نشود و به گل ننشیند.

3 – Report of invalid information :
Sometimes , subjects weaken the system through incorrect and invalid information . All mentioned matters , the whole characteristics are ineffective and incorrect and its reason is mismanagement in supervision and it is dangerous . So, we should train supervisors and substitute the " supervision of management " with " management of supervisory " .

د- موانع سیاسی- اجتماعی
آقای عمید زنجانی معتقد است «سه تعبیر الان جزو تعابیر دارج در فرهنگ سیاسی کشور است که ممکن است در تمام نظارت ها مطرح شود یکی اعمال سلیقه، دیگری منافع گروهی و سومی گرایش سیاسی. این سه در تمام سطوح مدیریت حضور دارد. در تمام سطوح نظارتی هم حضور دارد. اگر این مساله موجب خدشه در نظارت باشد. باید در تمام نظارت ها باشد و لازمه اش آن است که باید نظارت را از مدیریت حذف کرد.»
ما با اقتباس از این گفتار، این 3 عامل را، که مخدوش کننده نظارت است، به بررسی مختصر می گذاریم:

- Political – social obstacles :
Mr. Amid Zanjani believes that there are three interpretations in the
political dictionary and they have explained in supervision ; setting
interest , group interest and political trend that they are in management
and supervision level .If there is a problem in supervision , it should be in
all supervisions and it is need to omit the supervision from the
management . Thereupon , we consider the following factors :


1. اعمال سلیقه
هیچ انسانی خالی از سلیقه نیست و تردیدی نیست که سلایق در خلایق مختلف و پراکنده است. اختلاف سلیقه نوعاً به روش بر می گردد هر چند در هدف و یا وسیله هم می تواند نمود کند. وقتی یک ناظر از یک روش ناخشنود باشد، با این پیش فرش منفی، به نظارت شونده نمره و نگاه منفی دارد. بالاخره افراد هم که معصوم نیستند. به هر حال، نظارت است و ناظر و سلیقه های خاص باید مواظب هر نوع اعمال سلیقه باشیم و خطر آن را گوشزد کنیم.
اعمال «بی طرفی» امری بسیار مشکل است چون انسان بی طرف نداریم، مثل داوری که در یک مسابقه ورزشی قضاوت کند و بی طرف باشد، امکان دارد ولی مشکل است.


1- Setting interest :

All people have different interests and different interests depend on way and we can see this matter in the purpose . When a supervisor does not satisfy a method , so he gives to the subject the negative mark . However,
The supervisor should take care of any interests . To be " impartial " is very difficult , because we have no impartial person like a judge that he judges in the sport competition and if he is impartial , it is possible but it makes problem.





2. منافع گروهی
نمی دانیم مراد ایشان از «منافع گروهی» یا «منافع حقوقی» چیست؟ شاید منافع صنفی مراد باشد در مقابل منافع شخصی که در عنوان قبل طرح شد، به قرینه عنوان جدای «گرایش سیاسی» این منافع از سنخ سیاسی هم نیست» حدی میانه است. گروه سرمایه داران، بازاریان، فرهنگیان، آیا این مراد است یا این حالت که در فرهنگ سازمانی است که هر کس به هر بخش که می پیوندد، آنجا را محور قرار می دهد و یا از آن موضع صحبت می کند و تمام مقررات و آئین نامه ها را به نفع آن بخش که تصدی یا تولی آن را به عهده می گیرد، تفسیر می کند و اعتبارات را به آن سمت سرازیر می خواهد و اتفاقاً اگر بخش او تغییر کرد و به بخش مقابل رفت، همین حالات گروه خواهانه و حقوق گرایانه ناشی از بخشی نگری را به آنجا می برد که این حالت در یک قضاوت مثبت این است که هر کس می خواهد کارآمدی بخش خود را ارتقا دهد و حالت منفی آن، تسری روح عشیره ای و قبیله ای در دل سازمانهای مدنی و مدرن است؟ با این تفسیر حقوق خاصی برای بخشی بیش از بخش های دیگر طلب می کند از این حالت گاهی به «بخشی نگری» تعبیر می شود. براین اساس در فرآیند «بخشی نگری» یک آفت خواهد بود چرا که اگر بخش ناظر باشد، خصمانه و غیرمنصفانه نظارت می کند و اگر نظارت شونده باشد نهایت فرار و اختفا از واقعیات را پیشه می کند تا از هجوم ناظران مصون بماند تا بخش او هر چند ناموفق است و غیرسالم ولی موفق و سالم نشان داده شود.

2- Group Interest

It is not clear what the purpose of the group interest or legal interest is. Maybe the purpose is associate interest which is in opposed of the personal interest mentioned above. In investors, businesspeople, educational groups, is it the purpose or is this the cultural structure that anyone who joins a group makes it the axel and talks about it and explains all the regulations in favor of the position he has and gives credits to the same place. Even when he is moved to another section, he takes all the characteristics to the new section. This is a positive judgment that everyone wishes to develop and expand the productivity of the section he is working in and the negative judgment, expansion of the group orientated opinions in the modern organization. Therefore he claims more for one section which has been referred to as section-oriented view.
3. گرایش سیاسی
این عامل یا مانع هم مثل عناصر قبل، امری گریزناپذیر است. نمی شود بدون گرایش سیاسی بود. بالاخره انسان در یک جناح می گنجد. البته بحث فقط از دو جناح نیست، جناح های فرعی و مخفی داخل هر جناح بزرگ بسی فراوان تر است مثل احزاب غربی که در درون خود جناح های متعددی دارند که در زمان انتخاب درون حزبی عود و بروز می کند. وقتی گروه ناظر از یک گرایش سیاسی باشد، علی القاعده نظارت یک سویه خواهد بود. برای حذف رقیب و یا تضعیف جایگاه گرایش سیاسی مقابل، این گرایش حتی در قضاوت هم ممکن است دخالت کند چرا که نظارت و قضاوت نهایتاً از یک خانواده محسوب می شوند زیر در نظارت، بالمال، نوعی قضاوت نهفته است و در قضاوت هم نظارت وجود دارد. ما همیشه از این گرایش ها در نظارت ها ضرر می بینیم و ضربه می خوریم.

3- Political Trend

This factor or obstacle is like the others is inevitable and one cannot be without it. At the end one is fitted in one side. Of course there is no mention of the sides. There are many sides and subsides in a big one.

Like west parties which have different sides or parties within themselves which during election period surface and show up. When the supervision group is chosen from a political group, the view becomes one sided.
To eliminate the rivals or blacken their position, this trend even in their judgment gets interfered because supervision and judging finally come from same root and supervision hides judgment and vice versa. We have been attacked from these kinds of supervisions.

عوامل موثر بر تخلفات و انحرافات :
1- مدیریت
· ساده انگاری مشکلات کارکنان
· تقسیم کار ناعادلانه
· عدم استفاده از سازوکار ارزیابی عملکرد کارکنان
· تفویق اختیار نا آگاهانه و ناقص
· اعمال تبعیض در اجرای مقررات
· استفاده از امکانات و موقعیت ها
· استفاده نابجا از ابزارهای تشویق و تنبیه
· بی توجهی به نیازهای آموزشی کارکنان
· کاهش ارتباطات غیر رسمی باکارکنان

Factors effecting wrongdoings and deviations:

Management
- oversimplifying the employees’ problems
- unfair work share
- ignoring employees’ performance evaluation
- incomplete and unaware appointment
- discrimination in effecting regulations
- using facilities and situations
- misusing rewarding and punishment tools
- neglecting employees’ educational needs
- reducing informal contact with the employees




2- نظارت و کنترل
· عدم توجه به انحرافات جزئی
· تبعیض در برخورد با مفاسد
· عدم پیگیری رسیدگیها
· نظارت یکباره و مخرب
Supervision and control
- ignoring minor deviations
- discrimination in striking corruption
- neglecting follow-ups
- sudden and devastating supervision


3- عوامل محیطی
· ارتباط با کارکنان ناسالم
· عوامل فیزیکی از قبیل: نور، آلودگی صوتی و ...
· عوامل موثر در ایجاد فشارهای عصبی
· عرف محیطی
Environmental Factors
- contacting with the immoral employees
- physical factors, like light, sound pollution…
- factors effective in causing stress
- environmental culture

4- عوامل ژنتیک
· استعداد
· نقص عضو
Genetic factors
- talent
- amputation

5- عوامل فرهنگی
· فرهنگ ناسالم محیط کار
· کم اهمیت دادن به دستورات

Cultural factors
- immoral culture of the environment
- ignoring the orders and regulations





6- عوامل اقتصادی و اجتماعی
· فقر اقتصادی و اجتماعی
· ضعف مالی
· تطبیق خود با دیگران بر اساس نظر شخصی
· عدم تطبیق میزان فعالیت کارکنان با درآمد دریافتی

Economical and social factors
- economical and social poverty
- financial limitation
- comparing one with others subjectively
ignoring employees’ performance and their income -

7- قوانین و مقررات
· قوانین و مقررات غیر قابل انعطاف
· اهداف دست نیافتنی و سخت
· افراط و تفریط در اجرای قوانین
· ترکیب عامل و ناظر
Laws and regulations
- inflexible laws and regulations
- unattainable and difficult aims
- extremes in effecting the regulations
- combination of subject and supervisor


8- ابزارهای مورد استفاده
· نقص سیستم ها در محاسبات
· تقسیم کار ناعادلانه
· عدم وجود کنترل سیستمی
· کمبود ابزارهای اجرایی

Usage tools

- omission of systems in computations
- unfair work share
- omission of control system
- shortage of conductive tools

we will explain all mentioned items in the future .




آثار و نتایج حاصل از ضعف کنترل و نظارت :
همان گونه که مسبوق افتاد ضعف و نبود کنترل و نظارت قوی موجب می شود تا آسیب های اداری، ارکان و عناصر سازمان را هدف قرار داده و اسباب ورود زیان به منافع سازمان را فراهم آورد. عموم این آسیب ها در برگیرنده تبعات مختلفی بوده که در بدو امر به دلیل حجم اندک مورد توجه قرار نگرفته و تبعاً بی توجهی و تکرار زمینه آسیب، گسترش حجم خسارات وارده را فراهم می سازد.بر این اساس لازم است تا با برقراری نظام نظارتی هوشیار و دقیق و کارآمد حساسیت مدیران و مسئولان را به آسیب های موجود یا احتمالی جلب تا برای رفع مواردی از قبیل: ایجاد نارضایتی در مشتریان، تعویق در بازپرداخت مطالبات، خروج اطلاعات طبقه بندی شده، رشاء و ارتشاء ، اختلاس، تضعیف حاکمیت و دموکراسی، کاهش فرصت پیشرفت برای اتباع ایرانی و افزایش هزینه زندگی شهروندان و غیره که در نهایت نتیجه همگی آنها ورود زیان به منافع سازمان می باشد.


Effects and results of weakness of control and supervision :

The weakness and absent of the control and strong supervision can damage factors of organization and its benefits that this fact does not consider first , but then pay attention to it carefully . It is necessary to set the accurate and efficiency supervisory system for decreasing the sensitivity of directors to avoid the subjects like dissatisfactory of customers , delaying in repayment of claims , exposing the classified information , bribery , embezzlement , weakness of democracy , reducing the progress times for Iranian , increasing expenses of life and etc that they cause to damage the interests of organization .



نظارت در بانک ها :
اَحَلَّ اللهُ البَیعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا خداوند داد و ستد را حلال و ربا را حرام گردانیده است
قوانین بانکداری در نظام جمهوری اسلامی، بر اساس یکی از عقود شرعی با تصویب نمایندگان مجلس و تحت نظارت و تایید شورای نگهبان تدوین گردیده است. از این رو اگر بانک ها مطابق قانون مصوب عمل کنند، وام ها و سود سپرده گذاری مشتریان، دچار ربا و حرام نمی گردد ولی متاسفانه برخی از مسؤولان بانک ها، بدون توجه به قانون و یا بر اساس اسناد و فاکتورهای جعلی، عمل می کنند و مشتریان نیز از مسائل آن آگاهی ندارند. از این رو سپرده و وام، ربوی و حرام می شود.







Supervision in banks
احل الله البيع و حرم الربا
God has said that Business is lawful and usury is unlawful.
The banking regulations in Islamic Republic of Iran is based on legal article with certifying agents of parliament and keeping council . If banks do anything complying with law , so loan and deposits of customers are not lawful , but unfortunately some of banking directors act in spite of law and customers that they do not know anything about it . Thereupon loan and deposits are unlawful .

ضمن اینکه بانک ها به عنوان یکی از بنگاه های اقتصادی فعال در سطح جامعه خدمات مالی گوناگونی را به مشتریان خود ارائه داده و از این محل به کسب سود و منفعت اشتغال دارند. بنابراین مدیران بانک ها برای اطمینان از دستیابی به سود مناسب می بایست از جریان روان و ساده ارائه خدمات به مشتریان اطمینان داشته و با شناسایی انحرافات و آسیب های سازمانی و برون سازمانی تصمیمات لازم را برای پرهیز از اخلال در روند جاری فعالیت سازمان و در نهایت ورود زیان به منافع بانک اتخاذ نمایند.بنابراین به منظور پیشگیری از ربوی شدن عملیات بانکها و همچنین جلوگیری از اخلال در روند جاری فعالیت سازمان، نظارت لازم و ضروری است.
Meanwhile , banks as one of the active economic agencies in the society provide the different financial services to customers .
Therefore, directors of banks should sure to get profits and the simple process of providing services to customers and identifying the deviations , mistakes of the external organization to avoid the errors in current process of activity of organization and finally entering the damage to the benefits of the bank . Consequently , in order to avoid the unlawful functions of banks , also keeping away from any errors in current process of activity of organization , the supervision should be necessary .

آسیب شناسی بانکی :
با مراجعه به تجربیات حاصله در طول روند فعالیت ارکان نظارتی شبکه بانکی و بهره گیری از تحقیقات علمی انجام گرفته پیرامون توسعه و بهبود شیوه های نظارتی در بنگاه های اقتصادی به طور عام و نظام بانکی به صورت خاص، مشاهده می شود که عوامل متعددی بر حفظ عناصر سازمانی موثر بوده که از باب اختصار می توان آنها را به شرح زیر طبقه بندی نمود:
Banking Mistakes Identification

Referring to gained experiences during supervision organization of banking network and learning from the scientific research conducted on expansion and optimizing the supervision approaches in economical agencies in general, and banking system in specific, it can be seen that many factors have effects on organization members which as follows:
· آسیب های مالی: هر نوع پدیده نا هنجار که سرمایه بانک را به طور مستقیم یا غیر مستقیم تحت تاثیر قرار داده و ناشی از عملکرد نادرست سایر عناصر سازمانی نباشد. مانند اتلاف اموال به واسطه اعمال مجرمانه و متقلبانه.
Financial Damages:

Every deviated phenomenon in bank investment directly or indirectly effected and led not from malfunction of other organization members. Like waste of properties through conducting criminal and deceitful proceedings

· آسیب های فرهنگی و محیطی: عدم انعطاف پذیری خصوصیات فرهنگی سازمان با شرایط روز و نادیده گرفتن عوامل محیطی که سازمان در چارچوب آن به فعالیت پرداخته و خواسته یا نا خواسته عناصر تشکیل دهنده سازمان را متاثر می سازد. بی توجهی به شرایط حاکم بر سیستم اداری کشور یا جامعه جهانی و در نظر نگرفتن تغییرات مداوم موجود و یا خودداری از اطلاع رسانی به موقع و کتمان و مخفی نگه داشتن جریانات انحرافی در قالب هشدار های نظارتی از جمله مثال هایی است که در این زمینه می توان مطرح نمود.


Cultural and environmental Damages:

It is the inflexibility of organization cultural characteristic with present condition and ignoring environmental factors effective on the organization in frame of which the organization has been attending to and wishfully or unrightfully has affected the members of the organization. Not paying attention to the conditions of the country administrative system or worldwide society and ignoring the constant and present changes or preventing of informing in time and concealing the deviations in the name of the warnings supervisions.

· آسیب های انسانی: نادیده گرفتن خصوصیات شخصی و فردی کارکنان و از بین بردن انگیزه های اداری آنان بدون توجه به اهمیت نقش نیروی انسانی در دستیابی به اهداف سازمانی. از جمله این آسیب ها می توان به نادیده گرفتن شرایط احراز پست های سازمانی و توصیه پذیری در انتصابات و ایجاد تبعیض در اعطاء پاداش اشاره نمود.

Human Damages:

Ignoring the personal and individual characteristics of the employees and demotivating of their work without paying attention to the importance of the human resources role in reaching the organization goals.
On of these damages could be ignoring the appointing people appropriately and discrimination in giving rewards to them.

· آسیب های هدف گذاری: سازمان در مسیر حرکت تکاملی خود محتاج به تعیین برنامه و تامین تجهیزات مناسب برای دستیابی به اهداف مورد نظر است، بنابراین تدوین اهداف غیر واقعی و دست نیافتنی بدون در نظر گرفتن امکانات و ابزارهای اجرایی کافی، شرایط اقتصادی، محیطی و جغرافیایی و سایر عوامل ذیمدخل از جمله آسیب های مورد اشاره محسوب می شود.


Setting goals Damages:

The organization in the procedure of the evolution needs to determine a program and supply appropriate tools to reach the set goals.
So preparing unreal goals and unreachable without considering the tools, economical, environmental and geographical conditions are the damages.


· آسیب های قانون گذاری: تاثیر قوانین، مقررات و رویه ها بر روند امور جاری و دسترسی به اهداف سازمانی به اندازه ای مبرهن است که همواره مورد تاکید آسیب شناسان اجتماعی قرار داشته و در این رابطه به موضوعاتی هم چون پیچیدگی، تعدد، تضاد و ابهام قوانین و مراجع متعدد تدوین مقررات اشاره نمود.

Legalization Damages:

The effect of the laws and regulation and the procedures on the current situation and gaining the organization aims is clear and always has been stressed by the damage sociologists. In this respect we can refer to the complexity, multidimensional, ambiguous laws and many changes occurring in them.

راهکارهای مطرح شده برای تقویت نظارت به منظور کاهش تخلفات :
با در نظر گرفتن مباحث مطروحه که برای کاهش آسیب های موجود وسالم سازی محیط و جلوگیری از انحرافات اداری (که در نهایت منجر به مفاسد اداری خواهد شد) چاره ای جز تقویت ارکان نظارتی شبکه بانکی موجود نبوده، زیرا بدنه اجرایی سازمان به دلیل ماهیت شغلی قادر به شناسایی و تشخیص عوامل آسیب گذار بر عناصر سازمانی نیست، از این حیث به منظور ایجاد حساسیت می بایست ارکان نظارتی از توانایی کافی برخوردار باشند، بنابراین با ملاحظه امکانات موجود می توان برای یک دوره کوتاه مدت اجرای پیشنهادات زیر را خواستار شد:

Solutions mentioned for strengthening the supervision to reduce deviations

Considering the discussion mentioned to reduce the damages present and making health the environment and preventing the administrative defaults, there is no way but to strengthen organs of the banking network organization, because the body of the conductive organization due to its nature, is unable to identify the damage factors on the members of the organization. Therefore, the members must be very powerful. So considering the available tools there are some suggestions for a short period of time:

1- تشکیل فوری کمیته عالی نظارت با ریاست یکی از معاونین وزیر امور اقتصادی و دارایی و نمایندگانی از دیوان محاسبات ، سازمان حسابرسی و سازمان بازرسی کل کشور و بالاترین نظام نظارتی دستگاه.
1- Establish immediately the supreme committee of supervision with responsibility of one of the assistants of minister of economy and finance affairs and delegates of supreme audit court , auditing organization and general inspection of organization and superior position of the supervisory organization .

2- ارتقای جایگاه اداری سازمان نظارتی بانکها به عالی ترین رده سازمانی بعد از هیات مدیره و زیر نظر مستقیم مدیر عامل.
2- Promoting the formal position of the banking supervisory organization to the supreme level of organization after board of directors and direct control of senior management .

3- بهره گیری از ابزار ها و امکانات روز برای اجرای سیاست های کنترلی
3-Using tools and the updating facilities to conduct policies of control

4- ایجاد تناسب در نیروی انسانی رکن نظارتی با مسئولیت ها و اندازه سازمان
4- Setting the relationship in staffs with responsibilities and the size of organization

5- ایجاد نظارت و کنترل داخلی یکپارچه (مطابق اصول کمیته نظارت بانکی بال)
5- Setting the supervision and integrated internal control ( comply with principles of Basel Committee )

6- تدوین ابزار های کنترل داخلی در هنگام طراحی خدمات و فرآیندهای بانکی نوین با استفاده از امکانات کارشناسی واحد های نظارتی
6- Providing tools of internal control during service design and processes of the modern banking by use of facilities of professional supervisory units.

7- تمرکز زدایی و کاهش فاصله عملیاتی محل کنترل کننده با واحد کنترل شونده
7- To decentralize and decrease the distance of operational place of controller with control unit

8- ایجاد دوره های آموزشی کاربردی برای رده های سازمانی بازرسان و حسابرسان
8- Setting the practical training courses for levels of inspectors and auditors of organization

9- تقویت اخلاق و روحیه اسلامی و ملی بازرسان
9 – Strengthening the moral and Islamic and National spirit of inspectors

10- استقلال مدیریت ناظر بر واحد های کنترل داخلی و نظارت
10 – To manage independently on internal control and supervision units

11- ایجاد بانک اطلاعات داخلی و بین بانکی
11 – Setting the bank of internal information and inter banking

12- طرح میثاق سلامت (طرح اخذ سوگند از کارکنان دایر بر مراعات اصول قانونی در روابط با سازمان)
12 – The health joint plan ( getting swearing plan from staffs and customers based on legal principals in the relationship with organization )

چگونگی تصویب و اجرای راهکارهای پیشنهادها :

پیشنهادات تقدیمی از حیث مرجع رسیدگی به دو دسته تقسیم شده لذا با عنایت به پیشنهادهای تکمیلی می توان به شرح جدول ذیل اقدام نمود.

How to approve and conduct solutions of suggestions :

According the consideration reference, suggestions are divided into two groups as following table ;





برنامه زمان بندي اجراي پيشنهادات

گروه پيشنهادات
رديف پيشنهادي
زمان پيش بيني شده براي اجراء
پيشنهاداتي كه اجراي آنها در حيطه اختيارات هيات مديره بانكها مي باشد
استقلال مديريت ناظر بر واحدهاي كنترل داخلي و نظارت
دو هفته از تاريخ تصويب كميته نظارت و كنترل داخلي
طرح میثاق سلامت
تأسيس بانك اطلاعات مشتريان
ارتقاي جايگاه اداري سازمان نظارتي بانكها به عالي ترين رده سازماني بعد از هيات مديره
ايجاد تناسب در نيروي انساني ركن كنترلي با مسئوليت ها و اندازه سازمان
ايجاد نظارت و كنترل داخلي يك پارچه
به كارگيري ابزارهاي كنترل داخلي در هنگام طراحي خدمات و فرآيندهاي بانكي نوين با استفاده از امكانات كارشناسي واحدهاي نظارتي
تمركززدايي و كاهش فاصله عملياتي محل كنترل كننده با واحد كنترل شونده
پيشنهاداتي كه اجراي آنها مستلزم بررسي از سوي كميته يا مراجع درون يا برون سازماني است
تشکیل کمیته عالی نظارت
يك ماه از تاريخ تصويب كميته نظارت و كنترل داخلي
بهره گيري از ابزارها و امكانات روز براي اجراي سياست هاي كنترلي
برگزاري دوره هاي آموزشي كاربردي براي رده هاي سازماني بازرسان و حسابرسان
تقويت اخلاق و روحيه اسلامي و ملي بازرسان و حسابرسان
پيشنهادات تكميلي
اجراي دقيق مقررات پيش گيري از پول شويي در بانكها
يك سال از تاريخ تصويب كميته نظارت و كنترل داخلي
تقويت انگيزه شغلي كاركنان و ايجاد فوق العاده شغل خاص براي بازرسان و حسابرسان
برون سپاري حسابرسي داخلي بانكها (حسابرسي رعايت)
برون سپاري آموزش حرفه اي بازرسان و حسابرسان
برون سپاري امور كارشناسي و ارزيابي توجيهات فني، مالي و اقتصادي و نيازسنجي اعتباري مشتري
برون سپاري ارزيابي وثائق غيرمنقول و ماشين آلات









Schedule of conductive suggestions



Suggestions group

Suggestive file

estimated time for conduction












The board of directors are responsible for conduction of these suggestions

- To manage independently on units
of internal control and supervision

- The health joint plan

- To establish the bank of customers information

- Promoting the formal position of the banking supervisory organization to the supreme level of organization after board of directors


- Setting the relationship in staffs with responsibilities & the size of organization

- Setting the supervision and integrated internal control

- Using tools of internal control during service design and processes of the modern banking by use of facilities of professional supervisory units



- To decentralize and decrease the distance of operational place of controller with control unit























Two weeks from date of approving the supervision committee & internal control

Suggestions group

Suggestive file

estimated time for conduction







The committee , interior or exterior organizational
References should consider suggestions


- To establish the supreme supervision committee

- Using tools and the updating facilities to conduct policies of control

- Setting the practical training courses for levels of inspectors and auditors of organization

- Strengthening the moral and Islamic and National spirit of inspectors and auditors









One month from date of approving the supervision committee and internal control











Complementary suggestions

- To conduct appropriately the Anti – Money Laundering regulations in banks

- To strengthen working motivation in staffs ad setting the special work for inspectors and auditors

- To privatize the audit of internal banks

- To privatize the professional training for inspectors and auditors

- To privatize the professional affairs and evaluate the technical , financial and economic descriptions & need to evaluate the credit of customer

- To privatize the evaluation of immovable collateral and machine









One year from date of approving the supervision committee and internal control







منابع و مآخذ :

1- قرآن
2- نهج البلاغه
3- فرهنگ لغت عمید
4- فرهنگ لغت المنجد
5- فرهنگ لغت لاروس
6- دروس آموزشی بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
7- مجموعه سوالات نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها (پرسمان)
8- مجموعه پیشنهادهای گروه بازرسی بانک ها در وزارت امور اقتصادی و دارایی
9- مشروح مذاكرات شوراي بازنگري قانون اساسي, ص1266.

Reference materials

1- The Holy Quran
2- Nahj Al – Balaghah
3- Amid Dictionary
4- Almonjed Dictionary
5- Larose Dictionary
6- Training courses of preparation of the army Islamic guards
7- Collections of questions the delegates unit of the office of the supreme leader in universities
8- Collection of suggestions of banking inspection group in the ministry of economy and assets affairs
9- Description of the negotiations of the reviewing council of the Constitution of Islamic Republic of Iran , page 1266 .






Vocabulary

Accountable
مسئول
Act carelessness
سهل انگاری کردن
Agent
نماینده
Agency
ماموریت
Allocation
سهمیه / جیره
Appraisal
ارزیابی ، ارزشیابی ، برآورد
Appropriate
مناسب ،شایسته
Approve
تصویب کردن ، تائید کردن
Argument
گفتگو ، مشاجره
Army
لشکر
Assembly
شورا
Avoid
زنهار
Barrier
مانع
Become acquainted of
آشنا شدن
Board of directors
هیات مدیره
Blame
سرزنش کردن
Carelessness
سهل انگاری
Compromise
مدارا کردن
Confuse
مختل شدن
Confront
روبرو شدن با
Commander
فرمانده
Compliance
تطبیق
Contemn
تحقیرکردن
Contemptible
پست ، خوار ، قابل تحقیر
Contrary
مغایرت
Convention
همایش
Coordinate
هماهنگ کردن
Cover faults
پنهان کردن عیوب
Credibility
قابلیت قبول
Cruel
ظالمانه
Cruelty
ظلم ،ستم
Curiosity
کنجکاوی
Diligent
کوشا
Discharge
اخراج کردن
Discrimination
تبعیض
Discussion
گفتگو ،مذاکره
Disloyal
خیانتکار
Distinguish
تمایزقائل شدن
Divine Law
شرع
Doctrine
اصول
Effectiveness
کارایی

Efficiency
اثربخشی
Egocentricity
خودمحوری
Embezzlement
اختلاس
Envy
حسادت کردن
Establish
تشکیل دادن
Examination
بررسی
Exterior
بیرونی ، خارجی
Flattery

چاپلوسی
Follow up
پیگیری کردن
Foreseen
پیش بینی شده
Frailty
سستی ، ضعف اخلاق
Governor
استاندار، والی
Hide
پوشاندن ، مخفی کردن
Hoard
اندوختن ، احتکار کردن
Humble
فروتن
Humiliate
تحقیرکردن ، اهانت کردن
Judicial power
قوه قضائیه
Ignorance
نادانی ، جهالت
Ignore
چشم پوشی کردن ، صرفنظرکردن
Illegitimate
غیرقانونی ، نامشروع
Immovable
غیرمنقول

Incur
موجب ضرر شدن
Inconsistent with
مغایربا ،متناقض
Infractions
تخلفات
Introduction
مقدمه
Inquiry
پرس وجو ، تحقیق
Inquisitiveness
کنجکاوی
Inspection
بازرسی
Intermediate
واسطه
Investigate
تجسس کردن ، تحقیق کردن
Legitimate
قانونی ،مشروع
Martyrdom
شهادت
Measure
اندازه گیری کردن
Members of parliament
اعضا مجلس
Mission
ماموریت
Objective
عینی ، قابل مشاهده
Officials
کارگزاران
On the other hand
بعبارت دیگر
Oppress
ستم کردن ، تعدی کردن
Oppression
ستم ،ظلم ، تعدی
Oversimplify
خیلی سهل گرفتن
Pest
آفت ، بلا

Peace be upon him
درود بر او

Philosopher
اندیشمند
Piety
دینداری
Preamble
مقدمه
Preparation
بسیج
Privatization
خصوصی
Procedure
رویه ،روش
Professional
تخصصی ، حرفه ای
Pursue
پیگیری کردن
Rank
رتبه بندی کردن
Rebel
شورش کردن
Rectify
اصلاح کردن ، برطرف کردن
Relationship
پیوند ، رابطه
Reliable
قابل اطمینان ، موثق
Religious
دیندار
Religiousness
دینداری
Remedy
درمان کردن ، اصلاح کردن
Remind
یادآوری کردن
Remove
عزل کردن
Revenge
انتقام گرفتن
Review
تجدیدنظرکردن
Ridicule
تمسخرکردن

Rival
رقیب ، حریف
Scale
شاخص
Schedule
زمان بندی کردن
Scrutiny
بررسی دقیق ، موشکافی
Search
جستجو کردن
Self-admiration
خودپسندی
Senior management
مدیریت ارشد
Sensation
حس
Show partiality
غرض ورزیدن
Signify
معنادادن، دلالت داشتن
Specify
مشخص کردن
Standard
معیار
Substitution
جانشین
Subjective
ذهنی
Suitable
مناسب ،شایسته
Supervise
نظارت کردن
Supervisory
نظارتی
Supplication
درخواست
Swear
سوگندخوردن
Threat
تهدید کردن
Treat
درمان کردن

Trend
گرایش
Tyranny
حکومت استبدادی
Unattainable
دست نیافتنی
Uncover
افشا کردن
Unfair
غیرمنصفانه
Unknown
ناشناس
Unlawful
غیرقانونی
Untrustworthy
غیرقابل اعتماد
Usury
رباخواری
Verse
آیه قرآن
Violate
تجاوز کردن به
Watch over
نظارت کردن
Willfully
خودسرانه
Withdraw
کناره گیری کردن

* شرایط نظار
** نظارت غیرمستقیم
*** نظارت مستقیم
****نظارت غیر مستقیم